فهرست محتوا
زیرساخت به‌عنوان سرویس یا IaaS (مخفف Infrastructure as a service) شکلی از رایانش ابری (Cloud Computing) است که از طریق اینترنت، منابع محاسباتی، مجازی‌سازی، شبکه و ذخیره‌سازی را در اختیار سازمان‌های متقاضی قرار می‌دهد. البته IaaS تنها یکی از سرویس‌های رایانش ابری بوده و سایر سرویس‌ها شامل نرم‌افزار به‌عنوان سرویس (SaaS)، پلتفرم به‌عنوان سرویس (PaaS) و رایانش بدون سرور (Serverless Computing) می‌شود. سازمان‌ها با استفاده از IaaS می‌توانند هزینه‌های مرتبط با تعمیر، مدیریت و نگهداری سخت‌افزارها و سایر تجهیزات خود را تا حد بسیار زیادی کاهش دهند.
IaaS از مقیاس‌پذیری بسیار خوبی برخوردار بوده و این یعنی شما دقیقا به اندازه منابع مصرفی خود، هزینه پرداخت می‌کنید. از دیگر مزایای IaaS می‌توان به افزایش سرعت و امنیت و بهبود عملکرد اشاره کرد. زیرساخت به‌عنوان سرویس در اوایل دهه‌ی ۲۰۱۰ میلادی به عنوان یک مدل محاسباتی محبوب وارد دنیای رایانش ابری شد و از آن زمان تاکنون با ظهور فناوری‌های جدیدی مانند و رایانش بدون سرور، همچنان بسیاری از سازمان‌ها از آن استفاده می‌کنند. سازمان‌ها در مجموع با وجود چنین سرویسی تنها مسئولیت استقرار، مدیریت و پشتیبانی از برنامه‌ها و خدمات خود را بر عهده داشته و دیگر نیازی به ساخت، نگهداری، پیکربندی و مدیریت زیرساخت‌های فیزیکی (محفظه‌های سرور، خنک‌کننده‌ها، سیستم‌های برق‌رسانی، …) ندارند. در مدل‌های سنتی، زیرساخت‌های IT تنها برای یک دوره زمانی خاصی به سازمان‌ها اجاره داده می‌شدند و شرکت ارائه‌دهنده خدمات ابری نیز تمام تجهیزات سخت‌افزاری را از قبل پیکربندی می‌کرد و در نتیجه سازمان‌ها صرف‌نظر از استفاده واقعی که از منابع داشتند، مجبور بودند هزینه‌ها را به‌صورت کامل پرداخت کنند. اما IaaS چگونه کار می‌کند؟ چه کاربردها و مزایایی دارد؟ منابع آن شامل چه مواردی می‌شود؟ برای پی‌بردن به پاسخ این سؤالات شما را به خواندن ادامه مقاله دعوت می‌کنیم.
سرویس IaaS چگونه کار می‌کند؟
IaaS در مجموع بر اساس فناوری مجازی‌سازی کار می‌کند و مشتریان آن می‌توانند از طریق یک مانند اینترنت به منابع سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و سرویس‌های مرتبط با آن دسترسی داشته باشند. شما با استفاده از پیشخوان IaaS می‌توانید منابع و سایر قسمت‌های سرویس خود را مدیریت و نرم‌افزارهایی که نیاز دارید را نصب کنید. به‌عنوان‌مثال از طریق پیشخوان IaaS می‌توان کارهایی مانند ایجاد ، مدیریت هزینه‌ها، نظارت بر عملکرد سرویس، پیکربندی منابع، مدیریت فرآیند بازیابی فاجعه، دسترسی به سرور، مشاهده گزارش‌های سیستم، پشتیبان‌گیری و ده‌ها مورد دیگر را انجام داد.
منابع IaaS شامل چه مواردی می‌شود؟
ارائه‌دهندگان سرویس ابری IaaS منابع مختلفی را در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهند که در مجموع به سه دسته کلی دسته‌بندی می‌شوند:
منابع محاسباتی: منابع محاسباتی خدمات ابری شامل واحدهای پردازش مرکزی (CPUها)، واحدهای پردازش گرافیکی (GPUها) و حافظه داخلی (RAM) می‌شود که کامپیوترها برای انجام تمام وظایف خود به آنها نیاز دارند. شرکتهای ارائه‌دهنده خدمات IaaS وظیفه مدیریت را برعهده داشته و منابع محاسباتی موردنیاز کاربران را از طریق ماشین‌های مجازی در اختیار آنها قرار می‌دهند. منابع محاسباتی ابری معمولاً شامل یکسری قابلیت پشتیبان مانند مقیاس‌پذیری خودکار و نیز می‌شود که با کمک آنها می‌توانید سرعت و عملکرد کسب‌وکار آنلاین خود را افزایش دهید.
منابع ذخیره‌سازی: ذخیره‌سازی مبتنی بر اشیاء رایج‌ترین روش ذخیره‌سازی ابری می‌باشد که از قیمت بسیار مناسبی برخوردار بوده و با استفاده از آن می‌توانید داده‌های بدون ساختار مانند تصاویر، ، اسناد و را ذخیره کنید. سرویس‌هایی مانند Google cloud storage ،Azure blob storage و AWS S3 از معروف‌ترین ارائه‌دهندگان خدمات ذخیره‌سازی مبتنی بر اشیاء هستند. ذخیره‌سازی مبتنی بر بلوک روش دیگری است که در آن دادهها بر روی بلوک‌هایی مانند هارد‌دیسک‌ها و SSDها قرار می‌گیرند. روش سوم، روش ذخیره‌سازی مبتنی بر فایل است که در آن دادهها به صورت سلسه‌مراتبی و ساختارمند در فایل‌ها و فولدرها ذخیره می‌شوند.
منابع شبکه: در مدل ابری زیرساخت به‌عنوان سرویس، منابع سخت‌افزاری سنتی مانند روترها، سوئیچ‌ها و با استفاده از فناوری مجازی‌سازی و در قالب نرم‌افزارهایی خاص در دسترس کاربران نهایی قرار می‌گیرند.
سرویس IaaS چه کاربردهایی دارد؟
سرویس IaaS برای اهداف مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد که رایج‌ترین آنها عبارتند از:
تست و توسعه اپلیکیشن‌ها: سازمان‌ها می‌توانند از IaaS به‌عنوان محیطی قدرتمند برای توسعه و امتحان اپلیکیشن‌های خود استفاده کنند. همان‌طور که اشاره شد، IaaS از مقیاس‌پذیری خوبی برخوردار است و در نتیجه توسعهدهندگان می‌توانند به‌آسانی و با توجه به نیاز‌های خود منابع موردنیاز خود را افزایش و یا کاهش دهند. علاوه بر این، IaaS با توجه به قدرت محاسباتی بالای خود باعث افزایش سرعت توسعه، تست و عرضه اپلیکیشن‌ها می‌شود. زیرساخت‌های ابری IaaS همچنین این امکان را به شما می‌دهند تا پروژه‌های خود را مانند داکر در محیط‌هایی جداگانه مورد آزمایش قرار دهید.
استفاده محاسباتی: سرویس‌های IaaS دارای قدرت محاسباتی بسیار بالایی بوده و با استفاده از آنها می‌توانید کارهایی مانند شبیه‌سازی زلزله، پیش‌بینی آب‌وهوا، مدل‌سازی‌های مالی پیشرفته و … که نیاز به میلیون‌ها متغیر و محاسبه پیچیده دارند را به‌آسانی انجام دهید. البته چنین کارهایی را می‌توان از طریق نیز انجام داد اما زیرساخت به‌عنوان سرویس به دلیل مقیاس‌پذیری بالا گزینه بهتری به شمار می‌آید.
بازیابی فاجعه: ذخیره‌سازی، مدیریت، بکاپ‌گیری و بازیابی فایل‌ها و دادهها ممکن است برای بسیاری از کاربران عملی دشوار باشد. علاوه بر این، افزایش ناگهانی ترافیک و یا حملات سایبری نیز می‌توانند باعث کندی و یا از کار افتادن وب‌سایت‌ها شوند. سازمان‌ها با ادغام IaaS با پلن بازیابی فاجعه خود می‌توانند چنین کارهایی را به سادگی و تنها در چند مرحله انجام دهند و در نتیجه مانع از اتفاقات ناخوشایندی مانند زیان مالی، پاک‌شدن دادهها، نارضایتی مشتریان و موارد دیگر شوند.
مدیریت و تجزیهوتحلیل کلان‌داده‌ها: امروزه بسیاری از سازمان‌ها و کسب‌وکارها روزانه حجم زیادی از دادهها را جمع‌آوری، تجزیهوتحلیل و ذخیره‌سازی می‌کنند اما مشکل اینجاست که انجام چنین کارهایی نیاز به قدرت محاسباتی بالایی دارد. با استفاده از IaaS و قابلیت‌های آن می‌توان کلان‌داده‌های ساختارمند (پایگاه‌داده و…) و بدون ساختار (شبکه‌های اجتماعی، تصاویر و…) را به‌آسانی مدیریت و مورد تجزیهوتحلیل قرار داد.
وب‌اپلیکیشن‌ها: شما می‌توانید از زیرساخت‌ها و منابع IaaS (فضای ذخیره‌سازی، وب‌سرورها، منابع شبکه و…) برای میزبانی از خود استفاده کنید.
مزایای IaaS کدامند؟
کاهش هزینه‌ها: IaaS از جنبه‌های مختلفی باعث کاهش هزینه‌های شما می‌شود. به‌عنوان مثال، شما تنها به اندازه مصرفی که دارید، هزینه پرداخت می‌کنید. هزینه‌های IaaS تقریبا قابل پیش‌بینی بوده و به‌راحتی می‌توان آنها را مدیریت و بودجه‌بندی کرد و علاوه بر این، با وجود IaaS دیگر نیازی به راه‌اندازی، مدیریت و نگهداری تجهیزات فیزیکی ندارید.
سرعت و عملکرد بالا: سرورهای شرکتهای ارائه‌دهنده خدمات ابری در سرتاسر جهان توزیع شده‌اند و در نتیجه می‌توانید با کمک آنها منابع موردنیاز برنامه‌های خود را در مکان‌هایی که به مشتریان هدف شما نزدیک‌تر هستند، افزایش دهید. IaaS همچنین از مقیاس‌پذیری بسیار خوبی برخوردار بوده و با استفاده از آن تنها در عرض چند دقیقه منابع موردنیاز شما در اختیارتان قرار می‌گیرد و بنابراین می‌توانید با سرعت بسیار بالایی اپلیکیشن‌های موردنظر خود را توسعه داده و منتشر کنید. IaaS علاوه بر این باعث کاهش و می‌شود.
پشتیبان‌گیری و بازیابی: پشتیبان‌گیری یکی از مهم‌ترین عناصر پلن‌های بازیابی فاجعه است. شرکتهای ارائه‌دهنده IaaS این امکان را به شما می‌دهند تا به‌آسانی و به شکلی نامحدود از دادهها، فایل‌ها و برنامه‌های خود نسخه پشتیبان تهیه کنید. به‌عنوان‌مثال، می‌توانید برنامه‌های خود را بر روی چندین سرور متفاوت کپی کنید و بنابراین اگر یکی از سرورها از کار بیفتد، برنامه‌های شما همچنان به کار خود ادامه خواهند داد.
امنیت بالا: IaaS از قابلیت‌های امنیتی مانند و پروتکل‌های رمزنگاری پیشرفته پشتیبانی می‌کند که سازمان‌ها می‌توانند از آنها برای ایمن‌سازی تجهیزات خود استفاده کنند.
بهبود کسب‌وکار: سازمان‌ها با تهیه IaaS دیگر نیاز نیست تمرکز خود را بر روی مدیریت منابع محاسباتی و زیرساخت‌های IT بگذارند و می‌توانند زمان بیشتری را به کسب‌وکار خود اختصاص دهند.
آشنایی با Paas و SaaS
هر یک از سرویس‌های ابری Paas ،IaaS و SaaS با هدف خاصی ایجاد شده و سطوح مختلفی از مدیریت منابع نرم‌افزاری و سخت‌افزاری را به کاربران ارائه می‌دهند. پیش‌تر با تعریف IaaS آشنا شدید اما Paas و SaaS دقیقا چه کاری را انجام می‌دهند؟
Paas: پلتفرم به‌عنوان سرویس یا Paas محیطی مبتنی بر ابر است که هرآنچه توسعهدهندگان برای ساخت، اجرا، مدیریت و انتشار برنامه‌ها و اپلیکیشن‌های خود به آن نیاز دارند (سرور، سیستم‌عامل، فضای ذخیره‌سازی، ابزارهای توسعه و…) را در اختیار آنها قرار می‌دهد.
SaaS: نرم‌افزار به‌عنوان سرویس یا SaaS یکی دیگر از خدمات ابری می‌باشد که این امکان را به شما می‌دهد تا از طریق اینترنت برنامه‌ها و اپلیکیشن‌های خود را در اختیار کاربران قرار دهید.
در جدول زیر سرویس‌های ابری Paas ،IaaS و SaaS را بر اساس سطح مدیریتی که ارائه می‌دهند، دسته‌بندی کرده‌ایم:
سؤالات متداول
رایانش ابری چیست؟
رایانش ابری سرویسی است که از طریق اینترنت خدمات محاسباتی مانند سرورها، فضای ذخیره‌سازی، شبکه‌ها، نرم‌افزار‌ها، ابزارهای توسعه و پایگاههای داده را در اختیار مشتریان قرار می‌دهد. با وجود رایانش ابری شما دیگر نیازی به خرید، مالکیت و نگهداری زیرساخت‌های IT در محل سازمان خود ندارید و می‌توانید در هزینه‌های خود صرفه‌جویی زیادی کنید. مقرون‌به‌صرفه بودن، مقیاس‌پذیری بالا، عملکرد بی‌نظیر و امنیت خوب از جمله مهم‌ترین مزیت‌های سرویس‌های رایانش ابری هستند. شما در صورت استفاده از رایانش ابری، تنها بر اساس میزان منابع مصرفی خود هزینه پرداخت می‌کنید اما در سرویس‌های سنتی شما باید در ابتدا کل هزینه را به‌صورت یکجا پرداخت کنید و اگر به‌عنوان مثال، در پایان قرارداد نصف منابع شما بدون استفاده باقی بماند، هزینه آن به شما بازگردانده نخواهد شد.
ابر هیبریدی چیست؟
ابر هیبریدی (Hybrid Cloud) نوعی زیرساخت محاسباتی ترکیبی است که با استفاده از آن می‌توانید منابع IT سازمان خود را با زیرساخت‌ها، برنامه‌ها و سرویس‌های یک شرکت ارائه‌دهنده شخص ثالث ادغام کنید که این عمل باعث بهبود عملکرد تجیهزات و خدمات کسب‌وکار شما می‌شود. ابر هیبریدی از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار بوده و کاربران آن می‌توانند برنامه‌های خود را در محیط‌های مختلفی (ابر عمومی، خصوصی و…) ذخیره و مدیریت کنند.
رایانش بدون سرور چیست؟
رایانش بدون سرور (Serverless Computing) نوعی خدمات ابری است که این امکان را به توسعهدهندگان می‌دهد تا تنها بر روی توسعه، استقرار و اجرای برنامه‌ها و اپلیکیشن‌های خود در سمت تمرکز کنند و با وجود آن دیگر نیازی به مدیریت سرورها و زیرساخت‌های سمت سرور (Back-end) ندارید و تمام این کارها را شرکت ارائه‌دهنده خدمات ابری برای شما انجام می‌دهد.
منابع: IBM ،Techtarget و Amazon
