سرور اختصاصی چیست و چه کاربردهایی دارد؟

امروزه انواع مختلفی‌ از سرویس‌های هاستینگ وجود دارد که هرکدام دارای مزایا و معایب خود بوده و برای اهداف خاصی ایجاد شده‌اند و افراد بسته به نیازهای وب‌سایت و کسب‌وکار خود می‌توانند یکی از ۵ سرویس‌ میزبانی هاست اشتراکی، هاست وردپرس، سرور مجازی، هاست‌ ابری و سرور اختصاصی را انتخاب کنند. بسیاری از افراد و سازمان‌ها از هاست اشتراکی یا سرور مجازی استفاده می‌کنند اما این سرویس‌های میزبانی معمولا در برآورده کردن نیازهای وب‌سایت‌های پرترافیک و سنگینی که روزانه ده‌ها و صدها هزار بازدیدکننده دارند، دچار مشکل شده و همین مسئله باعث می‌شود تا دارندگان چنین وب‌سایت‌هایی از سرور اختصاصی یا Dedicated Server استفاده کنند. سرور اختصاصی به طور خلاصه نوعی سرویس میزبانی است که در آن تمام امکانات و منابعمنابع شامل مواردی مانند CPU، فضای ذخیره‌سازی، RAM و… می‌شود. یک سرور فیزیکی به‌صورت اختصاصی در اختیار فرد خریدار سرور قرار می‌گیرد.

سرور اختصاصی چیست؟

سرور اختصاصی (Dedicated Server) نوعی خدمات میزبانی قدرتمند است که این امکان را به دارندگان وب‌سایت‌ها و سرویس‌های آنلاین می‌دهد تا به‌صورت اختصاصی برای مدت زمان مشخصی از تمام ظرفیت یک سرور فیزیکی استفاده کرده و با داشتن دسترسی ریشهیا دسترسی روت به این معنی است که شما می‌توانید به تمام قسمت‌های سرور خود دسترسی کامل داشته باشید. تغییراتی را به دلخواه در تنظیمات و پیکربندی آن ایجاد کنند. سرور اختصاصی را می‌توان به‌مانند خانه ویلایی مدرن و بزرگی در نظر گرفت که تنها فرد مالک (خریدار سرور) می‌تواند از امکانات (پهنای باند، CPU و…) استفاده کند و قسمت‌های مختلف آن را تغییر دهد. سرورهای اختصاصی دارای مزایای مختلفی هستند که از جمله آنها می‌توان به قدرت و امنیت بالا، سفارشی‌سازیهرچه میزان سفارشی‌سازی سرویسی بیشتر باشد، در این صورت با آزادی عمل بیشتری می‌توانید قسمت‌های مختلف آن را تغییر دهید. آسان و انعطاف‌پذیری و نرخ آپتایمبه مدت زمان در دسترس بودن یک سایت، شبکه، سرور و… می‌گویند. بالا اشاره کرد. این نوع سرور می‌تواند در مدت زمان کمی حجم زیادی از داده‌ها و درخواست‌ها را پردازش کند و در مجموع نیز مناسب وب‌سایت‌هایی با حجم ترافیک بالا می‌باشد.

سرور اختصاصی چگونه کار می‌کند؟

سرور اختصاصی درواقع سرور فیزیکی است که تنها متعلق به یک کاربر، سازمان و یا شرکت می‌باشد و معمولا نیز در یک دیتاسنتر نگهداری شده و از تجهیزات و مولفه‌هایی مانند سیستم‌عامل، نرم‌افزارها، هارد، RAM، پردازنده، پورت‌های شبکه، مادربورد، کارت شبکه و… تشکیل می‌شود. این نوع سرورها از طریق تجهیزات شبکه و زیرساخت‌های IT مرکز داده به اینترنت متصل می‌شوند و معمولا افراد می‌توانند آنها را از طریق شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات میزبانی خریداری کنند.

مراحل پردازش درخواست‌های HTTPپروتکل انتقال ابرمتن یا HTTP پروتکلی است که برای ردوبدل کردن محتوای صفحات وب میان مرورگرها و وب‌سرورها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در سرور اختصاصی:

۱- ارسال درخواست: کاربر آدرس اینترنتی موردنظر خود را در نوار جستجو تایپ‌ کرده و مرورگر درخواست HTTP را به سمت دیتاسنتر ارسال می‌کند. این درخواست شامل اطلاعاتی در مورد URL مربوطه و همچنین پارامترها و هدرهای HTTP می‌شود.

۲- روتینگ‌ (Routing): درخواست HTTP میان روترها و سوئیچ‌های مختلفی ردوبدل شده تا در نهایت به سمت سرور اختصاصی موردنظر هدایت شود.

۳- رابط شبکه: رابط شبکه سرور اختصاصی به‌منظور اطمینان از انطباق درخواست دریافتی با دستورالعمل‌های مرتبط با پورت‌ها و پروتکل‌ها، آن را مورد بررسی قرار داده و سپس به سمت وب‌سرور ارسال می‌کند.

۴. وب‌سرور: وب‌سرور نصب شده بر روی Dedicated Server باتوجه‌به پیکربندی و نوع اطلاعات دریافتی، آن را مورد پردازش قرار می‌دهد.

۵. ایجاد و ارسال پاسخ: اگر محتوای درخواستی از نوع استاتیکمحتوایی است که بدون نیاز به تغییر و یا پردازش به مرورگرها ارسال می‌شوند. مانند عکس، لوگو، متون ثابت، فایل‌های PDF قابل دانلود و غیره. باشد، در این صورت وب‌سرور باید فایل‌ها و داده‌های موردنظر کاربر را از سرور فیزیکی دریافت کند و آنها را در قالب یک پاسخ HTTP به سمت مرورگر بفرستد. اگر هم از نوع دینامیک باشد، در این صورت وب‌سرور بدون دخالت سرور فیزیکی محتوای درخواستی کلاینت را ایجاد کرده و آن را از طریق شبکه به سمت مرورگر ارسال می‌کند.

۶. دریافت پاسخ: در پایان نیز مرورگر محتوای موردنظر خود را دریافت کرده و صفحه اینترنتی موردنظر او برایش باز می‌شود.

انواع سرور اختصاصی

ورژن پایین: این نوع سرورها ارزان‌تر از سایر سرورهای اختصاصی بوده و بیشتر مناسب راه‌اندازی سرویس‌ها، وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های کوچک با ترافیک متوسط می‌باشند و معمولا نیز مجهز به یک پردازنده (CPU) ۲ تا ۴ هسته‌ای، رم (RAM) ۴ تا ۸ گیگابایتی و حافظه ذخیره‌سازی HDD یا SDD با ظرفیت ۱ تا ۲ ترابایت (Terabyte) هستند.

ورژن متوسط: سرورهای اختصاصی ورژن متوسط عملکرد بهتری نسبت به سرورهای ورژن پایین داشته و گزینه مناسبی برای وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌هایی با ترافیک متوسط تا بالا می‌باشند. این نوع سرورها نیز معمولا دارای رم ۱۶ تا ۶۴ گیگابایتی، هارد ۱ تا ۴ ترابایتی و پردازنده ۴ تا ۸ هسته‌ای می‌باشند.

ورژن حرفه‌ای: این نوع سرور نسبت به دو نوع قبل از عملکرد بهتری برخوردار بوده و بیشتر مناسب سایت‌ها و اپلیکیشن‌هایی است که روزانه بین ده‌ها تا صدها هزار بازدیدکننده دارند. سرورهای اختصاصی ورژن حرفه‌ای معمولا مجهز به یک پردازنده ۸ تا ۳۲ هسته‌ای (یا بیشتر)، رم ۶۴ تا ۲۵۶ گیگابایت (یا بیشتر) و هارد SDD یا NVMeنوعی استاندارد انتقال داده‌ جدید و پر‌سرعت است که به‌منظور بهبود عملکرد هاردهای SDD‌ مبتنی بر SATA ساخته‌ شده‌ است. با ظرفیت چندین ترابایت هستند.

توجه داشته باشید که میزان منابع ارائه‌شده در ۳ ورژن فوق تا حد زیادی بستگی به شرکت‌‌های ارائه‌دهنده خدمات میزبانی و پلن‌های آنها دارد.

مدیریت‌شده: در سرور اختصاصی مدیریت‌شده، انجام کارهایی مانند مدیریت و نگهداری سرور، نصب و به‌روزرسانی سیستم‌عامل‌ و نرم‌افزارها، حفظ امنیت وب‌سایت و سرور، دیباگینگبه فرایند پیداکردن و رفع مشکلات یک سرور، شبکه، سایت و… می‌گویند.، مانیتورینگ، پشتیبانی فنی، پشتیبان‌گیری بر عهده شرکت ارائه‌دهنده بوده و درمجموع استفاده از این نوع خدمات هاستینگ، این امکان را به شما می‌دهد تا بیشتر بر روی سایر جنبه‌های کسب‌وکار خود تمرکز کنید.

مدیریت نشده: در این نوع سرور، تمام وظایف و عملیات‌های ذکر شده در مورد قبل بر عهده فرد خریدار بوده و شرکت ارائه‌دهنده تنها مسئول حفظ سلامت فیزیکی سرور، نرخ آپتایم و اجرای پلن‌ بازیابی فاجعه است.

سرور ذخیره‌سازی: این نوع سرورها معمولا چندین ترابایت یا پتابایت (Petabyte) فضای ذخیره‌سازی داشته و بیشتر مناسب وب‌سایت‌ها و کسب‌وکارهایی است که نیاز به ذخیره‌سازی حجم‌ زیادی از داده‌ها و فایل‌ها را دارند. سرورهای ذخیره‌سازی معمولا از هاردهای NVMe استفاده می‌کنند و مجهز به سیستم RAID هستند.

سرور GPU: سرورهای GPU مجهز به چندین کارت‌گرافیک‌ قدرتمند بوده و اغلب در حوزه‌های یادگیری ماشینی، هوش مصنوعی، ساخت بازی‌های ویدئویی، تجزیه‌و‌تحلیل کلان‌داده‌هاهر کلان‌داده‌ مجموعه بزرگی از داده‌های ساختاریافته، نیمه‌ساختاریافته و بدون ساختار می‌باشد.، ساخت انیمیشن‌های حرفه‌ای، ماینینگ رمزارز و… مورد استفاده قرار می‌گیرند.

موارد استفاده سرور اختصاصی

وب‌سایت‌های تجارت الکترونیک بزرگ

وب‌سایت‌های فروشگاهی و تجارت الکترونیک بزرگ روزانه حجم زیادی از داده‌ها را پردازش و ذخیره‌سازی می‌کنند. بنابراین دارندگان چنین وب‌سایت‌هایی بهتر است به‌منظور جلوگیری از کندی و خرابی سایت خود و همچنین حفظ امنیت تراکنش‌های مالی اقدام به خرید سرور اختصاصی کنند.

ارائه‌دهندگان خدمات ابری

فروشندگان سرویس‌های ابری به‌ویژه IaaS به دلایل مختلفی از سرورهای اختصاصی استفاده می‌کنند که از میان آنها می‌توان به عملکرد، فضای ذخیره‌سازی، مقیاس‌پذیریبه توانایی و سرعت سیستم در افزایش و یا کاهش منابع سرورهای خود می‌گویند. و منابع بالای آنها اشاره کرد.

پلتفرم‌های پرترافیک

شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک و اینستاگرام، وب‌سایت‌های خبری معروف (CNN و The Guardian و…)، پلتفرم‌های پخش ویدئو (YouTube ،Netflix و…)، پلتفرم‌های گیمینگ (Steam ،Xbox Live و…)، فروم‌ها و جوامع کاربری آنلاین (Reddit ،Stack Exchange ،Quora و…) به‌منظور جلوگیری از افزایش لتنسی، خرابی و همچنین حفظ رضایت کاربران خود نیاز به استفاده از سرورهای اختصاصی دارند.

سازمان‌های دولتی

سرورهای اختصاصی باتوجه‌به ماهیت کاملا ایزوله خود معمولا امنیت بیشتری نسبت به سایر سرورها داشته و در نتیجه سازمان‌های دولتی ترجیح می‌دهند که برای حفظ حریم خصوصی کاربران و میزبانی از داده‌های محرمانه و حساس خود از چنین سرورهایی استفاده کنند.

مؤسسات مالی

این نوع مؤسسات دارای تعداد زیادی مشتری بوده و روزانه ده‌ها یا صدها هزار تراکنش مالی انجام می‌دهند و بنابراین بهتر است به‌منظور جلوگیری از کندی و خرابی وب‌سایت‌های خود و همچنین حفظ امنیت تراکنش‌های مالی از سرورهای اختصاصی استفاده کنند.

سرورهای بازی

سازندگان بازی با میزبانی بازی‌های آنلاین خود بر روی سرورهای اختصاصی حرفه‌ای باعث بهبود تجربه کاربری افراد و همچنین مانع از افزایش نرخ لتنسی می‌شوند.

شرکت‌های هاستینگ

سرورهای اختصاصی همیشه یکی از مهم‌ترین محصولات هر شرکت میزبانی بوده و این شرکت‌ها همچنین به منظور حفظ عملکرد وب‌سایت خود و ارائه هر چه بهتر خدمات به مشتریان از سرورهای اختصاصی قدرتمند استفاده می‌کنند.

شرکت‌های نرم‌افزاری

شرکت‌های نرم‌افزاری می‌توانند از سرور اختصاصی به‌عنوان محیطی برای توسعه و آزمایش محصولات خود استفاده کنند.

سرور اختصاصی چه مزایایی دارد؟

دسترسی اختصاصی به منابع: همان‌طور که اشاره شد، کاربران سرور اختصاصی می‌توانند به شکلی کاملا اختصاصی به کل منابع یک سرور فیزیکی دسترسی داشته باشند.

امنیت و حریم خصوصی بالا: داده‌ها و فایل‌ها در سرور اختصاصی در محیطی کاملا ایزوله قرار دارند و بنابراین میزان امنیت و حریم خصوصی در این نوع سرورها معمولا بالاتر از سایر سرویس‌های هاستینگ است.

امکان داشتن IP اختصاصی: با خرید Dedicated Server، یک یا چند آی‌پی اختصاصی در اختیار شما قرار می‌گیرد که می‌تواند باعث افزایش امنیت، سرعت و عملکرد وب‌سایت شما شود.

سرعت و عملکرد بی‌نظیر: در سرور اختصاصی، تمام منابع سرور فیزیکی در اختیارتان قرار دارد و طبیعی است وب‌سایت یا اپلیکیشن‌ شما سرعت و عملکرد بالایی داشته باشد.

بهبود سئوبه مجموعه اقداماتی می‌گویند که در جهت بهبود رتبه وب‌سایت‌ها در صفحات نتایج موتورهای جستجویی (SERPs) مانند گوگل انجام می‌شوند.: بالا بودن سرعت بارگذاری صفحات وب، یکی از عوامل تأثیرگذار بر بهبود رتبه‌ وب‌‌سایت‌ها در صفحات نتایج موتورهای جستجویی (SERPs) مانند گوگل می‌باشد.

داشتن دسترسی ریشه: برخلاف هاست اشتراکی، شما می‌توانید دسترسی root‌یا ریشه برای تمام قسمت‌های سرور خود داشته باشید و آن را به دلخواه خود پیکربندی کنید.

بهبود تجربه‌ کاربری: سرورهای اختصاصی با قدرت بالای خود باعث کاهش زمان‌ بارگذاری صفحات وب و در نتیجه بهبود تجربه کاربری بازدیدکنندگان آنها می‌شوند. طبق آمار وب‌سایت Browserstack، حدود ۲۵ درصد از افراد، صفحات وبی که زمان بارگذاری آنها بیش از ۴ ثانیه است را می‌بندند.

سرور اختصاصی چه معایبی دارد؟

مقیاس‌پذیری پایین‌تر از هاست ابری: هاست‌های ابری در مجموع باتوجه‌به ماهیت ابری خود نسبت‌ به سرورهای اختصاصی از مقیاس‌پذیری بالایی برخوردار هستند و کاربران آنها در مدت زمان بسیار کوتاهی می‌توانند منابع خود را افزایش یا کاهش‌دهند.

نیاز به نظارت مداوم: دارندگان سرورهای اختصاصی به‌منظور حفظ عملکرد و امنیت وب‌سایت و سرور خود باید آنها را به‌صورت منظم مورد نظارت قرار دهند.

نیاز به داشتن دانش فنی بالا: استفاده از سرورهای اختصاصی مدیریت نشده نیاز به دانش فنی بالایی داشته و فرد خریدار باید تسلط کافی بر نحوه پیکربندی سرور و دستورات لینوکس داشته باشد.

تأثیرات زیست‌محیطی: سرورهای اختصاصی باتوجه‌به قدرت بالای خود منابع زیادی را مصرف می‌کنند و همان‌طور که اشاره شد این نوع سرورها در دیتاسنترها نگهداری می‌شوند. این مراکز داده گرمای بالایی تولید کرده و برای نگهداری از سرورهای اختصاصی نیاز به مصرف برق بالا و تجهیزات خنک‌کننده پیشرفته دارند که این موارد می‌توانند تا حدی به محیط زیست آسیب برسانند.

قیمت بالا: سرورهای اختصاصی اغلب گران‌تر از هاست‌های اشتراکی و سرورهای مجازی بوده و بدین ترتیب بسیاری از افراد توانایی خرید آنها را ندارند.

مقایسه سرور اختصاصی، سرور مجازی و هاست اشتراکی

هاست اشتراکی: نوعی خدمات هاستینگ است که در آن افراد به‌صورت مشترک از منابع یک سرور استفاده می‌کنند. این نوع هاست معمولا ارزان‌تر از سایر سرویس‌های هاستینگ است اما برخلاف آنها، استفاده بیش از حد سایر کاربران از منابع می‌تواند بر عملکرد وب‌سایت شما تأثیر بگذارد.

سرور مجازی: سرور مجازی یا VPS به‌صورت خلاصه محیطی مجازی‌سازی شده و ایزوله از یک سرور فیزیکی می‌باشد. شرکت‌های هاستینگ درواقع با استفاده از نرم‌افزاری به نام هایپروایزرهایپروایزر (Hypervisor) نرم‌افزار مجازی‌سازی است که با استفاده از آن می‌توان ماشین‌های مجازی (VM) را راه‌اندازی و اجرا کرد.، سروری فیزیکی را به چند VPS مجزا تقسیم می‌کنند و در این نوع خدمات هاستینگ کاربران می‌توانند به شکلی اختصاصی به منابع سرور مجازی خود دسترسی داشته باشند و استفاده سایر وب‌سایت‌ها تأثیر چندانی بر عملکرد VPS‌ شما نمی‌گذارد.

سرور اختصاصی: خدمات میزبانی است که در آن فرد می‌تواند به‌صورت کاملا اختصاصی به تمام منابع و امکانات سرور فیزیکی اجاره شده دسترسی داشته باشد.

	سرور اختصاصی	سرور مجازی	هاست اشتراکی
قیمت	معمولا گران‌تر از سرور مجازی و هاست اشتراکی است.	معمولا گران‌تر از هاست اشتراکی و ارزان‌تر از سرور اختصاصی است.	ارزان‌ترین نوع سرویس میزبانی می‌باشد.
منابع	افراد به‌صورت اختصاصی به تمام منابع سرور فیزیکی دسترسی دارند.	کاربران می‌توانند به شکلی کاملا اختصاصی به VPS خود دسترسی داشته باشند.	کاربران به‌صورت مشترک از منابع سرور استفاده می‌کنند.
عملکرد	معمولا عملکرد بهتری از سایر سرویس‌های هاستینگ دارند.	اغلب از عملکرد خوبی برخوردار هستند.	نسبت به سایر سرویس‌های هاستینگ، عملکرد ضعیفی دارند.
امنیت	معمولا امن‌تر از سرور مجازی و هاست اشتراکی‌ هستند. اما امنیت یک سرور بستگی زیادی به شرکت ارائه‌دهنده دارد.	معمولا امن‌تر از هاست اشتراکی‌ است اما امنیت آن تا حد زیادی بستگی به شرکت ارائه‌دهنده دارد.	باتوجه‌به ماهیت اشتراکی، معمولا امنیت آن کمتر از سرور اختصاصی و سرور مجازی است که البته امنیت آن ارتباط مستقیمی با شرکت هاستینگ دارد.
آپتایم	این نوع سرورها باتوجه‌به منابع اختصاصی خود دارای نرخ آپتایم بالایی هستند.	معمولا نسبت به هاست اشتراکی آپتایم بالاتری دارد.	نسبت به دو نوع خدمات میزبانی دیگر دارای نرخ آپتایم کمتری است.
دسترسی ریشه	✔	✔	✖
آسانی استفاده	استفاده از نوع مدیریت نشده آن برای افراد مبتدی دشوار است.	استفاده از نوع مدیریت‌ نشده آن برای افراد مبتدی دشوار است.	آسان
مناسب برای	کسب‌وکارهای با ترافیک بسیار بالا	کسب‌وکارهای با ترافیک متوسط تا بالا	کسب‌وکارهای با ترافیک پایین تا متوسط

مقایسه سرور اختصاصی مدیریت‌شده و مدیریت نشده

سرورهای اختصاصی از نظر مدیریتی به دو دسته مدیریت‌شده و مدیریت نشده تقسیم‌بندی می‌شود. در نوع مدیریت‌شده، وظیفه نگهداری، پیکربندی و مدیریت سرور، به‌روزسانی نرم‌افزارها و سیستم‌عامل، حفظ امنیت سرور، پشتیبان‌گیری از داده‌ها، عیب‌یابی سرور و… بر عهده شرکت ارائه‌دهنده است اما در نوع مدیریت نشده، تمام این موارد بر عهده فرد خریدار می‌باشد. Dedicated Server مدیریت‌شده بیشتر مناسب افراد مبتدی و همچنین کسانی است که زمان کافی برای مدیریت و نگهداری سرور را ندارند و نوع مدیریت نشده آن نیز گزینه مناسبی برای افراد مسلط به پیکربندی سرور و دستورات لینوکس می‌باشد. در نوع مدیریت نشده، شرکت ارائه‌دهنده خدمات هاستینگ تنها یک سرور خام در اختیار شما قرار داده و تنها مسئول حفظ نرخ آپتایم، سلامت فیزیکی سرور و اجرای پلن‌ بازیابی فاجعه می‌باشد و درکل نیز این نوع سرویس‌ میزبانی نسبت به نوع مدیریت‌شده آن از پشتیبانی بسیار پایین‌تری برخوردار است. بااین‌حال، سرور اختصاصی مدیریت‌شده به‌خاطر خدماتی که ارائه‌ می‌دهد، معمولا گران‌تر از نوع مدیریت‌نشده می‌باشد.

سؤال‌های متداول

منابع: Liquidweb و Namecheap