انتخاب وب سرور مناسب برای سایت شما، یکی از مواردی است که به صورت مستقیم در سرعت سایت شما تاثیر دارد و می تواند کارایی سایت شما را تا حد چشمگیری تغییر دهد. اما از چه وب سروری باید استفاده کرد؟ گزینه مناسب در بین پیشنهاداتی که به شما ارائه می شود چیست؟ و کدام یک از این وب سرور ها می توانند نیاز های شما را رفع کنند؟ در این مطلب قرار است با هم مقایسه ای بین دو مورد از وب سرور هایی که سروصدای زیادی را به راه انداخته اند، داشته باشیم. با مقایسه انجین ایکس و لایت اسپید تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
قبل از شروع این مقایسه به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت که اصلا وب سرور چه کاری انجام می دهد و دعوا سر چیست!
فهرست محتوا
وب سرور چه کار می کند!؟
برای بررسی مقایسه انجین ایکس و لایت اسپید در ابتدا لازم است توضیحاتی در خصوص کارایی کلی این محصولات ارائه کنیم و ببینیم که اصلا این دو محصول ویژه قرار است چه کاری را برای شما انجام دهد، تا بتوانیم معیار هایی برای اینکه چه ویژگی هایی را باید داشته باشند تعیین کنیم. وب سرور یکی از مهمترین المان های یک سایت بوده و وظیفه ارائه خدمات سایت به مشتریان را برعهده دارد. برای دانستن کار وب سرور در ابتدا باید کمی در مورد چگونگی کارکرد سایت صحبت کنیم. اجازه دهید کار را به یک مثال شروع کنیم.
فرض کنید که به یک کتابخانه عمومی بزرگ رفته و قصد استفاده از کتاب های مرجع را دارید. برای اینکه به یک کتاب دسترسی پیدا کنید، شما باید ابتدا نام و یا شماره کتاب را در سیستم ها و یا فهرست های برگه ای که در کتابخانه قرار دارد پیدا کرده، و آن را به مسئول کتابخانه یا کتابدار تحویل دهید، سپس کتابدار درخواست شما را بررسی کرده و به دنبال درخواست شما خواهد رفت. در صورتی که کتاب مد نظر شما وجود داشته باشد، کتاب را به شما تحویل خواهد داد. البته امکان دارد شما کتابی گرانبها مانند یک نسخه خطی را درخواست کرده باشید که در آن صورت اجازه دسترسی نداشته و کتابدار شما را منع خواهد کرد و نیاز دارید تا ثابت کنید این کتاب را به چه دلیلی احتیاج دارید.
بعد از مدتی مراجعه مکرر کتابدار نیز شما را خواهد شناخت و احتمالا چون می داند معمولا به چه کتاب هایی نیاز دارید، سریعتر به سراغ قفسه مد نظر شما رفته و کتاب مورد نظرتان را به شما تحویل می دهد. اگر دقت کرده باشید همیشه چند کتاب کاربردی نیز روی میز یک کتابدار خبره وجود دارد که بیشترین درخواست ها برای آنها انجام می شود.
استفاده از یک سایت نیز دقیقا مانند مراجعه به یک کتابخانه است. وقتی از طریق موتور های جستجو و یا وارد کردن مستقیم آدرس بخواهید به یک صفحه از سایت دسترسی داشته باشید، انگار که می خواهید یک کتاب را از کتابخانه ای که کتاب های آن فایل ها و کدها هستند، به دست آورید. کتابداری که درخواستتان را بررسی می کند و فایل های شما را از طریق شبکه برای شما ارسال می نماید همان وب سرور است.
این وب سرور بررسی می کند که آیا شما به فایلی که درخواست داده اید می توانید دسترسی داشته باشید یا خیر. همینطور بعضی از فایل های پرکاربرد که زیاد استفاده می شوند را کش و فشرده کرده تا راحت تر در اختیار کاربران قرار گیرند و به طور کلی مدیریت درخواست هایی که به سرور ارسال می شوند را بر عهده دارد. پس دیدیم که وقتی صحبت از مقایسه انجین ایکس و لایت اسپید می شود میخواهیم بررسی کنیم که کدامیک از این دو کتابدار خبره می توانند مسئولیت کتابخانه ما را بهتر بر عهده بگیرند تا تمام مراجعان ما به بهترین شکل ممکن سرویس خود را دریافت کنند. اما به جز این دو وب سرور چه موارد دیگری است که می شود از آنها بهره برد. در بخش بعدی با بهترین وب سرورها آشنا خواهیم شد.
بهترین وب سرور ها کدامند
قبل از مقایسه انجین ایکس و لایت اسپید بهتر است بدانیم چه وب سرور های دیگری وجود دارند که در حال سرویس دهی به مراجعین سایت ها هستند و چرا ما این دو را برای مقایسه و انتخاب معرفی کرده ایم. شاید جالب باشد بدانید که این دو وب سرور معروف، نه تنها، تنها وب سرور های خوب نیستند، بلکه پر استفاده ترین و همینطور محبوبترین ها نیز نیستند! اما(!!!) میتوان آنها را پیشرو ترین و رو به رشد ترین وب سرور هایی معرفی کرد که توجه خیلی از سایت های بزرگ را به خود جلب کرده و قطعا در آینده معماری وب تاثیر بسازیی خواهند داشت. در ادامه به معرفی محبوبترین و بهترین وب سرور های موجود در پلتفرم های مختلف خواهیم پرداخت.
وبسرور Apache HTTP Server
Apache HTTP Server که به صورت مخفف به آن Apache هم گفته می شود را میتوان به عنوان متداول ترین و پر استفاده ترین وب سروری که در حال حاضر روی سایت های اینترنتی در حال کار است، معرفی نمود. این وب سرور که یکی از بهترین ها برای راه اندازی سایت هایی است که با زبان PHP نوشته شده اند، یک وب سرور اپن سورس و رایگان است که به صورت کراس پلتفرم کار می کند. به این معنا که هم می تواند روی هاست لینوکس و هم روی هاست ویندوز، وظیفه بررسی درخواست های سایت شما را به انجام برساند.
در مقایسه با وب سرور های جدیدتر، Apache یک پیشکسوت به حساب می آید و بیست و شش سال است که در حال ارائه خدمات در اینترنت می باشد. محصولات بسیار متنوعی از این وب سرور مشتق شده اند که بعضی از آنها به درجه ای از رشد رسیده اند که با Apache نیز رقابت کنند. از این میان می توان Tomcat را نام برد.
از نظر کاربرد این محصول یکی از بهترین ها به شمار می آمد تا اینکه انجین ایکس وارد میدان شد و توانست یک کارایی بهتر را از نسخه 2.2 آپاچی به نمایش بگذارد و از آن به بعد به سرور های دیگری نیز بودند که از آپاچی عبور کردند. اما هنوز هم میتوان این وب سرور را به عنوان یک وب سرور پرکاربرد و قدرتمند معرفی نمود.
وب سرور ویندوز یا همان IIS
از زمانی که سیستم عامل ویندوز وارد دنیای شبکه و اینترنت شد و ویندوز NT منتشر گردید چیزی در حدود 28 سال می گذرد. در این 28 سال وب سرور IIS با رشدی که داشته توانسته است خود را از یک برنامه کوچک که برای ویندوز NT ارائه شده بود به یک برنامه بزرگ و کامل تبدیل کند که کلیه وظایف مربوط به وب سرور را به انجام برساند. البته از آنجا که مایکروسافت با سیاست پولی بودن و کپی رایت خود یک وجهه نسبتا منفور را داشته است، IIS همیشه به عنوان یک زمین بازی برای هکر ها تلقی می شده است و یک نقطه ضعف بزرگ امنیتی برای ویندوز به شمار می آید که معمولا باگ های زیادی دارد و هک شدن آن ساده پیش می رود.
بدیهی است مایکروسافت یک تنه و بدون کمک اوپن سورس بودن این برنامه تاب مقاومت و بهینه سازی را نداشته و میتوان آن را تا قبل از انتشار ویندوز سرور 2016 یک وب سرور نفوذپذیر معرفی نمود. اما با انتشار این ویندوز و تغییر در ساختار اصلی این سیستم عامل و تنظیمات جدیدی که روی آن اعمال شد، همینطور کمرنگ شدن نسبی هک و از تب و تاب افتادن دوران نفوذ، این وب سرور فرصتی پیدا کرد که نفسی تازه کند و با تغییرات خوبی که در آن ایجاد شد دوباره به صحنه برگشت و به صورت قدرتمند کار خود را از سر گرفت و توانست به عنوان یک وب سرور ویندوزی حرفه ای، در بین وب سرور هایی مانند WampServer که برای ویندوز ارائه شدند، جایگاه اول را به خود اختصاص دهد.
برای کسب اطلاعات کامل و جامع در مورد این وب سرور می توانید به مقاله ” IIS چیست ” مراجعه نمایید.
وب سرور انجین ایکس
در سال 2004 یک برنامه نویس و مهندس نرم افزار روسی به نام ایگور سیسوف یک وب سرور حرفه ای را عرضه نمود که فقط یک وب سرور برای کنترل درخواست هایی که از طریق اینترنت به سایت می رسند نبود. این وب سرور قادر بود تا به صورت یک پروکسی معکوس عمل کرده و یک هماهنگی را بین سایت و CDN ها به وجود آورد تا بهترین کیفیت ارائه شود. همینطور انجین ایکس این توانایی را داشت تا عملیات Load Balance یا تناسب بار را به نحوی انجام دهد تا سایت در بالاترین عملکرد خود قرار گیرد. در این قابلیت انجین ایکس با تقسیم درخواست ها و زمانبندی برای رسیدگی به آنها مانع از دست رفتن درخواست هایی می شود که بیشتر از کشش منابع سایت هستند.
در بین قابلیت های انجین ایکس نام پروکسی ایمیل و همینطور کش HTTP نیز به چشم میخورد که میتواند بسیار مفید باشد و هم در ارسال سریع و بهینه ایمیل ها و همینطور لود شدن بهتر و سریعتر صفحات بسیار موثر هستند. همانطور که دیدیم انجین ایکس به هیچ عنوان یک وب سرور ساده مانند بقیه نیست و با قابلیت های ویژه ای پا به عرصه گذاشت. البته خیلی از این قابلیت ها به تدریج تکمیل شد. اما اکنون کار این وب سرور به جایی رسیده است که از بین وب سرورهای قدیمی و مطرح می توان مقایسه انجین ایکس و لایت اسپید را معرفی نمود و اهمیت آن را از بقیه بیشتر دانست.
این وب سرور با تمام قابلیت هایی که دارد رایگان بوده و به صورت اپن سورس ارائه شده است. در بین نظرسنجی های مختلف و مقاله هایی که ارائه شد انجین ایکس توانست خود را در سال 2016 به عنوان دومین وب سرور محبوب و پر استفاده در اينترنت تبدیل کند و با نرخ استفاده 18 درصد از سایت ها این جایگاه را بدست آورد. این پیشرفت ها ادامه دار بود و انجین ایکس توانست عناوین خوبی را مانند وب سرور محبوب بین 10000 سایت برتر با 38 درصد استفاده و همینطور 100000 سایت برتر را با 50 درصد استفاده توسط این سایت ها بدست آورد.
وب سرور لایت اسپید
یک سال قبل از ارائه انجین ایکس و شروع مسیر پدیده شدن، یک مهندس نرم افزار آسیایی به نام جرج وانگ که مدیر عامل شرکت لایت اسپید تکنولوژی نیز بود، با تیم برنامه نویسی خود محصولی تازه را به دنیای وب ارائه کد که توانست در عنوان چهارمین وب سرور محبوب دنیا قرار گیرد و با درصد استفاده 8.1 درصد از کل وبسایت های جهان در سال 2020 کار خود را به جایی برساند که از بین بزرگان دنیای وب به عنوان یکی از طرفهای مقایسه انجین ایکس و لایت اسپید موقعیت خود را تثبیت کند.
لایت اسپید در سال 2003 برای اولین بار به صورت یک برنامه غیر رایگان و تجاری وارد بازار شد. فرمت کدهای این برنامه و طرز کار آن دقیقا از آپاچی کپی شده بود ولی بهینه سازی های خوبی روی آن شکل گرفته بود که توانست آن را در سال 2008 به جایگاه شانزدهمین وب سرور محبوب دنیا برساند. خوبی این وب سرور این بود که تنظیمات آن کاملا شبیه به آپاچی بود و همان ویژگی ها را دارا بود پس تمام کاربران آپاچی این امکان را داشتند که به سادگی وب سرور خود را به لایت اسپید تغییر داده و از امکانات خوب آن استفاده کنند. پیشرفت اصلی وب سرور از آنجایی شروع شد که استفاده از سیستم های مدیریت محتوایی مانند وردپرس بالا گرفت و سازگاری این وب سرور با افزونه ها و کد های پیچیده توانست جایگاه خوبی را برای آن فراهم کند.
اکنون که وب سرورهای مطرح را با هم بررسی کردیم و به صورتی موردی هم دیدیم که لایت اسپید و انجین ایکس چه هستند و از کجا آمده اند و چه قابلیت هایی را ارائه می کنند وقت آن رسیده است که به مقایسه انجین ایکس و لایت اسپید بپردازیم.
مقایسه انجین ایکس و لایت اسپید
در مقایسه انجین ایکس و لایت اسپید ما پنج المان را به عنوان معیار های این مقایسه مطرح خواهیم کرد که می توانند برای شما به عنوان معیار های تصمیم گیری انتخاب شده و همه چیز را پوشش دهند. در ادامه به مقایسه انجین ایکس و لایت اسپید روی هر یک از این المان ها خواهیم پرداخت.
سرعت
وقتی صحبت از سرعت وب سرور می شود، همه به عنوان اولین گزینه انجین ایکس را پیشنهاد خواهند داد و تصور عموم وبمستر ها و مدیران سایت ها این است که انجین ایکس پر سرعت تر است. البته این تصور بی دلیل نیست و در صورتی که شما از یک سایت با کد های PHP استفاده کنید انجین ایکس می تواند پر سرعت ترین خدمات را به شما ارائه دهد. اما لایت اسپید هم دست کمی از انجین ایکس نداشته و قدرت و سرعت خوبی را در پاسخ دهی به درخواست ها فراهم می کند.
می توان گفت در مورد المان سرعت این دو وب سرور مساوی بوده ولی با توجه به محبوبیت و همینطور تصور بیشتر وبمستر ها و تجربه کاربری ای که به آن ها ارائه شده است، کفه ترازو کمی به سمت انجین ایکس سنگینی می کند.
امنیت
امنیت یک وب سرور به نحوی تضمین کننده امنیت یک سایت است. وقتی شما درخواست ها را به صورت صحیح و با بررسی مجوز ها برای سایت خود مدیریت کنید و در ورودی یک کنترل قدرتمند داشته باشید، کار خود را برای برقراری امنیت در سایر قسمت ها ساده کرده اید. در اینصورت شما قادر خواهید بود به راحتی وضعیت امنیتی سایت خود را کنترل کرده و خیالتان از بابت آن راحت باشد.
مقایسه انجین ایکس و لایت اسپید از نظر امنیتی که فراهم می کنند یک نتیجه کاملا مساوی دارد و هر دوی این وب سرورها توانسته اند امکانات خوبی را ارائه کند که تضمین کننده این امنیت باشد.
هزینه
بالاخره به موردی رسیدیم که می تواند خیلی از تصمیم گیری ها را تغییر داده و به تنهایی آنقدر قدرتمند است که نتیجه مقایسه انجین ایکس و لایت اسپید را به کلی تغییر دهد. اگر برای انجین ایکس و لایت اسپید یک صورتک متصور باشید اکنون می توانید انجین ایکس را به صورت خندان و لایت اسپید را به صورت گریان مشاهده کنید. زیرا انجین ایکس کاملا رایگان بوده و نیاز به پرداخت هیچ هزینه ای نیست، اما لایت اسپید از شما پول خدماتی که ارائه می دهد را خواهد گرفت.
یک نکته مهم در اینجا وجود دارد! شاید برای شما این تصور اشتباه پیش بیاید که شما که از هاستینگ های داخلی خرید می کنید، و لایت اسپید یکی از سرویس هایی است که با هاست در اختیار شما قرار داده می شود. پس نیازی به هزینه نیست! در اینجا دو حالت وجود دارد. یا هاستینگ لایت اسپید خریداری شده را در اختیار شما قرار می دهد که در آن صورت شما روی سرویس خود پول آن را پرداخت کرده اید. و حالت دوم اینکه هاستینگ از لایت اسپید هک شده استفاده می کند که در این شرایط شما باید قید امنیت را زده و هیچ حسابی روی ویژگی های لایت اسپید در این مورد باز نکنید زیرا امکان تداخل و مسدود شدن وجود دارد و کسی هم پاسخگو نخواهد بود.
پس در مورد مقایسه انجین ایکس و لایت اسپید از نظر امنیت باید گفت که اگر می خواهید یک لایت اسپید خوب داشته باشید هزینه آن بر گردن شما خواهد بود ولی انجین ایکس کاملا رایگان است.
پذیرش توسط سایت های بزرگ
این معیار شاید کمی عجیب به نظر برسد، اما یک معیار کاملا قابل اتکا است. وقتی بزرگترین سایت های اینترنتی از یکی از این وب سرور ها بیشتر استفاده کنند می توان گفت که این وب سرور عملکرد بهتری دارد. یک سایت بزرگ یک تیم متخصص دارد که همه چیز را بررسی کرده و بهترین ها را انتخاب می کند و به هیچ عنوان دوست ندارد به خاطر یک مورد جزئی مانند انتخاب وب سرور تجربه کاربری خود را از دست داده و کاربران خود را از دست بدهد. پس متخصصان فنی این سایت ها تمام تلاش خود را می کنند که بهترین ها را انتخاب کنند.
در این مورد نیز انجین ایکس همچنان در حال خندیدن بوده و با دارا بودن مشتریان بزرگی چون اینستاگرام، گوگل، فیسبوک، توییتر، اپل، وی ام ویر(VMware)، پینترست(Pinterest)، اسپاتیفای(Spotify)، و در کمال ناباوری خود Microsoft هم از انجین ایکس استفاده می کنند.
پس به طور قطع میتوان گفت مقایسه انجین ایکس و لایت اسپید از نظر مقبولیت و تاییدیه سایت های بزرگ با برتری قطعی انجین ایکس همراه است.
سازگاری با پلتفرم های مدیریت محتوا
پلتفرم ها و سیستم های مدیریت محتوا مانند وردپرس و جوملا امروزه بخش بزرگی از بار سایت های اینترنتی را به دوش می کشند. شما با استفاده از یکی از این پلتفرم ها این امکان را خواهید داشت تا یک سایت زیبا، کاربرپسند، با ویژگی های کاربردی و گرافیک سطح بالا را در مدت زمانی بسیار بسیار کوتاه تر، نسبت به روش های عادی برنامه نویسی ایجاد کنید. همینطور شما این قابلیت را خواهید داشت تا در کوتاهترین زمان ممکن و بدون صرف هزینه های بالا، سایت خود را با استفاده از افزونه های مختلف گسترش دهید و یک پویایی کامل را در اختیار داشته باشید.
اما کدامیک از این وب سرور ها می تواند به عنوان گزینه ای قابل قبول در مورد این سایت ها معرفی شود. اینجاست که باید بگوییم وقت خندیدن انجین ایکس سر آمده است. به طور قطع لایت اسپید سازگاری بهتر و بیشتری را با این افزونه ها و پلتفرم ها دارد. البته انجین ایکس هنوز هم قدرت خود را دارد و می تواند روی این سایت ها مورد استفاده قرار گیرد. اما در صورتی که شما از افزونه های زیادی استفاده کنید، ممکن است توابع این افزونه ها با توابع انجین ایکس به مشکل خورده و شما را دچار دردسر های مختلفی کند.
پس در صورتی که از یکی از این پلتفرم ها و مخصوصا وردپرس استفاده می کنید. در مقایسه انجین ایکس و لایت اسپید، باید لایت اسپید را انتخاب کنید تا از مشکلات آتی جلوگیری کنید. هر چند مشکلاتی که انجین ایکس به وجود می آورد قابل رفع است، اما بهترین گزینه برای وردپرس و پلتفرم های مشابه که از آن در بهینه سازی های انجام گرفته برای هاست وردپرس نیز استفاده شده است، لایت اسپید خواهد بود.
نتیجه گیری
در این مقاله با هم به مقایسه انجین ایکس و لایت اسپید پرداختیم و دیدیم که هر کدام از این وب سرور ها چه قابلیت هایی را دارند. اگر بخواهیم به طور خلاصه بگوییم که در این مطلب چه گذشت باید ببینیم شما چه نوع سایتی دارید و یا تصمیم دارید به چه صورت سایت خود را راه اندازی کنید. اگر از طرفداران وردپرس هستید، به سراغ لایت اسپید بروید. و اگر می خواهید سایتتان را به صورت شخصی برنامه نویسی کرده و آن را ایجاد کنید، انجین ایکس فراتر از آنچه به نظر می رسد به شما خدمت خواهد کرد.
