VPN چیست و چگونه کار می‌کند؟

چه در شرکت باشید، چه در خانه‌ یا در جاده، VPN یکی از بهترین راه‌ها برای محافظت از شما در اینترنت است. در این مقاله پاسخ سؤالاتی مانند VPN چیست و اساس کار آن چگونه است؟ مزایا و معایب آن چیست؟ و سوالاتی از این دست را بررسی خواهیم کرد. پس تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

وی پی ان چیست؟

VPN یا Virtual Private Network روشی برای ایجاد یک اتصال شبکه محافظت شده می‌باشد که در آن یک آدرس IP ناشناس جدید به شما اختصاص داده می‌شود. VPN‌ها ترافیک اینترنت شما را رمزگذاری کرده و بنابراین افراد جاسوس، هکرها و شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی (ISP) دیگر نمی‌توانند آدرس IP و به دنبال آن هویت و محل زندگی شما را شناسایی کنند. استفاده از VPN، سرقت اطلاعات و ردیابی فعالیت‌های آنلاین شما را دشوارتر کرده و بین دستگاه‌های شما (تلفن همراه یا لپ‌تاپ) و اینترنت، اتصالی امن ایجاد می‌کند. در هنگام استفاده از VPN تمام ترافیک شما از طریق یک تونل مجازی رمزگذاری شده ارسال شده و می‌توانید آزادانه به هر سایتی که می‌خواهید دسترسی داشته باشید. با اینکه استفاده از وی‌پی‌ان بسیار آسان است، اما درک فناوری به کار گرفته شده در آنها می‌تواند کمی دشوار باشد. ما در این مقاله قصد داریم تا به زبانی ساده مفهوم VPN و قابلیت‌های آن را برای شما توضیح دهیم.

VPN چگونه کار می‌کند؟

وی پی ان یک تونل مجازی امن (یعنی یک اتصال امن) بین خود و یکی از سرورهایش ایجاد می‌کند و تمام ترافیک اینترنتی اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌‌های شما نیز از طریق همین تونل ارسال خواهد شد. شما با استفاده از VPN، در واقع سرور آن را تبدیل به منبع داده خود می‌کنید و بنابراین اشخاص ثالث دیگر نمی‌توانند کنترلی بر فعالیت‌های آنلاین شما داشته باشند. در واقع VPN مانند یک فیلتر تمام اطلاعات شما را رمزنگاری (تبدیل به کدهای ناخوانا) می‌کند و حتی اگر کسی به اطلاعات شما دسترسی پیدا کند، باز هم قادر به خواندن آنها نخواهد بود.

مزایای استفاده از وی‌پی‌ان کدامند؟

پنهان کردن مکان جغرافیایی

VPNها، آدرس IP شما و در نتیجه مکان واقعی شما را پنهان می‌کنند. علاوه بر این، اکثر سرویس‌های وی‌ پی‌ ان، گزارش فعالیت‌های شما در اینترنت را ذخیره نمی‌کنند. بنابراین اشخاص ثالث تنها آدرس IP سرور VPN که به آن متصل هستید را می‌بینند و مکان جغرافیایی همچنان مخفی باقی می‌ماند.

رمزگذاری داده‌ها

همانطور که گفته شد، VPNها تمام داده‌ها و ترافیک آنلاین شما را از طریق ایجاد اتصال نقطه‌به‌نقطه میان دستگاه شما و سرور وی‌پی‌ان رمزگذاری می‌کنند. این رمزنگاری‌ها به قدری پیچیده هستند که اگر هکرها از حمله جستجوی فراگیر (Brute-force Attack) هم استفاده کنند، بازهم رمزگشایی آنها میلیون‌ها سال طول خواهد کشید.

انتقال امن داده‌ها

ممکن است کار شما به صورت دورکاری باشد و بخواهید از راه دور به فایل‌های مهم شبکه شرکت خود دسترسی پیدا کنید. بهتر است به دلایل امنیتی، برای دسترسی به چنین اطلاعاتی، از یک وی پی ان امن استفاده کنید و مانع از سرقت آنها شوید.

محافظت در برابر هکرها و دولت‌ها

رهگیری و خواندن داده‌هایی که توسط پروتکل‌های رمزنگاری قدرتمند محافظت می‌شوند، تقریبا غیرممکن است. امروزه بسیاری از هکرها و دولت‌ها به دنبال این هستند که بفهمند افراد چه فعالیت‌هایی در اینترنت انجام می‌دهند و حتی برخی از کشورها نیز گزارشی از فعالیت‌های آنلاین افراد را ثبت می‌کنند (به عنوان مثال در بریتانیا، ISP‌ها تاریخچه فعالیت آنلاین کاربران خود را به مدت یک سال ذخیره می‌کنند). با استفاده از وی‌پی‌ان، فعالیت‌های آنلاین شما دیگر ارتباطی با آدرسIP واقعی شما نخواهد داشت و بنابراین می‌توانید بدون اینکه کسی شما را ردیابی کند، از اینترنت استفاده کنید. البته شما تنها با استفاده از VPN قادر به مقابله به حملات سایبری نیستید و پیشنهاد می‌کنیم که علاوه بر VPN، بر روی گوشی یا کامپیوتر خود یک آنتی ویروس قوی هم نصب کنید.

استفاده امن از شبکه‌های عمومی و رایگان

استفاده از یک شبکه Wi-Fi عمومی (مانند شبکه‌های Wi-Fi فرودگاه، هتل یا کافه) می‌تواند خطرناک باشد. ممکن است هکرها و مجرمان سایبری از همان شبکه Wi-Fi که به آن متصل هستید، استفاده کنند و بتوانند به راحتی به اطلاعات شخصی شما دسترسی پیدا کنند. بنابراین عاقلانه است در هنگام استفاده از چنین شبکه‌هایی، گوشی یا لپ‌تاپ خود را به یک وی پی ان امن متصل کنید.

مقابله با سانسور آنلاین

در بسیاری از کشورها دولت‌ها دسترسی به برخی خدمات اینترنتی، وب‌ سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها را محدود و یا مسدود می‌کنند. (به عنوان مثال چین گوگل، فیسبوک و تمامی خدمات مرتبط با آنها مانند جیمیل، گوگل‌مپ، واتسپ و اینستاگرام را مسدود کرده است). با کمک VPN می‌توانید سانسور‌ها و محدودیت‌ها را دور بزنید و به یک سرور در کشور دیگری متصل شوید.

دور زدن محدودیت‌های جغرافیایی

این تنها کشورها نیستند که محدودیت‌هایی را بر اینترنت اعمال می‌کنند. بعضی از شرکت‌ها و ارائه‌دهندگان خدمات آنلاین، دسترسی به محتوای خود را در برخی از مناطق دنیا محدود و تمام درخواست‌هایی که از سوی آدرس‌های IP آن مناطق ارسال شوند را مسدود می‌کنند. با استفاده از یک VPN امن می‌توانید چنین محدودیت‌هایی را دور بزنید و به راحتی به خدمات آنلاین مورد نظر خود دسترسی پیدا کنید.

دانلود ناشناس

دانلود بسیاری از نرم‌افزارها، اپلیکیشن‌ها، آهنگ‌ها و یا فیلم‌ها و سریال‌ها، در اکثر کشورها به دلیل قانون کپی‌رایت غیرقانونی است و دانلودکنندگان آنها ممکن است تحت پیگرد قانونی قرار بگیرند. با استفاده از VPN دیگر کسی متوجه اینکه چه چیزی را دانلود یا آپلود می‌کنید، نخواهد شد زیرا VPNها تمام ترافیک شما رمزگذاری کرده و آدرس IP شما را نیز تغییر می‌دهند.

دسترسی ایمن به شبکه‌های شرکتی

امروزه بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌ها این امکان را به کارمندان خود می‌دهند که از خانه یا هر کجایی که دوست دارند، کار کنند. در چنین شرایطی کارمندان می‌توانند با استفاده از VPN، از هر کجای دنیا به شکلی کاملا امن به شبکه داخلی شرکت خود متصل شوند و بدین ترتیب از درز اطلاعات مهم شرکت جلوگیری کنند.

انواع VPNها کدامند؟

VPN ها انواع مختلفی دارند اما حتما باید با سه نوع اصلی آن یعنی Remote access VPN، Site-to-site VPN و Personal VPN آشنا شوید:

Site-to-site VPN (سایت به سایت)

VPN سایت‌به‌سایت در واقع یک شبکه خصوصی و امن است که به منظور مخفی‌کردن داده‌های اینترانت‌های خصوصی شرکت‌ها و سازمان‌ها طراحی شده است. معمولا شرکت‌هایی که دارای مکان‌های مختلفی (دفتر، ساختمان، شعبه، …) هستند از وی‌ پی‌ ان سایت‌به‌سایت استفاده می‌‌کنند اما استفاده از چنین VPN هایی تنها زمانی امکان‌پذیر است که هر کدام از این مکان‌ها دارای یک شبکه محلی (LAN) متصل به شبکه گسترده (WAN) باشند. VPNهای سایت به سایت عمدتاً مورد استفاده شرکت‌های بزرگ قرار می‌گیرند.

Remote Access VPN (دسترسی از راه دور)

وی پی ان های Remote Access  به کاربران اجازه می‌دهند تا به شکلی کاملا امن به شبکه شرکت خود متصل شوند و به برنامه‌ها و داده‌هایی که در دیتاسنتر شرکت قرار دارند، دسترسی پیدا کنند. تفاوت Remote Access VPN و Site-to-site VPN در این است که کاربران اولی می‌توانند از هر جایی به شبکه خصوصی شرکت خود متصل شوند اما در دومی کارکنان تنها از طریق شبکه‌های داخلی شعب و یا دفاتر شرکت خود می‌توانند به منابع مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند.

VPN های شخصی

VPNهای شخصی برای کاربران عادی در نظر گرفته شده‌اند. کاربران VPNهای شخصی، به جای اتصال به شبکه‌های یک شرکت و یا سازمان، به یک سرور VPN متصل می‌شوند و می‌توانند به راحتی به هر محتوای آنلاینی دسترسی داشته باشند.

VPNها از چه پروتکل‌هایی استفاده می‌کنند؟

VPNها دارای پروتکل‌های مختلفی هستند که اتصال کاربران به سرورهای VPN را ممکن می‌سازند. پروتکل‌ها مجموعه‌ای از قوانینی هستند که نحوه عملکرد اتصالات VPN شما را از ابتدا تا انتها مشخص می‌کنند. در ادامه به طور خلاصه با آنها آشنا خواهید شد.

پروتکل OpenVPN

OpenVPN یک پروتکل VPN متن‌باز بوده که در صورت بروز هر نوع مشکلی می‌توان به سرعت آن را برطرف کرد. این پروتکل سریع و امن برای رمزگذاری داده‌های کاربران، از پروتکل‌های OpenSSL ،SSLv3 و TLSv1 استفاده می‌کند و با بسیاری از روترها نیز سازگار می‌باشد. OpenVPN که بسیاری از کاربران و کارشناسان آن را بهترین پروتکل می‌دانند، از پلتفرم‌های ویندوز، اندروید، لینوکس، IOS ،BSD و macOs پشتیبانی می‌کند.

پروتکل WireGuard

وایرگارد پروتکل نسبتاً جدیدی است که تنها با ۴۰۰۰ خط کد ساخته شده و از نظر مصرف انرژی و عملکردی بهتر از پروتکل‌های OpenVPN و IPSec است. امروزه این پروتکل رایگان و متن‌باز، توسط شرکت Edge Security LLC توسعه داده می‌شود. WireGuard از پلتفرم‌های ویندوز، اندروید، IOS ،FreeBSD ،NetBSD ،OpenBSD و macOs پشتیبانی می‌کند. این پروتکل هنوز در حال توسعه است، بنابراین بهتر است در حال حاضر از OpenVPN استفاده کنید.

پروتکل IKEv2 (مبادله کلید اینترنت نسخه ۲)

IKEv2 مخفف Internet Key Exchange version 2 بوده و از لحاظ کیفیتی با WireGuard برابری می‌کند و محبوبیت خوبی در میان کاربران تلفن همراه دارد. این پروتکل مبتنی بر IPSec ، می‌تواند با سرعت بالایی به شبکه‌های مختلفی متصل و بین آنها سوئیچ شود. IKEv2 مانند OpenVPN از رمزگذاری 256 بیتی استفاده می‌کند اما برخلاف آن متن‌باز نیست. این پروتکل از پلتفرم‌های macOS، اندروید، لینوکس، یونیکس، iOS و Blackberry پشتیبانی می‌کند.

پروتکل‌های PPTP و L2TP/IPSec

این دو پروتکل‌ها بسیار قدیمی هستند و به شدت توصیه می‌شود که از آن‌ها استفاده نکنید. پروتکل‌های PPTP و L2TP/IPSec اگرچه سریع هستند، اما از لحاظ امنیتی به هیچ عنوان قابل قیاس با OpenVPN،IKEv2 یا WireGuard نیستند. این پروتکل از ویندوز، اندروید، macOS و iOS پشتیبانی می‌کند.

سوالات متداول

در تهیه این مقاله از وب‌سایت‌های معتبر  kaspersky و  avg استفاده شده‌است.