وب سرور چیست و دقیقا چه کاری می‌کند؟

اگر نگاهی به زندگی پرفرازونشیب بشر در طول تاریخ بیندازیم می‌توانیم نقاط عطف بزرگ و اختراعات مختلفی را ببینیم که سرنوشت ما را دگرگون کرده‌اند و در صورتی که این اتفاقات نمی‌افتاد دنیا اکنون طور دیگری بود. پویایی ذهن انسان باعث شده است که همیشه در مسیر ایجاد ابزارها و اختراعات جدیدی برای بهبود کیفیت زندگی خود باشد. اینترنت نیز یکی از همین موارد است و باید گفت که شاید این سازوکار پیچیده یکی از تاثیرگذارترین المان‌ها در زندگی بشر باشد. پا گذاشتن به این حوزه بزرگ نیازمند این است که ما با مفاهیم مختلفی که در این حوزه وجود دارند بیشتر آشنا شویم و بدانیم که وب و اینترنت به چه صورتی کار می‌کنند. یکی از مواردی که مطمئنا شما هم با آن برخورد داشته‌اید که به این مقاله رسیده‌اید، وب‌سرورها هستند و این سوال که وب‌سرور چیست موضوعی است که ما در این مقاله دنبال می‌کنیم.

در مورد اینکه وب‌سرور چیست باید گفت که با یکی از مهمترین و اصلی‌ترین المان‌ها برای راه‌اندازی برنامه‌های اینترنتی و سایت‌ها طرف هستیم که در واقع می‌تواند ارتباط کاربردها و برنامه‌هایی که از طریق بستر اینترنت برای ما کاری را انجام می‌دهند را با این بستر فراهم کند و به ما سرویس‌دهی کند. برای روشن‌تر شدن این موضوع لازم است که در ادامه قبل از آنکه به‌سراغ این سوال که وب سرور چیست برویم نیاز است کمی در مورد سازوکار وب و اینترنت صحبت کنیم و بدانیم که اینترنت دقیقا چطور کار می‌کند.

روش کاری اینترنت و سایت‌ها

در مقام یک استفاده‌کننده از اینترنت که پای سیستم می‌نشینیم و یا حتی راحت‌تر از آن فقط با لم دادن و بیرون آوردن موبایلمان از جیب می‌توانیم به اینترنت و اطلاعات نامحدودی دسترسی داشته باشیم، همه چیز به ظاهر خیلی زیبا و شیک می‌آید، اما باید گفت که در پس‌زمینه غوغایی برپاست. برای یک صفحه که شما به‌راحتی می‌توانید آن را نگاه کنید، بارها بین دستگاه شما و سرورهایی که این صفحات را ارائه می‌کنند ارتباطات مختلف برقرار شده است و بسته‌های ریزودرشت اطلاعاتی از طریق بستر اینترنت به سمت شما روانه شده است و از طرف شما به سایت رسیده است.

در واقع اگر بخواهیم بگوییم که این سازوکار به چه صورت می‌باشد باید گفت که در اینجا ما با سه دسته سیستم اصلی در اینترنت طرف هستیم که به این صورت می‌باشند:

• سیستم کاربران و استفاده‌کنندگان از اینترنت
• سرورها و سرویس‌دهندگان که برنامه‌ها روی آنها قرار دارد
• بستر ارتباطی‌ای که کار برقراری ارتباط را بر عهده دارد

در واقع این سه دسته سیستم هستند که اینترنت را شکل داده‌اند. در مورد تعریف اینترنت یک اصطلاح معروف وجود دارد که می‌گوید اینترنت شبکه‌ای از شبکه‌ها است. به این معنی که یک بستر ارتباطی بزرگ دقیقا مانند یک تور (نام Web یا همان تار به همین علت برای آن انتخاب شده است) سراسر زمین را گرفته است و در صورتی که شما با استفاده از قوانین خاصی پیامی را روی سطح آن ارسال کنید این پیام می‌تواند از طریق رشته‌های این‌طوری به سمت دیگر آن برود.

ارسال‌کننده‌ها و دریافت‌کننده‌های این پیام‌ها هم موارد و گزینه‌های مختلف دیگری هستند که می‌توانند مانند سرورهایی که درون دیتاسنترها قرار گرفته‌اند و هاست‌ها روی آنها راه‌اندازی شده و سایت‌های اینترنتی را فعال نگه می‌دارند و شما می‌توانید از آنها استفاده کنید، نقش سرویس‌دهنده داشته باشند، و یا اینکه هر دو سرویس‌دهنده‌هایی باشند که با یک ارتباط مستقیم در حال تبادل اطلاعات با هم باشند.

در مورد سرورها و سایت‌هایی که روی آنها قرار گرفته اند باید گفت که این سرورها سازوکار خاص خود را دارند و می‌توانند پیام‌هایی که از طریق اینترنت برای آنها ارسال می‌شود را دریافت کرده و به درخواست‌هایی که برای سایت موردنظر ارسال شده است پاسخ دهند. در واقع اگر بخواهیم این مورد را دقیق بررسی کنیم، باید بگوییم هر کلیکی که روی یک سایت انجام می‌شود، یک درخواست ایجاد کرده که به سمت سرور ارسال می‌کند، سرور این درخواست را از بستر اینترنت می‌خواند و بر اساس آنچه که در این درخواست آمده است کاری که باید انجام شود را انجام می‌دهد.

به‌طور مثال این درخواست شاید کلیک روی یک لینک باشد که صفحه جدید را در مرورگر شما باز خواهد کرد و آنچه که سرور برای شما می‌فرستد اطلاعات و محتوای صفحه جدید است، و یا اینکه افزودن یک محصول در سبد خرید شما باشد که با این کار این محصول در پایگاه داده برای شما ثبت خواهد شد و تاییدیه آن برای شما خواهد ارسال می‌شود.

در این ارتباط تنگاتنگ که بین سرورها و کاربران استفاده‌کننده از آنها وجود دارد عوامل زیادی درگیر هستند اما یکی از آنها کار بیشتری را نسبت به سایرین انجام می‌دهد که در این مقاله هم قصد داریم آن را به‌صورت کامل با هم بررسی کنیم. این عضو فعال ارتباط ما همان وب‌سرور می‌باشد که کار آن دریافت درخواست‌ها از بستر اینترنت و انجام کاری است که سایت بر اساس آن باید انجام دهد، بعد از این کار هم پاسخ مربوطه را برای سرور ارسال می‌کند. در ادامه به‌صورت کامل در مورد اینکه وب‌سرور چیست و چه کاری را انجام می‌دهد صحبت خواهیم کرد.

وب‌سرور چیست؟

در پاسخ به این سوال که وب‌سرور چیست باید گفت که وب‌سرورها برنامه‌هایی کاملا نرم‌افزاری هستند که روی یک سرور نصب شده و مسئولیت کنترل ورود و خروج اطلاعات سایت‌ها و برنامه‌های تحت وب روی سرور را بر عهده خواهند داشت. در واقع باید گفت مسئولیت وب‌سرور این است که ورودی سرور را همیشه نگاه کند و در صورتی که درخواستی برای یکی از سایت‌ها رسید آن را بررسی کنید. به این کار شنود کردن لاین ورودی یا همان Listening گفته می‌شود.

بعد از رسیدن درخواست اتفاقی که می‌افتد این است که درخواست را بررسی کرده و به‌سراغ سایتی که این درخواست برای آن ارسال شده است می‌روند و در بین فایل‌هایی که سایت دارد پاسخ مناسب برای این درخواست را جستجو می‌کنند، آنچه که نیاز است از پایگاه داده استخراج شود را بیرون می‌کشند و همه آنها را برای کاربر ارسال می‌کنند.

در واقع باید گفت کاری که این برنامه‌ها انجام می‌دهند این است که سایت را بالا و آماده به‌کار برای ما نگه می‌دارند و می‌توانند فایل‌های بی‌جانی که ما به‌عنوان یک سایت در اختیار آنها قرار می‌دهیم را تبدیل به یک موجودیت زنده و پویا کنند و در صورتی که این برنامه‌ها تداخلی داشته باشند و یا نتوانند به‌صورتی که باید عمل کنند سایت ما با مشکلات جدی‌ای مواجه خواهد شد که حل کردن آنها به این سادگی‌ها ممکن نخواهد بود.

تفاوت وب‌سرور و سرور

یکی از مواردی که به‌عنوان یک تصور اشتباه در بین کسانی که اطلاع چندانی از سازوکار سایت‌های اینترنتی ندارند مطرح است این است که فکر می‌کنند وب‌سرور در واقع همان سرور است و هر دوی این مفاهیم یکی هستند که باید بگوییم به‌هیچ‌وجه این‌طور نیست و این دو موجودیت از هم کاملا جدا هستند. در این رابطه باید گفت که اولین تفاوت آنها این است که وب‌سرورها برنامه‌هایی نرم‌افزاری هستند در صورتی که سرورها کامپیوترهای بزرگ و سخت‌افزاری هستند.

در مورد وب‌سرورها باید گفت که یک برنامه هستند که صرفا دستورالعمل‌های خود را دارد و شاید با بعضی ماژول‌ها قابل تغییر و بهتر شدن باشد، اما در کل کارایی‌ای ثابت دارد. اما در مورد سرورها باید گفت که یک سیستم کامل با یک سیستم عامل مجزا هستند و می‌توان به‌راحتی آنها را توسعه داده و کاربردهای مختلف را به‌صورت هم‌زمان روی آنها پیاده‌سازی کرد.

در این رابطه باید گفت که سرورها همان کامپیوتری هستند که وب‌سرور روی آنها نصب شده و کار راه‌اندازی و فعال نگه داشتن سایت‌ها را انجام می‌دهد. البته باید توجه داشت که این وب‌سرورها می‌توانند روی سیستم‌های دیگری هم نصب و راه‌اندازی شوند و وقتی که شما برنامه‌ای مانند Xampp را روی سیستم شخصی خود نصب می‌کنید، یک وب‌سرور را راه‌اندازی کرده‌اید که می‌تواند سایت‌های مختلف و برنامه‌های مختلف را روی سیستم لوکال شما فعال نگه دارد و می‌شود گفت که سیستم شما به یک سرور محلی تبدیل شده است.

در کل وب‌سرورها برنامه‌ای نرم‌افزاری هستند که روی سرورهای سخت‌افزاری پیاده‌سازی خواهند شد و باید گفت که از اصلی‌ترین مواردی هستند که در یک وب‌سایت اینترنتی دخیل می‌باشند. 

تاریخچه وب‌سرور چیست؟

با توجه به نقش پررنگی که یک وب‌سرور دارد ممکن است تصور کنید که وب‌سرورها یکی از مکانیزم‌هایی هستند که در راه‌اندازی و ساخت اینترنت از روزهای اول وجود داشته‌اند و برای کاری که آنها انجام می‌دهند فکری کرده بودند اما باید گفت که پیدایش و استفاده از آنها به حدود دو دهه بعد از اولین شروع به کار اینترنت باز می‌گردد. وقتی اینترنت راه‌اندازی شد این برنامه‌ها و سیستم عامل‌های شبکه بودند که کار بررسی خطوط و همین‌طور کنترل بسته‌ها را انجام می‌دادند و منابع مختلف و همین‌طور سایت‌ها را کنترل می‌کردند. اما بعد از مدتی که گذشت با جدی‌تر شدن استفاده از اینترنت این سیستم عامل‌ها و برنامه‌ها دیگر پاسخگوی این موارد نبودند.

در اینجا بود که در اوایل دهه ۹۰ میلادی اولین جرقه‌ها برای ایجاد برنامه‌هایی که بتوانند با استفاده از یک سرور چند برنامه را کنترل کرده و وب را به جایی کم‌هزینه‌تر و سریع‌تر تبدیل کنند که کاربران عام و سازمان‌های کوچک هم بتوانند در آن فعالیت کنند، در دستور کار سازمان‌های بزرگ قرار گرفت. در آن زمان مانند این روزها نبود که کلید این نوآوری‌ها در دست سازمان‌ها و شرکت‌های عادی و حتی استارتاپ‌ها و شرکت‌های کوچک باشد و یکی از اولین پیش‌گامانی که برای این موضوع پا پیش گذاشت سازمان تحقیقات هسته‌ای اروپا یا همان CERN بود. Sir Tim Berners-Lee یکی از کارمندان ارشد این سازمان بود که شروع یک پروژه بزرگ برای این منظور را در دستور کار خود قرار داد و تلاش‌های وی توانست یکی از اولین وب‌سرورها را ایجاد کند که CERN http نام داشت و اولین وب‌سرور در اروپا به شمار می‌رفت.

در واقع در سال ۱۹۹۲ این وب‌سرور به همراه یک مرورگر گرافیکی به نام WorldWideWeb و همین‌طور یک مرورگر خط فرمان برای استفاده روی سیستم‌های مختلف منتشر گردید و به سمت خارج از اروپا روانه شد. بلافاصله بعد از عرضه این تکنولوژی اولین جایی که آن را به کار گرفت آزمایشگاهی بود که اولین پیام اینترنتی در دنیا در آن دریافت شده بود. آزمایشگاه‌های SLAC در دانشگاه استنفورد اولین نسخه از این برنامه را تست کرده و توسعه آن از همین‌جا شروع شد.

در بین سال‌های 1991 تا 1995 که دوره پیشرفت سعودی نرم‌افزارها نام داشت این وب‌سرورها توانستند از جایی که شروع کرده بودند بسیار فراتر رفته و به‌عنوان یکی از برنامه‌هایی شناخته شوند که توسعه آنها برای سایر فعالان این حوزه نیز امکان‌پذیر بود و دیگر یک پروژه تحقیقاتی به شمار نمی‌رفتند و این امکان که در بستر اینترنت از آنها استفاده کرد وجود داشت و ایجاد شده بود.

در سال‌های 1994 و 1995 دو وب‌سرور به‌صورت تجاری ارائه شدند که توانایی خوبی را در هندل کردن و رفع و رجوع کردن نیازهای اینترنت داشتند که کاملا هم تجاری بودند و برای سیستم‌های لینوکس و ویندوز منتشر شده بودند. در واقع NetSite ،Apache و IIS اولین وب‌سرورهایی بودند که در بستر اینترنت ارائه شدند و شروع به کار کردند. این وب‌سرورها توانستند که امکانات زیادی را در وب ایجاد کرده و تقریبا یکی از بزرگترین تحول‌ها را از آغاز شکل‌گیری اینترنت ایجاد کردند.

رفته‌رفته وب‌سرورها از سرویس‌دهنده‌های ساده‌ای که قرار بود درخواست‌ها را کنترل کنند پیشی گرفته و کاربردهای جدیدی هم به آنها اضافه شد که در ادامه این موارد را با هم بررسی خواهیم کرد.

وظایف وب‌سرور چیست؟

در رابطه با اینکه یک وب‌سرور می‌تواند برای ما چه کارهایی را انجام دهد و چه وظایفی در یک سرور و سایت‌هایی که روی آن قرار دارد بر عهده وب سرور است را به‌صورت کامل باز کنیم به موارد جالبی دست پیدا خواهیم کرد که می‌تواند نقش این المان مهم را بسیار پررنگ‌تر از قبل کند و این برنامه را به یکی از اساسی‌ترین برنامه‌های وب تبدیل کند. در واقع تا اینجا این موارد که وب‌سرور قرار است کار کنترل درخواست‌ها را انجام دهد و به آنها پاسخ دهد را با هم بررسی کردیم، اما باید گفت به‌عنوان عاملی که می‌تواند در نوک پیکان شبکه باشد وظایف مختلف دیگری نیز بر عهده وب‌سرورها قرار دارند که شاید بتوان گفت از مهمترین کارهایی هستند که باید برای بالا نگه داشتن یک سایت اینترنتی به‌سراغ آنها رفت و از انجام آنها مطمئن بود.

با توجه به موقعیت ویژه‌ای که وب‌سرورها دارند، می‌توانند با اعمال بعضی از تغییرات ویژگی‌های زیادی را مانند بالا بردن بازدهی و افزایش سرعت را در آنها شاهد بود و در واقع یکی از مهره‌های کلیدی در این بازی هستند. باید گفت که با پیشرفت‌هایی که وب‌سرورها در طول زمان داشته‌اند، این اتفاقات از حالت تئوری خارج شده است و کارهای زیادی وجود دارد که یک وب‌سرور می‌تواند آنها را انجام دهد. در صورتی که بخواهیم فهرستی از اصلی‌ترین کارهایی که باید انجام گیرد و وظایفی که بر عهده وب‌سرور قرار دارد تهیه کنیم، به این موارد می‌رسیم:

دریافت درخواست‌ها و تحلیل آنها

این موضوع اصل‌ترین کابردی است که تا اینجا با هم آن را بررسی کرده‌ایم و توضیح دادیم که چطور این وب‌سرورها می‌توانند با کنترل خط ورودی تمامی درخواست‌های وارد شده به سرور را دریافت کرده و آنها را تحلیل کنند. در واقع ممکن است که تعداد سایت‌ها و برنامه‌هایی که روی یک سرور قرار دارند بسیار بیشتر از یکی دو سایت و برنامه باشند و این وظیفه که تمامی درخواست‌های وارد شده به آنها هندل شود بر عهده وب‌سرور خواهد بود.

مراحلی که وب‌سرور باید برای دریافت این درخواست‌ها طی کند شاید کوتاه باشد اما به‌ هیچ عنوان ساده نخواهد بود. همان‌طور که گفتیم در یک ثانیه ممکن است چند ده هزار درخواست برای یک وب‌سرور ارسال شده و وب‌سرور باید بتواند بدون از دست دادن آنها تمامی آنها را دریافت کرده و تحلیل کند که مربوط به کدام بخش‌ها هستند. در صورتی که منابع سرور کافی نباشد در این بخش‌ها ایرادات بزرگی رخ خواهد داد. در واقع می توان گفت این مورد همان اصلی است که حملات دیداس بر پایه آن کار می‌کنند (جهت اطلاعات بیشتر در مورد این نوع از حملات می‌توانید به مقاله دیداس چیست مراجعه کنید).

مدیریت درخواست‌ها

بعد از این که درخواستی برای وب‌سرور برسد، تازه کار اصلی آن شروع شده و برای اینکه بتواند این درخواست‌های دریافتی را هندل کند باید مکانیزم‌های مختلفی را برای مدیریت داده‌ها و درخواست‌هایی که دارد در  نظر داشته باشد، باید گفت طبقه‌بندی این درخواست‌ها بعد از دریافت و تحلیل آنها یکی از مهمترین کارهای وب‌سرورها به شمار می‌آید. وب‌سرور تمامی این درخواست‌ها را دریافت کرده و یک‌به‌یک بررسی می‌کند. هر کدام از درخواست‌ها باید ابتدا با شرایط خاصی که از طرف سایت ارائه می‌شود کنترل شده و اعتبار سنجی شوند. ممکن است که بخشی از این درخواست‌ها در این میان حذف شده و مجاز به پاسخ‌دهی نباشند.

در صورتی که بخواهیم بگوییم اوضاع این بخش از فعالیت‌های وب‌سرور چیست باید گفت که روی یک سرور برنامه‌های مختلفی راه‌اندازی شده باشد می‌توان گفت که کار وب‌سرور سخت‌تر هم خواهد شد. ممکن است که هر کدام از درخواست‌های وارده روی یک پورت باشند و باید تمامی این موارد بررسی و مدیریت شود. از آنجا که این پورت‌ها یکی از مهمترین رخنه‌های امنیتی هم به شمار می‌آیند در این بخش وب‌سرورها عموما تنظیمات پیشرفته و پیچیده‌ای را دارند که برای حفظ امنیت و جامعیت داده‌های روی سرور ضروری است و باید به آن توجه شود.

ارسال پاسخ به درخواست

تا اینجای کار صرفا دیدیم که وب‌سرور چطور درخواست‌ها را دریافت کرده و آنها را مدیریت و تحلیل می‌کند. اما تا این لحظه هنوز کاربرانی که قصد دسترسی به صفحات وب‌سایت‌هایی که روی سرور مورد بحث ما قرار دارند را داشته‌اند، هیچ چیزی را از سایت خود ندیده‌اند و هنوز اتفاقی نیفتاده است. کاری که باید انجام شود این است که بعد از مشخص شدن تکلیف هر درخواست بنا بر آنچه که سایت تعیین می‌کند پاسخی برای کاربر ارسال شود.

در واقع وب‌سرور به‌سراغ سایت مربوطه رفته و درخواست را روی آن اجرا می‌کند و بعد از کنترل این درخواست روی سایت در صورتی که درخواست معتبری بود بازخورد آن برای وب‌سرور ارسال خواهد شد. ممکن هم هست که به هر دلیلی سایت برای این درخواست پاسخی نداشته باشد. در خیلی از مواقع هم سرور دچار مشکلاتی می‌شود که این درخواست‌ها به سایت نرسیده از بین خواهند رفت. در اینجا وب‌سرور یک کار دیگر هم دارد و آن این است که صفحه‌های ارور را به کاربر نمایش دهد. ارورهای 500 که مربوط به سرور می‌شوند، از اصلی‌ترین ارورهایی هستند که در اینجا با آنها طرف هستیم. در مقاله طراحی صفحه خطا در هاست به‌صورت کامل در مورد سازوکار این ارورها و صفحات و اینکه سروکله آنها از کجا پیدا می‌شود صحبت کردیم.

مدیریت کش‌ها

یکی دیگر از مواردی که می‌توان در پاسخ به کاربردهای وب‌سرور چیست ارائه کرد مدیریت کش‌ها می‌باشد که یکی از مهمترین المان‌ها در وب‌سرورها هستند. همه ما با نام کش برخورد داشته‌ایم، در خود کامپیوترها کش یک حافظه کوچک اما بسیار پرسرعت است که اطلاعاتی که برای سیستم حیاتی بوده و زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرد در آن قرار دارد و با سرعت بیشتری در اختیار سیستم قرار می‌گیرد و مدت زمانی که سیستم باید منتظر باشد تا این اطلاعات از پایگاه داده استخراج شود به صفر می‌رسد و کار سریع‌تر انجام می‌شود.

در وب هم از کش‌ها به‌صورت گسترده‌ای استفاده می‌شود و می‌تواند یکی از بهترین گزینه‌ها برای افزایش سرعت سایت باشد. کش صفحات وب به این صورت خواهد بود به جای اینکه سایت ما صبر کند که کاربر درخواستی را برای سایت ارسال کرده و وب‌سرور به‌سراغ سایت بیاید و داده‌ها را از پایگاه داده بیرون بکشد و برای کاربر آنها را ارسال کند، داده‌ها از قبل از پایگاه داده استخراج شده و در اختیار وب‌سرور قرار می‌گیرد، با این کار وقتی که درخواستی برای وب‌سرور برسد که یکی از این صفحات را بخواهد، بدون این که وب‌سرور خود را درگیر با پایگاه داده کند می‌تواند صفحه موردنظر را به کاربر نمایش دهد.

کنترل این کش‌ها یکی از وظایف مهم وب‌سرور می‌باشد. کش‌ها المان‌های مختلفی مانند تاریخ انقضا دارند در صورتی که از مدت زمان مشخصی بگذرند باید دوباره از پایگاه داده اطلاعات را بیرون بکشند زیرا این اطلاعات می‌تواند تغییر کرده باشد. علاوه بر تاریخ انقضا عملیاتی به نام پیش‌بارگذاری که مربوط به استخراج صفحات از سایت و کش کردن است نیز بر عهده وب‌سرور خواهد بود. همین‌طور وب‌سرور باید به صفحاتی که قرار نیست کش شوند، مانند پنل‌های کاربری و مواردی از این دست هم توجه داشته باشد.

درکل می‌توان در مورد این سوال که کاربردهای وب‌سرور چیست این موارد را عنوان کرد و گفت که اصلی‌ترین کاربردهایی که انجام می‌دهد همین موارد هستند و البته باید گفت که به هیچ عنوان کار کمی نیست و تقریبا تمام عملیاتی که برای راه‌اندازی یک سایت نیاز است انجام گیرد را وب‌سرورها انجام می‌دهند. در ادامه با چند مورد از وب‌سرورهای مطرح در جهان آشنا خواهیم شد.

معروف‌ترین وب‌سرورها

وب‌سرورها یکی از نیازهای اصلی برای یک سرور اینترنتی است که می‌خواهد خود به‌عنوان یک سرویس‌دهنده فعالیت داشته باشد، شاید سرورهای میان راهی که صرفا بستر اینترنت را تشکیل می‌دهند و روترها و عملیات مسیریابی را کنترل می‌کنند به وب‌سرورها نیازی نداشته باشند، اما سرورهایی که سایت‌ها و برنامه‌ها روی آنها قرار می‌گیرند و سرویس‌دهنده و میزبان این برنامه هستند به این وب‌سرورها لازم دارند و در این مورد باید گفت که تغییرات شگرف و بزرگی در سال‌های اخیر در این صنعت صورت گرفته است.

همان‌طور که قبلا هم به این موضوع اشاره کردیم، CERN http به‌عنوان اولین وب‌سرور کار خود را شروع کرد و بعد از آن وب‌سرورهای تجاری مانند Apache که سرورهای لینوکسی را مدیریت می‌کرد و IIS یا همان Internet Information Service که وب‌سرور مربوط به سرورهای ویندوزی و تحت مایکروسافت ویندوز بود به بازار عرضه شدند. در واقع باید گفت که این دو وب‌سرور از محبوب‌ترین وب‌سرورها بودند که کارایی خوبی را هم داشتند و تا سال گذشته جزو بهترین وب‌سرورها بودند. اما می‌توان گفت که در دو سال گذشته بازار وب‌سرورها تغییرات زیادی را داشته است و کلا از آنچه که در طی این سی سال فعالیت اتفاق افتاده بود فاصله گرفته است.

در این رابطه باید گفت که دو وب‌سرور آپاچی و IIS یکه‌تاز میدان بودند و رقابت نزدیکی با هم داشتند، تا اینکه وب‌سرورهای مطرح دیگر هم از راه رسیدند، اولین وب‌سروری که سرو‌کله‌اش پیدا شد و ادعای سهم بزرگی از این بازار را کرد انجین ایکس بود که یک وب‌سرور رایگان و اوپن‌سورس بود. بعد از آن لایت اسپید از راه رسید و به دنبال این موارد خیلی از وب‌سرورها راه خود را به این بازار باز کردند تا بالاخره در سال 2020 و 2021 تمامی این رنکینگ‌ها تغییر کرده و اعضای جدیدی کنترل را در دست گرفتند. در مورد اینکه اکنون پرکاربردترین وب‌سرور چیست می‌توان این 3 مورد را به‌عنوان اولین‌ها معرفی کرد:

وب‌سرور انجین ایکس

در مورد اینکه این وب‌سرور چیست در مقاله NginX چیست به‌صورت کامل صحبت کردیم و ویژگی‌های این وب‌سرور را بررسی کردیم. در این رابطه باید گفت که این وب‌سرور با حدود 35 درصد از سهم بازار پرکاربردترین وب‌سرور در اینترنت می‌باشد و یکی از کاربردهای اصلی آن برقراری تعادل کاری در سرورها یا همان لود بالانسینگ است که آن را به یک وب‌سرور محبوب تبدیل کرده است. سرعت این وب سرور تا 2.5 برابر بیشتر از رقیب رده دوم خود یعنی Apache است.

وب‌سرور آپاچی

از ابتدای مقاله چندین‌بار به این وب‌سرور اشاره کردیم و در واقع باید گفت که آپاچی به‌نوعی جزوی از تاریخ وب شده است و رکوردهای عجیب‌وغریبی را در استفاده از خود به جای گذاشته است و زمانی 80 درصد سرورهای اینترنتی از آن استفاده می‌کرده‌اند. در مورد اینکه مشخصه اصلی این وب‌سرور چیست باید گفت که معمولا آن را به‌عنوان انعطاف‌پذیرترین و پرکاربردترین وب‌سرور اینترنتی که در هر شرایطی و روی هر سیستم و با هر نوع سایتی به‌خوبی کار می‌کند می‌شناسند.

وب سرور OpenResty

OpenResty در واقع یک پلتفرم وب است و کارهایی بیشتر از یک وب‌سرور را انجام می‌دهد. هسته اصلی این وب‌سرور با استفاده هسته و سورس‌کد انجین ایکس پیاده‌سازی شده است و یکی از گزینه‌هایی بوده است که کلودفلر روی آن سرمایه‌گذاری‌های زیادی کرده است. بهینه‌سازی‌هایی که این وب‌سرور با آنها تکامل پیدا کرده است آن را به سمت این برده است که برای تعداد درخواست‌های بالا بتواند به‌خوبی عمل کند و از همین رو توانسته است به جایگاه سوم با درصد استفاده 6.5 از کل وب‌سرورها برسد.

Cloudflare Server

کلودفلر عموما به‌عنوان یکی از پراستفاده‌ترین سرویس‌دهنده‌های امنیتی شناخته می‌شود و کار خود را با ارائه سرویس‌های ضد دیداس و حملاتی از این دست شروع کرد و توانست یک سیستم توزیع محتوا یا همان CDN بزرگ را راه‌اندازی کند که یکی از بهترین‌ها در نوع خود می‌باشد. برای اطلاعات بیشتر در مورد سیستم توزیع محتوا می‌توانید به مقاله CDN چیست مراجعه کنید.

یکی از حوزه‌هایی که سیستم‌های کلودفلر در آن وارد شدند Reverse Proxyها بود که در واقع سیستم‌هایی برای تقسیم درخواست‌های وارده روی سرورهای ابری به سرورهای  خلوت‌تر بودند و فشار کاری را بین سرورها تقسیم می‌کردند. این سرویس به اندازه‌ای موفق عمل کرد که خود تبدیل به یکی از وب‌سرورهای برتر شد که توانست سهم 5 درصدی از این بازار را به خود اختصاص دهد.

وب سرور IIS

اگر بخواهیم بگوییم که شرایط برای این وب‌سرور چیست باید بگوییم که وب‌سرور از رمق افتاده مایکروسافت هنوز هم طرفداران خود را دارد و در بعضی از سرورهای ویندوزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این برنامه برای اولین‌بار به‌صورت یک برنامه لایسنس‌دار ارائه شد اما در سال 2000 با ارائه ویندوز NT و ویندوز ۲۰۰۰ که نسخه‌های سروری بودند به‌عنوان یکی از برنامه‌هایی که روی این سرورها قرار می‌گرفت به کاربران ارائه شد.

در این رابطه که کاربرد این وب‌سرور چیست هم باید گفت که تا مدت‌ها این وب‌سرور به‌عنوان یکی از بهترین‌ها برای ویندوز، و البته تنها وب‌سرور ویندوزی موجود، رقابت سختی را برای کسب رتبه اول با آپاچی داشت و در سال  2017 تا 2019 هم توانست جایگاه اول را برای خود تثبیت کند، اما باید گفت که با حرکت سرورهای ویندوزی به سمت لینوکسی شدن و همین‌طور ورود انجین ایکس به ویندوز و ارائه نسخه‌های حرفه‌ای و غیررایگان انجین ایکس پلاس کم‌کم سهم 30 درصدی خود از بازار را از دست داده و به 4 درصد استفاده در سال 2021 بسنده کرد.

به‌طور خلاصه می‌توان گفت که انتخاب بهترین وب‌سرور کاری است که نمی‌توان آن را به دقت انجام داد و اگر بخواهیم به این سوال که بهترین وب‌سرور چیست پاسخ دهیم، باید بگوییم که سوال دقیق این است که بهترین وب‌سرور برای ما چیست و نیازی که ما داریم تعیین می‌کند که کدام یک از این وب‌سرورها برای ما مناسب خواهد بود. در صورتی که سری به مقاله مقایسه انجین ایکس و لایت اسپید بزنید می‌توانید با دو مورد از وب‌سرورهای قدرتمند و نکاتی که در مورد هر کدام از آنها وجود دارد بیشتر آشنا شوید.

 نتیجه‌گیری

در این مقاله به‌صورت کامل به بررسی این موضوع که وب‌سرور چیست پرداختیم و سوالی که ممکن است برای خیلی از کسانی که به‌تازگی با وب و اینترنت آشنا شده‌اند و یا به‌تازگی می‌خواهند آن را به‌‌صورت تخصصی دنبال کنند پاسخ دادیم. در رابطه با پاسخ این سوال که وب‌سرور چیست باید گفت که وب‌سرورها برنامه‌هایی هستند که می‌توانند درخواست‌های وارده برای سایت را دریافت کرده و به آنها پاسخ دهند و به‌نوعی برنامه‌ای روی سرور است که مسئول کار کردن با سایت و سرپا نگه داشتن سایت ما می‌باشد. علاوه بر این وظایف، وب‌سرورها کارهایی مانند مدیریت کش‌ها، مدیریت درخواست‌های ارسالی و تنظیم آنها، بررسی خطاهای ایجاد شده و موارد امنیتی را نیز بر عهده دارند.