فهرست محتوا
- ویندوز سرور چیست؟
- اهمیت ویندوز سرور در هاستینگ
- مهمترین ویژگیهای ویندوز سرور ۲۰۲۲
- نسخههای مختلف ویندوز سرور
- ابزارهای مدیریتی ویندوز سرور:
- Roleهای ویندوز سرور
- امکانات امنیتی ویندوز سرور
- قابلیتهای Active Directory و Azure AD DS
- مجازیسازی و Hyper-V:
- نقش ویندوز سرور در رایانش ابری
- مزایای و معایب ویندوز سرور
- حداقل سیستم موردنیاز برای نصب ویندوز سرور
- ورژنهای ویندوز سرور
- مقایسه ویندوز سرور با ویندوز ۱۰ و ۱۱
شاید شما هم نام Windows Server را قبلا شنیدهاید اما هیچ آشنایی با آن و امکاناتش ندارید. برخی افراد ویندوز خانگی و ویندوز سرور را باهم اشتباه میگیرند و این امر کاملا طبیعی است چون این دو محصول مایکروسافت از بسیاری جهات مشابه هم هستند. ویندوز سرور یک سیستم عامل قدرتمند است که برای ارائه قابلیتهای ویژه در سرورها طراحی شده است و با مجموعه گستردهای از ویژگیها و امکانات خود، به سازمانها امکان میدهد تا زیرساختهای شبکهای متنوعی را ایجاد و مدیریت کنند. این نرمافزار اولین بار در سال ۱۹۹۳ توسط شرکت مایکروسافت ایجاد شد. ما در این مقاله بهصورت کامل در رابطه با ویندوز سرور، امکانات، مزایا، معایب و نسخههای آن صحبت کرده و شما را با ویژگیهای جدید Windows Server نسخه ۲۰۲۲ آشنا خواهیم کرد.
ویندوز سرور چیست؟
قبل از شروع بهتر است کمی در ابتدا در رابطه با مفهوم سرور صحبت کنیم. سرور در اصطلاح
، به سختافزار و یا نرمافزار قدرتمندی گفته میشود که منابع و خدماتی را به کامپیوترهای متصل به خود ارائه میدهد. سرورها این امکان را به ما میدهند تا دادهها و فایلها را با سرعت بالایی ذخیرهسازی، پردازش و در اختیار کاربران و قرار دهیم.تصویری از دسکتاپ ویندوز سرور ۲۰۲۲
ویندوز سرور نیز نوعی سرور در کلاس سازمانی است که بهطور خاص برای برطرف کردن نیازهای تجاری ایجاد شده و سازمان و شرکتها از آن برای ارائه خدمات خود به کاربران و همچنین سازماندهی، مدیریت، ذخیرهسازی و اشتراکگذاری فایلها، دادهها و
استفاده میکنند. این نوع سرور دارای قابلیتها و مزایای متعددی بوده و در مجموع هرآنچه که مدیران سیستم به آن نیاز دارند را یکجا در خود جا داده است. ویندوز سرور معمولا توسط سرورهای پرترافیک مورد استفاده قرار گرفته و از نظر گرافیکی و کدهای منبع نیز مشابه نسخه خانگی ویندوز میباشد اما این دو محصول مایکروسافت از جنبههای مختلفی با هم تفاوت دارند که در انتهای مقاله به مقایسه آنها خواهیم پرداخت.اهمیت ویندوز سرور در هاستینگ
افزایش استفاده از سرورهای ویندوزی در صنعت میزبانی وب به علت تنظیمات و امکانات ویژهای است که سیستم عامل ویندوز سرور ارائه میدهد. سرور و هاست ویندوز، در صنعت میزبانی وب نقش مهمی را ایفا میکنند و برای میزبانی و ارائه خدمات آنلاین بسیار حائز اهمیت است.
یکی از دلایل اصلی این اهمیت، سازگاری بالا با برنامهها و فناوریهای ویندوز است. با استفاده از سرورهای ویندوز، میتوان برنامههایی را که توسط مایکروسافت و در ارتباط با سیستم عامل ویندوز ساختهشدهاند، بهصورت بهینه اجرا کرد. این قابلیت سبب میشود که وبسایتها و برنامههایی که از فناوریهایی مانند هاست ویندوز و سرور مجازی ویندوز اعمال کرد. این امر برای حفاظت از اطلاعات مشتریان و اطمینان از کنترل کامل بر سرویسها بسیار اهمیت دارد. همچنین، سرورهای ویندوز به خوبی با سایر محصولات و خدمات مایکروسافت مانند Microsoft Exchange Server , Microsoft SharePoint , Microsoft SQL Server و Microsoft Active Directory یکپارچه میشوند. این امکان، سرمایهگذاری در این فناوریها و نرمافزارها را برای سازمانها و کسبوکارها ممکن میسازد و سبب افزایش کارایی و هماهنگی بین سامانههای مختلف میشود.
، .NET Core و #C استفاده میکنند، بهصورت بهتری در سرورهای ویندوزی میزبانی شوند. علاوه بر این، سرورهای مبتی بر ویندوز در ارائه خدمات امنیتی نیز بسیار قدرتمند هستند. سیستم عامل ویندوز بهصورت پیشفرض از امکانات امنیتی مناسبی برخوردار است و میتوان به راحتی این تنظیمات امنیتی را بر رویمهمترین ویژگیهای ویندوز سرور ۲۰۲۲
مایکروسافت بهمنظور برآورده کردن نیازهای پیچیده کسبوکارها بهصورت مداوم سیستمعامل سرور خود را بهروزرسانی کرده و قابلیتهای جدیدی را به آن اضافه میکند. ویندوز سرور ۲۰۲۲ جدیدترین نسخه ویندوز سرور است که در ۱۸ آگوست ۲۰۲۱ روانه بازار شد و نوآوریهای زیادی را در حوزههایی مانند امنیت و مدیریت ترکیبی
با خود به ارمغان آورده است.برخی از مهمترین ابزارهای ویندوز سرور ۲۰۲۲:
Hardware root-of-trust: از سیستم شما در برابر حملات سایبری که ممکن است در هنگام
سیستم رخدهند، محافظت میکند.Firmware Protection: ویندوز سرور ۲۰۲۲ با استفاده از قابلیت Firmware Protection خود از فرایند بوتشدن در برابر حملاتی که در سطح
رخ میدهند، محافظت میکند.Azure Arc: این امکان را به شما میدهد تا
مبتنی بر Azure و سایر سرورهای فیزیکی و مجازی را باهم در محیط Azure مدیریت کنید.Windows Admin Center: یک برنامه رایگان و مبتنی بر مرورگر است که با استفاده از رابط گرافیکی آن میتوانید ویندوز سرور، خوشهها، زیرساختهای فرا همگرا و ویندوز نسخههای ۱۰ و ۱۱ را مدیریت کنید.
Advanced caching: این امکان را به شما میدهد تا فایلها و دادههای حساس را با سرعت بیشتری ذخیره کنید.
ReFS file snapshots: با استفاده از آن میتوانید در مدت زمان بسیار کوتاهی از دادههای خود اسنپشات تهیه کنید.
نسخههای مختلف ویندوز سرور
Windows NT 3.1 Advanced Server اولین سروری بود که در سال ۱۹۹۱ توسط این شرکت نرمافزاری روانه بازار شد اما این نسخهها منسوخ شده هستند و بنابراین در این قسمت تنها راجع به نسخههایی که بعد از سال ۲۰۰۰ ایجاد شدند، صحبت خواهیم کرد.
۱. Windows Server 2000: مایکروسافت با انتشار Windows Server 2000، نسخههای NT را از سیستم خود حذف کرد و این نسخه از قابلیتهایی مانند XMP و Active Directory پشتیبانی میکرد و کاربران با استفاده از قابلیت ASP آن میتوانستند در سمت سرور،
ایجاد کنند.۲. Windows Server 2003: نام تجاری «ویندوز سرور» با ویندوز سرور ۲۰۰۳ معرفی شد و این نسخه تفاوتهای قابلتوجهی با نسخههای قبلی داشت و هدف اصلی آن کاهش نیاز کاربران به راهاندازی مجدد سیستم بود.
۳. Windows Server 2003 R2: این نسخه در سال ۲۰۰۵ منتشر شد و احراز هویت در آن از طریق قابلیت Active Directory انجام میشد که استفاده از این قابلیت تا به امروز نیز ادامه دارد. Security Configuration Wizard قابلیت دیگری بود که به شما اجازه میداد تا سیاستهای امنیتی ثابتی را بر روی سیستمهای مختلفی اعمال کنید.
۴. Windows Server 2008: مایکروسافت این نسخه را در سال ۲۰۰۸ روانه بازار و قابلیتهایی مانند نرمافزار مجازیساز Hyper-V و ابزارهای مدیریتی
و Server Manager را به آن اضافه کرد.۵. Windows Server 2008 R2: این نسخه در سال ۲۰۰۹ منتشر شد و مهمترین تغییر آن استفاده از ویندوز ۷ بهجای ویندوز ویستا بود و کاربران با استفاده از ابزارهای DirectAccess و BranchCache آن میتوانستند دسترسی ریموت بهتری به سرور خود داشته باشند.
۶. Windows Server 2012: این نسخه در سال ۲۰۱۲ منتشر شد و از میان ویژگیهای آن میتوان به قابلیت مدیریت آدرسهای IP، نسخههای بهروز شده Hyper-V ،Task Manager ،PowerShell و همچنین فایل سیستم ReFS اشاره کرد.
۷. Windows Server 2012 R2: این نسخه در واقع نسخه بهروز شده ویندوز سرور ۲۰۱۲ بود که در سال ۲۰۱۳ منتشر و دررابطهبا قابلیتهای مجازیسازی، ذخیرهسازی، شبکه، امنیت اطلاعات و سرویسهای مبتنی بر وب دچار تغییرات زیادی شد.
۸. Windows Server 2016: در سال ۲۰۱۶ با دو ورژن Standard و Datacenter روانه بازار شد و همزمان با ویندوز ۱۰ توسعه یافت. این نسخه همچنین دارای یک نسخه سبکوزن به نام Nano Server بود.
۹. Windows Server 2019: پراستفادهترین نسخه Windows Server است که در سال ۲۰۱۸ منتشر شد و دارای ویژگیهای مختلفی مانند Windows Admin Center و Microsoft Defender Advanced Threat Protection میباشد.
۱۰. Windows Server 2022: جدیدترین نسخه ویندوز سرور است که در سال ۲۰۲۱ منتشر شد و دارای ابزارهای امنیتی و مدیریتی پیشرفتهای است.
ابزارهای مدیریتی ویندوز سرور:
Remote Server Administration Tools: که به اختصار به آن RSAT میگویند، مجموعهای از نرمافزارهای مدیریتی است که میتوانید بر روی سیستمعامل ویندوز خود نصب کنید. برخی از مهمترین ابزارهایRSAT شامل Server Manager ،DNS manager و DHCP manager هستند.
PowerShell: یک پوسته خط فرمان و زبان اسکریپتنویسی است که بهطور خاص برای خودکارسازی مدیریت سیستمعامل ویندوز و برنامههایی که بر روی Windows Server اجرا میشوند، طراحی شده است. PowerShell بر پایه فریمورک Net. ایجاد شده و بر روی سیستمعاملهای ویندوز، لینوکس و macOS قابل اجرا میباشد.
Server Manager: یک کنسول مدیریتی در ویندوز سرور است که با کمک پیشخوان آن میتوان سرورهای محلی و ریموت را بهآسانی مدیریت کرد.
System Center: مجموعهای از نرمافزارهای مدیریتی است که با استفاده از آن میتوانید انواع مختلفی از زیرساختها و برنامهها را مدیریت کنید و شامل ۴ ابزار زیر میشود:
SCCM: این پلتفرم برای اجرا و مدیریت سیستمعاملها، برنامهها، اپلیکیشنها و همچنین بهروزرسانی نرمافزارها مورد استفاده قرار میگیرد.
SCOM: این امکان را به شما میدهد تا از طریق یک کنسول بر سرویسها، دستگاهها و برنامههای مختلفی نظارت کنید.
VMM: برای پیکربندی، مدیریت و متحولسازی دیتاسنترهای سنتی مورد استفاده قرار میگیرد. شما همچنین از طریق این ابزار میتوانید خوشهها و هاستهای Hyper-V و VMware را مدیریت کنید.
DPM: این ابزار مدیریتی بهمنظور محافظت از دادههای سرورهایی مانند Microsoft SQL Server Microsoft Exchange ،Microsoft SharePoint و Microsoft Hyper-V طراحی شده است.
Roleهای ویندوز سرور
رولهای ویندوز سرور، برنامههایی هستند که کامپیوتر با استفاده از آنها میتواند فعالیتهای خاصی را انجام دهد که البته اکثر آنها بهصورت پیشفرض بر روی سیستم نصب نشدهاند. در ادامه با تعدادی از Roleهای ویندوز سرور آشنا میشوید:
Domain Controller: نوعی سرور کامپیوتری است که شامل یک کپی کامل از اطلاعات فایلها و فولدرهای دامنهها میشود و میتوان از آن برای پاسخ به درخواستهای احراز هویت در شبکههای کامپیوتری استفاده کرد.
سرور DNS: سروری با یک دیتابیس است که شامل آدرسهای IP عمومی و نامهای دامنههای مرتبط با آنها میشود. در صورت علاقه میتوانید مقاله «DNS چیست؟» که توسط تیم تولید محتوای مارالهاست تهیه شده است را مطالعه کنید.
وبسرور IIS: یک وبسرور چندمنظوره و انعطافپذیر میباشد که توسط مایکروسافت توسعه داده میشود. وبسرور IIS دارای ورژن خاصی به نام IIS Express میباشد که توسعهدهندگان با استفاده از آن میتوانند اپلیکیشنها و وبسایتهای خود را قبل از انتشار مورد آزمایش قرار دهند.
سرور DHCP: نوعی سرور است که بهصورت خودکار به دستگاهها و کامپیوترهای یک شبکه، آدرس IP اختصاص میدهد.
سرور File: نوعی سرور میباشد که برای دسترسی، ذخیرهسازی و مدیریت فایلها مورد استفاده قرار میگیرد.
امکانات امنیتی ویندوز سرور
Secured-core Server: مجموعهای از امکانات امنیتی در سطح سیستمعامل، درایور، نرمافزار و سختافزار میباشد. این قابلیت همچنین در سطح میانافزار از سیستمعامل، در برابر حملات سایبری محافظت کرده و تا حد زیادی مانع از نقض دادهها میشود.
Windows Defender: نوعی آنتیویروس است که فایلها را اسکن کرده و از سیستمعامل و نرمافزارها در برابر بدافزارها محافظت میکند.
Secure Boot: قابلیتی است که با هدف مقابله با نفوذ برنامههای مخرب در هنگام بوت شدن سیستمعامل طراحی شده است و تنها نرمافزارهای تأیید شده مجوز اجرا دارند.
Secure DNS: این قابلیت کوئریهای که میان سرویس DNS ویندوز سرور و سرور DNS ردوبدل میشوند را از طریق پروتکل HTTPS رمزنگاری میکند.
SMB over QUIC: قابلیتی است که با وجود آن دیگر کاربران و سازمانها برای برقرای ارتباطات امن نیازی به VPN ندارند.
HTTPS و TLS: مایکروسافت بهصورت پیشفرض پروتکلهای HTTPS و 1.3 TLS (با عنوان SSL نیز شناخته میشود.) را بر روی ویندوز سرور ۲۰۲۲ نصب و آنها را جایگزین پروتکلهای امنیتی قدیمی کرده است.
Virtualization-based Security: این قابلیت امنیتی اطلاعات ورود به سیستم و کلیدهای رمزنگاری شده را در یک
امن نگه میدارد، بهنحویکه سیستمعامل نمیتواند به آنها دسترسی داشته باشد و بنابراین احتمال نقض دادهها بسیار کاهش پیدا میکند.قابلیتهای Active Directory و Azure AD DS
Active Directory: سرویس دایرکتوری اختصاصی مایکروسافت است که بر روی ویندوز اجرا شده و مدیران سیستم با استفاده از آن میتوانند مجوزها و دسترسی کاربران به منابع شبکه را مدیریت کنند. این قابلیت دادهها را بهصورت اشیاء و بر اساس نام و ویژگیهای آنها ذخیره کرده و شامل مواردی مانند کاربران، گروهها، برنامهها و دستگاههایی مانند پرینتر میشود.
Azure AD DS: مخفف Azure Active Directory Domain Services و بخشی از سرویسهای امنیتی Microsoft Entra است که این امکان را به شما میدهد تا خدمات دامنه ویندوز مانند Group Policy ،LDAP و Kerberos authentication را بدون استفاده از Domain Controllerها مدیریت کنید.
مجازیسازی و Hyper-V:
Hyper-V: محصول مجازیسازی مایکروسافت است که این امکان را به شما میدهد تا یک نسخه مجازیشده از کامپیوتر خود (ماشین مجازی) ایجاد کنید. Hyper-V هر ماشین مجازی را در یک محیط ایزوله قرار میدهد و این یعنی شما با استفاده از این قابلیت میتوانید تنها بر روی یک سختافزار، بهصورت همزمان چندین ماشین مجازی را اجرا کنید. Hyper-V همچنین ابزاری امن و حرفهای برای توسعهدهندگانی است که میخواهند برنامههای خود را قبل از انتشار مورد آزمایش قرار دهند. عملکرد بینظیر، امنیت بالا و بکاپگیری حرفهای از جمله ویژگیهای این ابزار هستند.
نقش ویندوز سرور در رایانش ابری
رایانش ابری (Cloud Computing) نوعی سرویس است که از طریق اینترنت، خدماتی مانند سرورها، ابزارهای توسعه، نرمافزارها، فضای ذخیرهسازی، شبکهها و… را در اختیار کاربران قرار میدهد و انواع سرویسهای آن IaaS ،SaaS ،PaaS و Serveless Computing میباشد. مقیاسپذیری آسان، امنیت بالا، مقرونبهصرفه بودن و سرعت و عملکرد بالا نیز از جمله مهمترین مزایای رایانش ابری هستند و با وجود آن دیگری نیازی به راهاندازی و مدیریت زیرساختهای IT در محل شرکت خود ندارید. مایکروسافت نیز دارای پلتفرم رایانش ابری مخصوص به خود به نام Microsoft Azure است که شامل بیش از ۲۰۰ محصول و ابزار مختلف میشود و شما میتوانید با رابط کاربر گرافیکی Windows Admin Center بهآسانی ویندوز سرور خود را با خدمات ابری پیشرفته ادغام کنید.
Azure Update Management: با استفاده از این ابزار میتوان بهروزرسانیهای سیستمعامل ویندوز سرور را مدیریت کرد.
Azure Security Center: باعث افزایش امنیت سرور شما شده و از آن در برابر تهدیدات سایبری محافظت میکند.
Azure Site Recovery: از ماشینهای مجازی Hyper-V در برابر حوادث و خطاهای احتمالی محافظت میکند.
Azure Automanage: باعث سادهسازی مدیریت ماشینهای مجازی Windows Server میشود.
Azure File Sync: با کمک این ابزار میتوانید فایل سرور خود را با فضای ابری همگامسازی کنید.
Azure Monitor: با کمک آن میتوان بر ویندوز سرور و ماشینهای مجازی نظارت کرد.
Azure Backup: با استفاده از این ابزار میتوانید از ویندوز سرور خود بکاپ بگیرید.
مزایای و معایب ویندوز سرور
طبق آخرین آمارها تا لحظه نگارش این مقاله، ۲۵.۱٪ سرورها و همچنین شرکتهای معروفی مانند کوکاکولا، جنرال الکتریک، اچ پی، بویینگ، گودَدی، فورد موتور، وریزون و والمارت از ویندوز سرور برای زیرساخت شبکه، مدیریت سرور، نرمافزارها و دیگر عملیات IT خود در صنایع متنوع استفاده میکنند. امنیت بهبودیافته، مدیریت در کلاس سازمانی، ذخیرهسازی قدرتمند، فناوریهای کانتینرسازی، مجازیسازی حرفهای و پشتیبانی بینظیر از جمله دلایل علاقه شرکتها به Windows Server میباشد.
مزایای ویندوز سرور:
- سازگاری بسیار بالایی با نرمافزارها و قابلیتهای ویندوز دارد.
- از طرف مایکروسافت بهخوبی پشتیبانی میشود.
- استفاده از آن نسبت به لینوکس آسانتر است.
معایب ویندوز سرور:
- در مقایسه با سرورهایی که از سیستم عامل لینوکس استفاده میکنند، گران است. (البته اکثر کاربران ایرانی بهصورت رایگان از نسخه کرک شده آن استفاده میکنند.)
- با وجود امنیت بهبودیافته، باز هم امنیت آن پایینتر از لینوکس است.
- در مجموع از انعطافپذیری و سفارشیسازی پایینی برخوردار است.
حداقل سیستم موردنیاز برای نصب ویندوز سرور
- سازگار با مجموعه دستورات محاسباتی x64
- پردازنده ۶۴ بیتی ۱.۴ گیگاهرتزی
- رم ۵۱۲ مگابایتی
- رم مجهز به فناوری ECC
- فضای دیسک ۳۲ گیگابایتی
- کارت شبکه اترنت با توان عملیاتی یک گیگابیت در ثانیه
برای کسب اطلاعات بیشتر به وبسایت رسمی مایکروسافت مراجعه کنید.
ورژنهای ویندوز سرور
ورژن Datacenter: این ورژن از انعطافپذیری خوبی برخوردار بوده و بیشتر مناسب محیطهای مجازیسازی شده و سازمانهای بزرگ میباشد. تعداد ماشینهای مجازی آن نیز نامحدود بوده اما به مانند نسخه استاندارد تنها دارای یک هاست Hyper-V میباشد.
ورژن Standard: با تهیه این ورژن، ۲ ماشین مجازی ویندوز سرور و یک هاست Hyper-V در اختیار شما قرار میگیرد و دررابطهبا اجرای ماشینهای مجازی مبتنی بر لینوکس هیچ محدودیتی ندارد. علاوهبر این، تقریباً تمام ویژگیها و Roleهای سرور ورژن Datacenter نیز در نسخه استاندارد گنجانده شده است.
ورژن Essentials: از حداکثر ۲۵ کاربر (یا ۵۰ دستگاه) پشتیبانی کرده و گزینه بسیار مناسبی برای کسبوکارهای کوچک میباشد. ورژن Essentials با اینکه از سایر ورژنها ارزانتر است اما شامل بسیاری از ویژگیهای آنها مانند Windows Admin Center و System Insights میشود.
ورژن Datacenter Azure: بهطور خاص برای پلتفرم Microsoft Azure طراحی شده و دارای قابلیتهای متعددی مانند Hotpatching میباشد که در نسخههای دیگر وجود ندارد.
مقایسه ویندوز سرور با ویندوز ۱۰ و ۱۱
ویندوز سرور برای استفاده در سطح سازمانی طراحی شده و این در حالی است که ویندوزهای ۱۰ و ۱۱ مناسب استفادههای خانگی هستند. ویندوز سرور ۲۰۲۲ از لحاظ قیمتی بسیار گرانتر بوده و در سطح جهانی بین ۵۰۱ تا ۶۱۵۵ دلار قیمت دارد و قیمت ویندوزهای ۱۰ و ۱۱ نیز نهایت ۲۰۰ دلار میباشد. از لحاظ تعداد اتصالات شبکه، Windows Server عملکرد بهتری داشته و با استفاده از آن میتوانید هر تعداد اتصال که میخواهید ایجاد کنید اما این تعداد در نسخههای خانگی تنها ۲۰ عدد است. ویندوز سرور ۲۰۲۲ از قدرت بسیار بالاتری برخوردار است و بهعنوانمثال از حافظه RAM تا حداکثر ۲۴ ترابایت پشتیبانی میکند اما این میزان در ویندوزهای ۱۰ و ۱۱ تنها ۲ ترابایت است. ابزارهای نسخه سرور و خانگی نیز باهم تفاوت دارند و برنامههای نسخه سرور بیشتر مناسب وظایف مرتبط با سرور هستند. در پایان نیز به این نکته توجه کنید که قابلیتها و ابزارهای نسخههای خانگی زودتر از ویندوز سرور بهروزرسانی میشوند و علت آن این است که نسخههای خانگی سهم بسیار بیشتری از بازار را دارند.
منابع: Microsoft