مقدمه:

مقایسه GitLab و GitHub در سال ۲۰۲۵ یکی از موضوعات مهم و به‌روز برای توسعه‌دهندگان، تیم‌های DevOps و شرکت‌هایی است که به دنبال انتخاب بهترین پلتفرم مدیریت کد و اتوماسیون فرایندهای توسعه نرم‌افزار هستند. این دو ابزار که هرکدام مزایا و قابلیت‌های منحصر به‌فردی دارند، در سال‌های اخیر تغییرات قابل توجهی را تجربه کرده‌اند که انتخاب بین آن‌ها را پیچیده‌تر کرده است.

در این مقاله، به بررسی تفاوت‌ها و شباهت‌های GitLab و GitHub با تمرکز بر قابلیت‌های جدید، پلن‌های قیمتی، امکانات امنیتی، تجربه کاربری و مناسب بودن برای انواع پروژه‌ها خواهیم پرداخت. هدف ما این است که با زبانی ساده و کاربردی، به شما در تصمیم‌گیری آگاهانه کمک کنیم.

مروری بر GitLab و GitHub

🔹 GitHub:

تاریخچه و مالکیت:
GitHub در سال ۲۰۰۸ راه‌اندازی شد و به‌سرعت به محبوب‌ترین پلتفرم میزبانی کد مبتنی بر Git در جهان تبدیل شد. در سال ۲۰۱۸، شرکت مایکروسافت مالکیت GitHub را با مبلغ ۷.۵ میلیارد دلار به دست آورد؛ این اتفاق هم‌زمان با توسعه گسترده ابزارهای ابری و DevOps در اکوسیستم مایکروسافت بود.

کاربردها و مخاطبان هدف:
GitHub بستری است برای همکاری توسعه‌دهندگان، مدیریت پروژه‌های متن‌باز، نگهداری کد منبع و استفاده از ابزارهایی مانند GitHub Actions برای CI/CD. محبوبیت آن در میان برنامه‌نویسان فردی، تیم‌های کوچک و پروژه‌های متن‌باز بسیار بالاست. همچنین بسیاری از شرکت‌های بزرگ برای مدیریت پروژه‌های عمومی و تعامل با جامعه متن‌باز از GitHub استفاده می‌کنند.

🔹 GitLab:

تاریخچه و مالکیت:
GitLab در سال ۲۰۱۱ به‌عنوان یک پروژه متن‌باز توسط Dmitriy Zaporozhets و Valery Sizov آغاز شد. برخلاف GitHub که ابتدا فقط روی کد متمرکز بود، GitLab از ابتدا تلاش کرد یک پلتفرم یکپارچه برای کل چرخه DevOps ارائه دهد. GitLab توسط شرکت GitLab Inc توسعه و مدیریت می‌شود و از سال ۲۰۲۱ به‌عنوان یک شرکت سهامی عام در بازار بورس فعالیت می‌کند.

کاربردها و مخاطبان هدف:
GitLab بیشتر مورد استفاده سازمان‌هایی است که به دنبال یک راهکار کامل درون‌سازمانی برای کنترل مخازن کد، استقرار خودکار، نظارت امنیتی، مدیریت پروژه، و DevSecOps هستند. این پلتفرم قابلیت استقرار در محیط‌های خصوصی (Self-Hosted) را نیز دارد که آن را برای تیم‌های سازمانی با نیازهای امنیتی بالا بسیار جذاب می‌کند.

GitLab بیشتر مورد استفاده سازمان‌هایی است که به دنبال یک راهکار کامل درون‌سازمانی برای کنترل مخازن کد، استقرار خودکار، نظارت امنیتی، مدیریت پروژه و DevSecOps هستند. همچنین، امکان نصب Self-Hosted آن برای شرکت‌هایی با الزامات امنیتی داخلی بسیار مفید است. اگر قصد دارید GitLab را به‌صورت مستقل نصب کنید، پیشنهاد می‌کنیم ابتدا با اشتباهات رایج در نصب GitLab آشنا شوید تا از مشکلات احتمالی جلوگیری شود.

مقایسه قابلیت‌ها: GitLab در برابر GitHub

در سال ۲۰۲۵، هر دو پلتفرم GitLab و GitHub به عنوان ستون‌های اصلی زیرساخت توسعه نرم‌افزار، به سطح بالایی از بلوغ رسیده‌اند. با این حال، تفاوت‌هایی در فلسفه طراحی، رویکرد به ابزارهای DevOps و نیازمندی‌های فنی وجود دارد که انتخاب میان آن‌ها را برای تیم‌ها و سازمان‌ها معنادار می‌کند.

مدیریت پروژه و Issue Tracking

GitHub تمرکز ویژه‌ای بر پروژه‌های متن‌باز و تعامل تیمی دارد و با ابزار GitHub Projects، امکان ساخت تابلوهای کانبان، اولویت‌بندی و ارتباط مستقیم با Pull Requestها را فراهم کرده است. با این حال، GitLab در این زمینه ساختاریافته‌تر عمل کرده است؛ ابزارهایی مانند Issue Board، Epic، و قابلیت‌های زمان‌بندی و تخمین بار کاری، آن را برای تیم‌های توسعه با ساختار پیچیده‌تر مناسب‌تر می‌کند. GitLab حتی قابلیت تعریف چند سطح از وظایف (sub-issue و milestone) را نیز فراهم کرده است.

CI/CD و Automation

در حالی که GitHub با GitHub Actions تحول مهمی در دنیای CI/CD ایجاد کرده، GitLab از ابتدا با یکپارچه‌سازی CI/CD در بطن سیستم خود، تجربه‌ای یکپارچه‌تر و ساده‌تر ارائه می‌دهد. در GitLab، نیازی به نصب یا فعال‌سازی جداگانه نیست؛ تنها با تعریف یک فایل پیکربندی، فرآیند ساخت، تست و استقرار خودکار آغاز می‌شود. این در حالی است که GitHub Actions نیاز به تنظیمات گاهی پیچیده‌تری دارد و برای کاربران تازه‌کار کمتر قابل فهم است. GitLab همچنین از مفهومی به‌نام Auto DevOps استفاده می‌کند که بسیاری از مراحل را به‌صورت خودکار تشخیص و اجرا می‌کند.

امنیت و SAST/DAST

GitLab در حوزه امنیت به یک پلتفرم DevSecOps واقعی تبدیل شده است. از اسکن آسیب‌پذیری‌های کد (SAST)، تست امنیت اپلیکیشن سمت سرور (DAST)، تا تشخیص رمزهای لو رفته در کد، همگی به‌صورت بومی و درون خط CI اجرا می‌شوند. در مقابل، GitHub نیز در نسخه‌های پیشرفته‌تر خود قابلیت‌هایی مانند بررسی وابستگی‌ها، تشخیص آسیب‌پذیری‌ها و ابزار Secret Scanning را ارائه می‌دهد، اما بیشتر این قابلیت‌ها تنها در نسخه Enterprise در دسترس هستند. بنابراین، GitLab برای تیم‌هایی با نیاز جدی به امنیت در فرآیند توسعه، مزیت رقابتی دارد.

امکانات Container Registry

GitHub در سال‌های اخیر سرویس GitHub Container Registry (GHCR) را توسعه داده که امکان نگهداری و اشتراک‌گذاری تصاویر Docker را فراهم می‌کند. با این حال، GitLab مدت‌هاست یک رجیستری کانتینر داخلی ارائه می‌دهد که به‌صورت کامل با پروژه‌های GitLab و فرایند CI/CD هماهنگ است. از ویژگی‌های قابل توجه در GitLab می‌توان به پاک‌سازی خودکار تصاویر قدیمی، مدیریت پیشرفته سطوح دسترسی و گزارش‌گیری متمرکز اشاره کرد؛ قابلیت‌هایی که برای تیم‌های سازمانی حیاتی‌اند.

امکانات همکاری تیمی

GitHub در زمینه تجربه همکاری تیمی همچنان سرآمد است، به‌ویژه برای پروژه‌های متن‌باز و تعامل بین توسعه‌دهندگان مستقل. ابزارهایی مثل GitHub Copilot، قابلیت کامنت‌گذاری در خط کد، و سیستم نوتیفیکیشن‌ پیشرفته باعث شده‌اند GitHub برای کار تیمی پویا و توسعه باز، انتخاب محبوبی باشد. در مقابل، GitLab بیشتر برای سازمان‌هایی با ساختار داخلی، نیاز به کنترل سطح دسترسی، و سیاست‌های رسمی توسعه کاربرد دارد. رابط Web IDE و Merge Requestهای دقیق در GitLab تجربه‌ای کنترل‌شده‌تر ارائه می‌دهند.

در مجموع، GitLab مناسب‌تر برای تیم‌هایی است که به یک راهکار یکپارچه و قابل استقرار درون‌سازمانی نیاز دارند؛ در حالی که GitHub برای پروژه‌هایی با تعامل بالا، سرعت توسعه بیشتر، و استفاده گسترده از ابزارهای متن‌باز گزینه مناسب‌تری است.

مقایسه هزینه‌ها و پلن‌های پرداختی در سال ۲۰۲۵

یکی از بخش‌های کلیدی در مقایسه GitLab و GitHub در سال ۲۰۲۵، بررسی سیاست‌های قیمت‌گذاری و ارزش خدماتی است که هر پلتفرم در قبال هزینه دریافت‌شده ارائه می‌دهد. انتخاب بین این دو ابزار نه تنها به امکانات فنی بلکه به صرفه‌جویی اقتصادی و مقیاس‌پذیری در بلندمدت نیز وابسته است.

پلن‌های رایگان: کفایت برای تیم‌های کوچک؟

هر دو پلتفرم GitLab و GitHub پلن رایگان ارائه می‌دهند، اما نوع خدمات و محدودیت‌ها متفاوت است.

در GitHub، پلن رایگان مناسب پروژه‌های فردی یا تیم‌های کوچک است و امکاناتی مانند مخازن نامحدود، GitHub Actions با محدودیت دقیقه اجرا، و برخی قابلیت‌های امنیتی در دسترس هستند. با این حال، ابزارهایی مانند GitHub Advanced Security فقط در پلن‌های بالاتر ارائه می‌شوند.

در مقابل، GitLab در پلن رایگان خود امکانات پایه‌تری از جمله GitLab CI/CD، Issue Tracking، و Registry داخلی را ارائه می‌دهد. اما بسیاری از قابلیت‌های پیشرفته مربوط به امنیت، برنامه‌ریزی پروژه و مدیریت تیم، در پلن‌های پولی قرار دارند. لازم به ذکر است که در GitLab نسخه رایگان می‌تواند به‌صورت Self-Hosted نصب شود که برای سازمان‌هایی با زیرساخت داخلی، مزیت مهمی محسوب می‌شود.

پلن‌های پولی: انعطاف و امکانات سازمانی

در مقایسه GitLab و GitHub در سال ۲۰۲۵ از نظر پلن‌های پولی، تفاوت‌های ساختاری مشخصی دیده می‌شود.

GitHub سه پلن پولی اصلی دارد: Team، Enterprise و Copilot Enterprise. پلن Team برای تیم‌های کوچک مناسب است اما ویژگی‌هایی مانند SAML SSO، مدیریت پیشرفته کاربران و سیاست‌های امنیتی تنها در نسخه Enterprise قابل استفاده هستند. همچنین استفاده از GitHub Copilot در سطح سازمانی نیازمند پرداخت هزینه مجزاست.

GitLab نیز پلن‌های Premium و Ultimate را ارائه می‌دهد. پلن Premium بیشتر بر تیم‌های متوسط تا بزرگ متمرکز است و امکاناتی مانند کنترل دقیق‌تر Pipeline، پشتیبانی حرفه‌ای و مدیریت پیچیده‌تر پروژه‌ها را شامل می‌شود. پلن Ultimate با تمرکز بر امنیت پیشرفته، DevSecOps کامل و داشبوردهای مدیریتی توسعه یافته، برای سازمان‌های بزرگ یا پروژه‌های حساس طراحی شده است.

ارزش در برابر قیمت: کدام ابزار مقرون‌به‌صرفه‌تر است؟

ارزیابی ارزش در برابر قیمت بستگی مستقیم به نوع پروژه، نیازهای تیم توسعه و زیرساخت فنی دارد. اگر تیمی به دنبال پلتفرمی با قابلیت‌های همکاری اجتماعی، اکوسیستم گسترده و ابزارهای متن‌باز است، GitHub با پلن رایگان یا Team می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.

اما در شرایطی که امنیت، کنترل داخلی، استقرار اختصاصی و چرخه کامل DevOps اولویت دارد، GitLab حتی در پلن Premium ارزش افزوده بیشتری ارائه می‌دهد. به‌ویژه اینکه بسیاری از قابلیت‌ها مانند Container Registry و CI/CD در GitLab به‌صورت یکپارچه و بدون نیاز به سرویس‌های جانبی فعال هستند.

در نهایت، مقایسه GitLab و GitHub در سال ۲۰۲۵ نشان می‌دهد که GitHub برای توسعه‌دهندگان مستقل و تیم‌های مشارکتی مناسب‌تر است، در حالی که GitLab برای سازمان‌هایی که به دنبال کنترل و یکپارچگی کامل در فرآیند توسعه هستند، گزینه‌ای با ارزش بالاتر به شمار می‌رود.

یکپارچگی با ابزارهای دیگر (Integration Ecosystem)

در مسیر تحول DevOps، توانایی هر پلتفرم در هماهنگی با سایر ابزارهای توسعه، تست، استقرار و همکاری تیمی اهمیت بسیار زیادی دارد. در مقایسه GitLab و GitHub در سال ۲۰۲۵، یکی از معیارهای کلیدی برای انتخاب، قدرت و انعطاف آن‌ها در اتصال به ابزارهای اکوسیستم است؛ از جمله Docker، Kubernetes، Slack، Jira و سایر ابزارهای کلیدی DevOps.

نقش GitHub در اکوسیستم DevOps

GitHub در سال ۲۰۲۵ تبدیل به بخشی جدایی‌ناپذیر از اکوسیستم ابری شده است، به‌ویژه از زمانی که توسط مایکروسافت اداره می‌شود. GitHub به‌صورت عمیق با Azure DevOps، Docker Hub، Kubernetes، و VS Code یکپارچه شده و امکان استقرار مستقیم از طریق GitHub Actions بر روی Azure یا AWS فراهم شده است.

افزون بر این، GitHub به‌خوبی با ابزارهایی مانند Slack برای نوتیفیکیشن‌های خودکار، Jira برای مدیریت وظایف و Datadog برای مانیتورینگ پروژه، ادغام می‌شود. بسیاری از این یکپارچگی‌ها از طریق Marketplace قابل نصب هستند که تجربه‌ای ساده و قابل سفارشی‌سازی ارائه می‌دهد.

قدرت GitLab در یکپارچگی داخلی و سازمانی

در مقابل، GitLab همواره بر ارائه یک پلتفرم DevOps یکپارچه تأکید داشته است؛ یعنی بسیاری از ابزارهایی که در GitHub نیاز به نصب جداگانه دارند، در GitLab به‌صورت بومی وجود دارند. برای مثال، CI/CD، Issue Tracking، Container Registry، و Security Scanning همگی درون‌ساخت هستند و نیاز به اتصال به سرویس‌های بیرونی ندارند، که برای سازمان‌هایی با محدودیت در دسترسی به ابزارهای خارجی مزیت بزرگی است.

با این حال، GitLab نیز به‌خوبی با ابزارهای DevOps استاندارد مانند Kubernetes، Docker، Prometheus، Grafana، Jira و Slack هماهنگ می‌شود. امکان اتصال خودکار به کلاسترهای Kubernetes، تعریف محیط‌های staging/production در قالب GitOps، و گزارش‌گیری از طریق Prometheus تنها بخشی از توانمندی‌های آن است.

کدام ابزار یکپارچگی بهتری دارد؟

در مقایسه GitLab و GitHub در سال ۲۰۲۵، اگر اولویت شما یکپارچگی با ابزارهای متن‌باز و سیستم‌های خصوصی (Self-hosted) است، GitLab گزینه بهتری است. اما اگر به دنبال محیطی ابری، ساده و گسترده با دسترسی مستقیم به صدها ابزار از طریق Marketplace هستید، GitHub این مزیت را بهتر ارائه می‌دهد.

به‌طور خلاصه، GitLab برای محیط‌های کنترل‌شده و زیرساخت داخلی برتری دارد؛ در حالی که GitHub برای اکوسیستم باز، تعامل گسترده و استقرار سریع بر بستر ابر بسیار مناسب است.

مناسب برای چه کسانی؟ انتخاب بر اساس نوع نیاز

در مقایسه GitLab و GitHub در سال ۲۰۲۵، شناخت دقیق مخاطب هدف و شرایط پروژه اهمیت زیادی دارد. هر دو ابزار قدرتمند هستند، اما بر اساس نیاز تیم و ماهیت پروژه، یکی از آن‌ها می‌تواند انتخاب هوشمندانه‌تری باشد.

استارتاپ‌ها و تیم‌های کوچک

برای استارتاپ‌ها که به سرعت، سادگی و هزینه کمتر اهمیت می‌دهند، GitHub انتخاب بهتری است. رابط کاربری ساده، پلن رایگان با امکانات قابل قبول، و دسترسی به اکوسیستم گسترده‌ای از ابزارها، GitHub را برای شروع پروژه‌ها ایده‌آل کرده است. به‌ویژه اگر تیم از برنامه‌نویسان مستقل یا دورکار تشکیل شده باشد، قابلیت‌های همکاری آنلاین و اجتماعی GitHub مزیت بزرگی به‌شمار می‌آیند.

سازمان‌های بزرگ و پروژه‌های سازمانی

سازمان‌های بزرگ که نیاز به کنترل دقیق‌تر بر فرآیند توسعه، استقرار داخلی (self-hosted)، امنیت یکپارچه و ابزارهای قابل اتکا دارند، معمولاً GitLab را ترجیح می‌دهند. GitLab با ارائه یک پلتفرم DevOps جامع، امکان مدیریت چرخه کامل توسعه از کد تا استقرار و امنیت را در یک محیط فراهم می‌کند. نسخه Ultimate این ابزار برای محیط‌های حساس با ساختارهای پیچیده بسیار مناسب است.

پروژه‌های متن‌باز

پروژه‌های متن‌باز به دلیل حضور گسترده توسعه‌دهندگان، ابزارهای مشارکت آنلاین و تعامل اجتماعی، در GitHub عملکرد بهتری دارند. GitHub همچنان مرکز فعالیت‌های جامعه متن‌باز جهان است و بستر مناسبی برای جذب مشارکت‌کنندگان، مدیریت Pull Requestها و تعامل مستقیم با کاربران فراهم می‌کند.

کدام گزینه برای شما مناسب‌تر است؟

در جمع‌بندی مقایسه GitLab و GitHub در سال ۲۰۲۵، باید گفت هر دو ابزار در مسیر پیشرفت و پاسخگویی به نیازهای متنوع تیم‌های نرم‌افزاری حرکت کرده‌اند، اما انتخاب نهایی به سه عامل اصلی بستگی دارد:

• نوع پروژه (متن‌باز یا اختصاصی)

• ساختار تیم (کوچک، متوسط یا سازمانی)

• نیازهای امنیتی، استقراری و عملیاتی

نقاط قوت GitHub:

• اکوسیستم بزرگ و جامعه فعال متن‌باز

• GitHub Actions و Copilot برای تسریع توسعه

• مناسب برای شروع سریع و پروژه‌های اشتراکی

نقاط قوت GitLab:

• پلتفرم DevOps یکپارچه از کد تا استقرار

• قابلیت‌های امنیتی پیشرفته و Self-hosted

• کنترل دقیق‌تر روی دسترسی، جریان کاری و استقرار

اگر به‌دنبال راه‌اندازی سریع و تعامل گسترده هستید، GitHub گزینه بهتری است. اما اگر تمرکز بر امنیت، مدیریت سازمانی و یکپارچگی ابزارها دارید، GitLab انتخاب مطمئن‌تری خواهد بود.