فهرست محتوا
برنامهنویسی و ساخت برنامههای کامپیوتری، همیشه یکی بحثبرانگیزترین حوزههای کامپیوتر بوده که پیشرفتهای انجام شده در این زمینه بر شاخوبرگ آن افزوده است. گسترش اینترنت و به دنبال آن ساخت برنامههای تحت وب و سایتهای اینترنتی هم از آن دست مواردی هستند که جهتگیریهای خاصی به این حوزه داده و باعث شدند تا فریمورکها و پلتفرمهای مختلفی برای برنامهنویسی شکل بگیرد. در واقع فریمورکها بهخوبی اوضاع برنامهنویسی را سامان داده و امروز اگر شما بخواهید یک برنامه طراحی کنید، دقیقا میتوانید این موضوع که باید در چه قالب و چارچوبی کار کنید و چه روندی را طی کنید تا به نتیجه نهایی برسید را در اختیار داشته باشید. در این مقاله با بررسی لاراول قصد داریم تا یکی از کاربردیترین و محبوبترین فریمورکهایی که برای ساخت برنامههای تحت وب و وب سایتها از آن استفاده میشود را معرفی کنیم.
اگر از هر ده برنامهنویس بپرسید بهترین فریمورک برای توسعه وب چیست، 8 نفر از آنها لاراول را به شما معرفی میکنند. اما قبل از آنکه به لاراول بپردازیم لازم است کمی در مورد فریمورک صحبت کنیم
فریمورک چیست؟
فریمورکها در واقع بسترهایی هستند که بهصورت تجمیعی تمامی ابزارهای موردنیاز برای ساخت یک برنامه، اپلیکیشن، سایت و یا هر محصول رایانهای دیگری را بر اساس یک استاندارد خاص و در حوزه یک زبان برنامهنویسی به شما ارائه میکنند و شما با استفاده از مسیری که آنها در اختیار شما قرار میدهند میتوانید برنامه و یا سایت نهایی خود را با یک روال مشخص تولید کرده و از آن خروجی دریافت کنید.
یکی از مهمترین اصولی که در فریمورک وجود دارد این است که وابسته به ماژولهای قابل استفاده مجدد یا همان Reusable است. به این صورت که فریمورکها کتابخانههای بزرگی از این ماژولها را در اختیار برنامهنویسان و توسعهدهندگان قرار میدهند که با استفاده از آن این امکان وجود دارد که بهراحتی از این موارد بهصورت مجدد استفاده کرد. شما با استفاده از یک فریمورک به قابلیتهای زیادی دسترسی خواهید داشت که لازم نیست آنها را مجددا پیادهسازی کنید و با یک فراخوانی ساده در کد میتوانید از آنها استفاده کنید.
یکی دیگر از مهمترین مواردی که فریمورکها به شما میدهند این است که پیکربندی آنچه که میسازید را بر اساس قویترین ساختارهای برنامهنویسی و الگوهای طراحی بزرگی مانند MVC بنا میکنند. شاید اگر خودتان بخواهید یک برنامه را بهصورت MVC طراحی کنید و بنویسید، ممکن است باگها و ارورهای زیادی داشته باشید و در آخر هم به یک نتیجه دلخواه دست پیدا نکنید، اما فریمورک دقیقا یک چارچوب به شما خواهد داد که باید آنچه که در ذهن دارید را روی آن پیادهسازی کنید.
این چارچوب میتواند برای شما امکانات مختلفی مانند قابلیت گسترش مجدد، قابلیت برنامهنویسی بهصورت صحیح و اصولی، حفظ امنیت استفاده از کامپوننتها و ماژولهای آماده را داشته باشد و بهنوعی شما را مجبور کند که در مسیر ایدهآل طراحی قرار بگیرید. پس وقتی یک شخص تازهوارد میخواهد وارد دنیای برنامهنویسی وب شود، با پیروی از یک فریمورک خاص مانند سیمفونی که در مقاله سیمفونی چیست به آن پرداختیم و یا لاراول که در ادامه این مقاله بهطور کامل آن را بررسی میکنیم میتواند به یک روش ایدهآل برای نوشتن برنامه اصولی و درست دسترسی داشته باشد.
البته به این معنی نیست که برنامهنویسان حرفهای نمیتوانند از آن استفاده کنند و برای آنها بیفایده است. یک برنامهنویس حرفهای میتواند با استفاده از یک فریمورک خوب که همه چیز را در اختیار وی قرار میدهد به بهترین شکل ممکن همه کارها را پیش ببرد. در ادامه بیشتر در مورد اینکه لاراول چیست صحبت خواهیم کرد.
لاراول چیست؟
لاراول یک فریمورک حرفهای برای زبان PHP است که کار اصلی آن فراهم کردن امکانات برای طراحی وب بوده و توسط دیوید اوتول ارائه شده است. در مورد هدف اصلی لاراول باید بگوییم که این فریمورک به قصد حرکت دادن طراحی سایتها و وب به سمت برنامهنویسی MVC ارائه شده است و خود بر اساس فریمورک سیمفونی برنامهریزی شده است.
لاراول علاوه بر اینکه یک ساختار مدلنما کنترلر ایجاد میکند کاربردهای دیگری مانند یک سیستم Packaging را ارائه میکند که امکانات خوبی را بهصورت ماژولار و آماده به استفاده در اختیار کاربران قرار میدهد. همینطور روشهای مختلفی را برای کار کردن با پایگاه دادههای رابطهای دارد. اما از آنجا که این فریمورک با زبان PHP کار میکند هماهنگی خوبی با پایگاه دادههای خانواده MySQL مانند Mariadb (جهت اطلاعات بیشتر به مقاله MariaDB چیست مراجعه کنید) دارد و میتوان بهراحتی از آنها استفاده کرد.
همینطور سینتکس یا همان نوع نگارش در این پلتفرم بر اساس Syntactic sugar برنامهریزی شده است که در واقع سیستمی برای این است که متن برنامههای کامپیوتری بهصورت روانتر و قابل درکی نوشته شوند، که خواندن آنها سادهتر باشد. سورس کد این برنامه مانند سیمفونی روی گیت هاب قرار گرفته است و این فریمورک کار خود را تحت لایسنس ارائه شده از بنیاد نرمافزارهای آزاد MIT انجام میدهد و متعهد به ارائه خدمات بهصورت رایگان است.
ویژگیهای لاراول چیست؟
بهطورکلی میتوان گفت که لاراول یک فریمورک خوب است که توانسته تعداد زیادی از قابلیتهای خوب را بهصورت یکجا دور هم جمع کند و یک ابزار یکدست و خوشساخت را در اختیار کاربران خود قرار دهد. در ادامه به بررسی موردی اینکه هر کدام از ویژگیهای لاراول چیست خواهیم پرداخت.
ارائه یک الگوی MVC
MVC را میتوان یکی از کاربردیترین عناصر در وب دانست. وقتی یک فریمورک از این سیستم استفاده میکند یعنی به شما این امکان را خواهد داد که برنامههایی قوی، قابل توسعه و اصولی را تحویل دهید که هم از نظر ساختار برنامهنویسی و هم از نظر امنیتی برنامههایی قوی باشند و نفوذ به آنها بسیار دشوار باشد. MVC در اصل یک الگوی طراحی است که به کاربران این امکان را میدهد که یک برنامه را به سه بخش مدل، نما و کنترلر تقسیم کنند.
تعامل کاربر بهطور کامل با بخش ویو میباشد، تمامی ارجاعات و کارهایی که پایگاه داده در آن دخیل است را مدل انجام داده و کنترلر هم در این میان رابط بین ویو و مدل است. در واقع کنترلر اطلاعات موردنیاز کاربر و یا آنچه که کاربر از طریق بخش ویو که همان کدهای HTML و CSS ما هستند وارد و بررسی کرده و با فرمت خود آن را از مدل میخواهد. مدل، پایگاه داده را جستجو کرده و اطلاعات را به کنترلر تحویل داده، و کنترلر اطلاعات را برای ویو ارسال میکند و کاربر به اطلاعات خود دست پیدا میکند. در این روشها ویو کاملا از مدل جدا بوده و این مورد امکان تغییرات در ویو و جدا بودن بخشهای مهم برنامه از آنچه که کاربر میبیند را تضمین میکند.
در مورد اینکه نقش MVC در فریمورک لاراول چیست باید بگوییم که این فریمورک به شما این امکان را میدهد که بهصورت پیشفرض از امکانات ایدهآل آن استفاده کنید و لازم نباشد که خود را درگیر پیچیدگیهای برنامهنویسی بکنید. یک قالب MVC در این فریمورک طراحی شده است که شما با استفاده از آن میتوانید این کار را انجام دهید.
کار با پایگاه دادههای مختلف
یکی دیگر از مسائلی که لاراول به شما امکان آن را میدهد کار با پایگاه داده های مختلف است که با استفاده از قابلیت Migration یا همان مهاجرت فراهم شده است. در این قابلیت که در پایگاه دادههای رابطهای وجود دارد با کمک زبان SQL پایگاه دادهها میتوانند به یک تجمیع برسند و با یگدیگر ادغام شوند. انتقال دادهها از پایگاه دادههای کوچک به پایگاه داده بزرگ و دستهبندی آنها و ارتباط جداول را مهاجرت دادهها یا همان Migration میگویند.
سادهسازی عملکردهای پیچیده
اصولا در برنامههای وب کارهایی وجود دارند که پیادهسازی آنها زمان و وقت زیادی میگیرد و میتوان آن را یک کار سخت قلمداد کرد. ویژگیهایی مانند، احراز هویت، مسیریابی و Routing، کش کردن صفحات و مواردی از این دست ماژولهایی بسیار مهم هستند که استفاده از آنها در سایت میتواند بسیار زمانگیر باشد. اما در مورد لاراول داستان فرق دارد.
لاراول برای شما یک فریمورک حرفهای را ارائه میکند که میتوانید با استفاده از آن خیالتان از بابت پیادهسازی این موارد کاملا راحت باشد. در کار با این سیستم این قابلیتها بهصورت پیشفرض برای شما به انجام خواهند رسید.
موتور قالب Blade
موتور قالب یا همان Template Engine یکی از سیستمهای حرفهای برای فریمورکهای مختلف است که مانند یک سیستم مدیریت محتوا این امکان را به کاربر میدهد که یک قالب را برای خود ایجاد کرده و آن را ویرایش کند. با استفاده از این موتور قالب شما امکانات خوبی در زمینه طراحی راحتتر بخش فرانتاند خود خواهید داشت و میتوانید ظاهر سایت خود را بهصورت بسیار زیبایی طراحی کنید.
فریم ورک لاراول با استفاده از موتور قالب Blade یک قالب حرفهای و ایدهآل را به شما میدهد. در این موتور قالب برخلاف خیلی از سیستمهای دیگر تمامی کدها بهصورت ساده بوده و در واقع Blade به سایت شما هیچ سرباری را وارد نمیکند و قالب طراحی شده با این موتور قالب، یک قالب روان و سبک است. همینطور این سیستم به این علت که خود از تجمیع کدها و کامپوننتهای آماده تشکیل شده است، قابلیت گسترش خیلی خوبی را فراهم میکند. استفاده از یک موتور قالب قدرتمند که تا این اندازه موفق عمل کرده و قابلیتهای ایدهآل را در اختیار کاربران قرار میدهد یکی از مواردی است که میتوان آن را علت محبوبیت لاراول عنوان کرد.
مزایای لاراول چیست؟
با بررسی ویژگیهای لاراول بهصورت ضمنی با تعدادی از مزیتهای آن آشنا شدیم و دیدیم که با چه چارچوبی طرف هستیم و زمانی که لاراول را برای استفاده در پروژه خوب انتخاب میکنیم، باید انتظار داشته باشیم که با استفاده از آن به چه روشهایی دسترسی داشته باشیم. همانطور که دیدیم این فریمورک یک الگوی کامل را بر اساس MVC ارائه میکند و خود این الگو میتواند مزایای زیادی داشته باشد. اما مزایای دیگری نیز وجود دارد که به آنها نیز اشاره میکنیم.
افزایش سرعت پروژه
استفاده از این فریمورک باعث میشود که شما با سرعت خیلی بیشتری بتوانید پروژه خود را به اتمام برسانید. وقتی از لاراول استفاده میکنید، روشن بودن مسیر و همینطور وجود موارد مختلفی مانند سادگی کارکرد و در دسترس بودن آموزشها باعث میشود تا کار شما با سرعت بیشتری دنبال شود.
بهطورکلی باید بگوییم که لاراول نسبت به سایر پلتفرمها و فریمورکها، یک فریمورک سریع است و کار را با سرعت بیشتری تحویل میدهد. وقتی سرعت بالاتر باشد، به این معنا خواهد بود که کار نیز بهتر پیش میرود و بهتر پیش رفتن کارها باعث انجام پروژههای بیشتر میشود، و انجام پروژههای بیشتر به معنای بالا رفتن درآمد و بازدهی کارکنان است. لاراول از آن دست فریمورکهایی است که مدیران عاشق آن خواهند شد.
یادگیری ساده
ویژگی دیگری که در مورد لاراول باید به آن توجه داشت سادگی در یادگیری و روان بودن لاراول است. لاراول یک فریمورک ساده برای یادگیری است که برای برنامهنویسانی که از زبان PHP اطلاعات کافی را داشته باشند میتواند یک گزینه خوب باشد که شروع به آموزش آن تا زمانی که برنامهنویس بتواند یک برنامه منسجم را تحویل دهد، مدت زمان زیادی به طول نخواهد انجامید.
برای تیمهای برنامهنویسی دردسری ندارد که سایر روشهایی که از آنها استفاده میکنند را به لاراول تغییر داده و از این قابلیت برای کار خود استفاده کنند.
امنیت بالا
یکی از مهمترین مواردی که در هر فریمورک برنامهنویسی به آن توجه میشود و از نان شب هم واجب تر است، امنیت بالا و مقاومت در برابر حملات است. اگر بخواهیم بگوییم که وضعیت امنیتی لاراول چیست و یک ارزیابی امنیتی از این سیستم داشته باشم، باید بگوییم که لاراول در واقع یک سیستم امن به شمار میآید که با توجه به این موضوع که از الگوهای طراحی قدرتمندی مانند MVC استفاده میکند، از حملات زیادی مانند حمله تزریق SQL که آن را در مقاله حمله SQL Injection بهصورت کامل مورد بررسی قرار دادیم، در امان میباشد.
امکان توسعه بدون دستکاری کدهای قبلی
یکی دیگر از مزایای مهم که خیلی از برنامهنویسان حرفهای ممکن است از شنیدن آن خوشحال شوند این است که با استفاده از فریمورک لاراول شما قادر خواهید بود تا کدهای خود را بهصورت کاملا غیر وابسته طراحی کنید که وقتی لازم بود یک قابلیت جدید به سیستمی که طراحی کردهاید اضافه کنید، لازم نباشد هیچ تغییری در کدهای قبلی خود ایجاد کنید.
با این کار میشود مطمئن بود که قابلیتهای قبلی برنامه تغییری نمیکنند و در صورتی که برنامه با مشکلی مواجه شود، خطایابی آن بسیار سادهتر از موارد قبلی خواهد بود و شما میتوانید از این موضوع اطلاع کامل داشته باشید در صورتی که خطایی در برنامه ایجاد شده باشد باید به کجا بروید و چه کاری را انجام دهید تا آن خطا رفع شود.
لاراول با استفاده از مزایایی که دارد میتواند دو معیار اصلی سادگی و سرعت را حفظ کرده و همین دو مسئله کافی میباشد تا یک فریمورک برنامهنویسی توسط برنامهنویسان محبوبیت پیدا کند و از آن استفاده کنند. این فریمورک هم مانند هر المان و عنصر دیگری از خانواده نرمافزارها معایب و ایرادات خود را دارد که در ادامه به بررسی چالشها و معایب لاراول میپردازیم.
چالشهای کار با لاراول چیست؟
توسعه آهسته
یکی از مهمترین مواردی که لاراول درگیر آن است و میتوان گفت که تا حدودی روی کارکرد آن هم تاثیر داشته است روند کند توسعه آن است. البته لاراول هر بار که آپدیت و ورژن جدیدی ارائه داده است همره با امکانات خوبی بوده اما در مجموع باید این مورد را در نظر داشت که روند توسعه این فریمورک آهسته است و در صورتی که قابلیت جدید و انقلابی به وب اضافه شود که ممکن است در فریمورکهای دیگر بسیار کاربردی باشد، برای ارائه این قابلیت در لاراول باید مدت زیادی صبر کرد.
ضعف در پروژههای بزرگ و پیچیده
این فریمورک تقریبا یک فریمورک سبکوزن به شمار میآید و با استفاده از ابزارهای جانبی میتواند کارهای بزرگ را انجام دهد. در مورد پروژههایی با مقیاسهای معمولی و کوچک این مورد به بهترین شکل ممکن به لاراول کمک میکند، اما در مورد پروژههای بزرگ باید گفت که احتمال اینکه با فقدان قدرت عملیاتی مواجه شویم و پروژه ما درگیر مشکلاتی شود وجود دارد.
بهطورکلی لاراول برای پروژههای بزرگ فریمورک مناسبی نیست و وقتی که پیچیدگیهای پروژه بالا برود، لاراول بهنوعی کم خواهد آورد. برای پروژههای بزرگ باید از فریمورکهای دیگری مانند جنگو که آن را در مقاله جنگو چیست بهصورت کامل مورد بررسی قرار دادیم استفاده شود. در مقایسه لاراول با این فریمورکها باید بگوییم که لاراول از قدرت جامعیت کمتری برخوردار است.
عدم سازگاری بین ورژنها
وقتی که ورژن جدیدی از این فریمورک با قابلیتهای جدید ارائه میشود، برای اینکه برنامهنویس از ورژن قبلی به ورژن جدید برود ممکن است مدتی طول بکشد و یک بههمریختگی در این میان ایجاد شود. عموما لاراول به خاطر آپدیتهای دیربهدیر و توسعه کند، هر بار قابلیتهایی را ارائه میکند که بهطورکلی ناآشنا بوده و بعضا قابلیتهای قبلی را هم تحت تاثیر قرار میدهد.
البته در مورد این موضوع باید گفت که بین ورژنهای 5 و 6 کمی کمرنگتر شده است اما از ورژن 4 به 5 واقعا گیجکننده و بههمریخته بود. شاید این مورد موضوع مهمی به نظر نرسد اما همین بههمریختگیها میتواند تمرکز برنامهنویس و بازدهی وی را کم کرده و اینکه برای جلوگیری از این اتفاقات از ورژنهای قبلی استفاده کند که این موضوع هم دسترسی به امکانات جدید و سازگاری با سایر سیستمها را کم میکند. بهطورکلی استفاده از یک فریمورک قدیمی به هیچ عنوان توصیه نمیشود و بهتر است که از ورژنهای جدید لاراول استفاده شود.
هنوز به درستی امتحان خود را پس نداده است
لاراول نسبت فریمورکهایی مانند Zend یا Symfony فریمورکی جدیدتر محسوب میشود. دو فریمورک قبلی امتحان خود را بهصورت کامل پس داده و باید گفت که در کار کردن با آنها هیچ مشکلی پیش نخواهد آمد. اما لاراول از جهاتی میتواند باعث ایجاد خطاها یا حتی بدتر از آن راههای نفوذی بشود که هنوز وجود دارند و بهنوعی حملات روز صفر (Zero Day Attacks) را در پی داشته باشد.
البته این موضوع را نمیشود جزو معایب و ایرادات لاراول معرفی کرد اما باید این را در نظر داشته باشیم که ممکن است برای این سیستم اتفاقاتی بیفتد که کنترل آنها از دست ما خارج باشد و دقیقا متوجه نباشیم که حاصل چه اتفاقی است.
این مواردی که گفته شد زیاد حاد و بحرانی به نظر نمیرسند. به همین علت میتوانیم این ارزیابی را از این وضعیت داشته باشیم که لاراول تمام محبوبیت خود را کاملا بر حق بهدست آورده است و اگر میخواهید از آن استفاده کنید امکانات خوبی را برای شما فراهم خواهد کرد.
بهترین هاست برای لاراول چیست؟
همانطور که از ابتدای این مقاله به این موضوع اشاره کردیم لاراول یکی از فریمورکهای زبان برنامهسازی PHP است که بهصورت مفسری اجرا میشود. به این معنی که کدهای این برنامه بهجای اینکه یکجا کامپایل شوند، خطبهخط خوانده میشوند و به واحد پردازشی فرستاده میشوند. وقتی صحبت از یک زبان مفسری آن هم PHP در میان باشد، باید گفت که بهترین گزینه استفاده از سیستم عامل لینوکس و بهخصوص Cent OS است که ارتباط خوبی با این موضوع دارد و بدون تداخل این کدها را پردازش میکند.
مورد دیگری که نیاز دارید امکان پیادهسازی قابلیتهای مختلفی از لاراول مانند Task Scheduling و ارتباطات SSH است. این موارد را در خیلی از هاستهای لینوکس اشتراکی پیدا میکنید اما در صورتی که میخواهید بهترین سرویس را برای سایت لاراول خود داشته باشید، میتوانید از هاست ابری هم برای این کار استفاده کنید.
در مورد اینکه بهترین میزبانی برای سایتهای طراحی شده برای لاراول چیست باید گفت که این سایتها با استفاده از یک هاست لینوکس ابری میتوانند فوقالعاده کار کنند. در صورتی که سایت لاراول شما یک سایت سبک و ساده باشد که میخواهید در شروع کار هزینه کمتری را روی دست شما بگذارد، هاست لینوکس گزینهای است که به بهترین شکل ممکن برای شما عمل خواهد کرد. علاوه بر این موارد در صورتی که یک برنامه تحت وب دارید و میخواهید وبسرور خود را راهاندازی کنید، یکی از موارد خوبی کیفیت ایده آل را به شما میدهد، سرور مجازی است که با استفاده از آن میتوانید این کار را بهراحتی انجام دهید.
در صورتی که به اطلاعات بیشتری در خصوص اینکه سرویسهای میزبانی که برای لاراول استفاده میشود چه ویژگیهایی باید داشته باشند و قرار است که چه کاری را برای شما انجام دهند نیاز دارید، به مقاله هاست لاراول چیست سری بزنید.
نتیجهگیری
بهطورکلی در مورد اینکه لاراول چیست میتوانیم بگوییم با یک فریمورک قدرتمند به زبان PHP طرف هستیم که امکانات فوقالعاده حرفهای و خوبی را برای طراحی وب در اختیار ما قرار میدهد و شما با استفاده از آن میتوانید یک سایت حرفهای با ماژولهای زیاد را بهراحتی طراحی کنید. البته باید به این نکته توجه داشت که لاراول در برابر سایتهای خیلی بزرگ و پیچیده کمی از خود ضعف نشان میدهد، اما این پلتفرم تقریبا تازهنفس، بسیاری از نیازهای برنامهنویسان را رفع کرده و سرعت خوبی را به پروژههای طراحی سایت میدهد. به همین علت است که تا این اندازه توانسته خود را جا بیندازد و به جایگاهی که دارد برسد.