وقتی اینترنت گسترش پیدا کرد سرویس‌های متنوعی بودند که ارائه شدند و در اختیار ما قرار گرفتند، یکی از مهمترین این سرویس‌ها نامه‌های الکترونیکی (Email) هستند که شاید امروزه با گسترش پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی مختلف کمی استفاده از آنها کمرنگ شده باشد. اما همچنان به عنوان یکی از روش‌های ارتباطی رسمی به شمار می‌آید و در کاربردهای خاص دیگر هنوز به صورتی قدرتمند در حال کار است. پروتکل POP3 یکی از پروتکل‌هایی است که در زمینه‌ی این سرویس خدمت می‌کند و می‌توان آن را یکی از اجزای موثر در ارسال و دریافت ایمیل معرفی کرد. هر چند که جایگزین‌های بهتری نیز برای این پروتکل وجود دارد اما کارکرد منحصربه‌فرد آن باعث شده است تا همچنان موجودیت خود را حفظ کند.
قبل از اینکه ببینیم پروتکل POP3 چیست و چه کاری را برای شما انجام می‌دهد، لازم است تا کمی در رابطه با ماهیت ایمیل‌ها صحبت کنیم و ببینیم که ایمیل چگونه کار می‌کند تا مشخص شود پروتکل POP3 در کجای این چرخه قرار دارد.
فهرست محتوا
سرویس ارسال ایمیل چیست؟
اولین شبکه‌ی اینترنتی که ایجاد شد دو کامپیوتر را در دو دانشگاه به هم مرتبط می‌کرد، آزمایشگاه نظامی آرپا یک شبکه‌ی نسبتا بزرگتر را در آمریکا ایجاد کرد و می‌توان گفت اولین شبکه‌ی بزرگ جهان که یک ارتباط مبتنی بر دریافت و ارسال بسته‌ها بود به وجود آمد و آرپانت نام گرفت. این شبکه گسترش پیدا کرد و اینترنت را تشکیل داد و به‌صورت یک پروژه‌ی عمومی ارائه شد. پست الکترونیک (Electronic Mail) یا همان Email مربوط به اواخر دوره آرپانت می‌شود و اگر بخواهیم عمومی شدن اینترنت را نقطه شروع آن در نظر بگیریم می‌توانیم بگوییم که سرویس‌های ایمیل به نوعی یک سرویس ما قبل تاریخ به حساب می‌آید و قدمت آن به قبل از اینترنت باز می‌گردد.
ایمیل در طی این سال‌های متمادی تغییرات زیادی داشته است و پروتکل‌های زیادی به آن اضافه شده است، امکانات آن تغییر کرده و برخی از پروتکل‌های آن نیز مانند، پروتکل POP3 تقریبا به حاشیه رانده شده‌اند، اما می‌توان گفت که ساختار کلی نامه الکترونیکی ثابت مانده است و تغییری نداشته است. سرویس ایمیل به شما این امکان را خواهد داد تا یک پیام متنی از نوع متن و یا کد HTML را با اندازه‌ای مشخص از طریق پروتکل‌هایی خاص مانند SMTP، IMAP و پروتکل POP3 برای یک آدرس ایمیل دیگر ارسال کنید.
دقت داشته باشید که در این تعریف به جای شخص دیگر از آدرس ایمیل استفاده شد، زیرا مواردی هستند که شما ایمیل را برای یک برنامه کامپیوتری و یا یک ربات ارسال می‌کنید. این ایمیل می‌تواند حاوی دستورات مربوطه باشد. اینکه در حال حاضر سرویس شما چه شرایطی دارد و برای کار خود از چه پروتکل‌هایی استفاده می‌کند مواردی هستند که سرویس‌دهنده‌ها آنها را تعیین می‌کنند.
سرویس‌دهنده‌های بزرگ ایمیل
وقتی صحبت از ایمیل به میان می‌آید واژه‌هایی نیز با آن همراه خواهند بود که معمولا مربوط به بزرگترین ارائه‌دهندگان سرویس‌های ایمیل هستند که به یک اصطلاح تبدیل شده است. از انواع مختلف آنها می‌توان به جیمیل، یاهو، اوت‌لوک و در موارد قدیمی تر هات‌میل اشاره کرد. خیلی از این سرویس‌دهنده‌ها تبدیل به یک برند و نام شده‌اند و بعضا به صورتی اشتباه به جای خود ایمیل به کار می‌روند.
معمولا سرویس‌دهنده‌های بزرگ استانداردهای خود را دارند که شامل استفاده از پروتکل SMTP و همین‌طور IMAP می‌باشد و انتخاب این موضوع که از پروتکل POP3 استفاده شود یا نه صرفا در بعضی از آنها وجود دارد. معمولا ارائه یک سرویس ایمیل به صورت رایگان می‌باشد اما ویژگی‌ها و امکاناتی نیز وجود دارد که به صورت پرمیوم بوده و شما می‌توانید با تهیه اشتراک برای خود از آنها استفاده کنید. به عنوان مثال با استفاده از سرویس‌های پرداختی Yahoo شما به یک سرویس ویژه به نام Yahoo Plus دسترسی خواهید داشت که علاوه بر فضای ذخیره‌سازی بیشتر امکاناتی مانند استفاده از پروتکل POP3 را به شما خواهد داد.
اما این سرویس‌ها می‌توانند به صورت خصوصی نیز راه‌اندازی شوند. شما برای راه‌اندازی یک ایمیل شخصی به یک دامنه و همین‌طور یک هاست که این قابلیت را پشتیبانی بکند نیاز خواهید داشت. به عبارت دیگر در صورتی که یک سایت داشته باشید، به راحتی می‌توانید یک سرویس‌دهنده ایمیل برای خود ایجاد کنید.
سرویس ایمیل سایت
سرویس‌های ایمیل سایت یکی از مهمترین و الزامی‌ترین مواردی است که شما باید برای سایت خود ایجاد کنید، در صورتی که شما یک سایت فعال داشته باشید، برای موارد متعدد و مختلفی ممکن است که به ایمیل سایت خود نیاز داشته باشید. در نظر داشته باشید که خیلی از تبادلات با سایت شما ممکن است به ایمیل رسمی سایت شما یعنی همان [email protected] که در آن Yoursite.com در واقع همان دامنه شما است، نیاز باشد. از این سرویس‌ها می‌توان به خدمات انتقال مالکیت دامنه اشاره کرد که در آن تمام کارهای شما با استفاده از ایمیل سایتتان انجام خواهد گرفت.
سرویس ایمیل سایت یک سرویس جامع با قابلیت‌های بالا برای کنترل کامل ایمیل است که شما با استفاده از آن می‌توانید یک دسترسی جامع به سیاست‌ها و پروتکل‌های ایمیل را در آن داشته باشید. به عنوان مثال می‌توانید تعداد ایمیل‌ها، فضایی که برای ذخیره‌سازی ارائه می‌شود، پروتکل‌هایی مانند IMAP یا پروتکل POP3 و اینکه در چه زمانی از کدام پروتکل استفاده شود را تنظیم نمایید. برای این تنظیمات می‌توانید از طریق بخش ایمیل در کنترل پنل هاست خود اقدام کنید.
پروتکل POP3 یکی از پروتکل‌هایی است که به علت اشغال نگه نداشتن سرور می‌تواند یک گزینه خوب برای استفاده در ایمیل سایت باشد که در ادامه بیشتر به آن می‌پردازیم.
پروتکل POP3 چیست
تا اینجای مقاله دیدیم که ایمیل چیست، از کجا آمده است، توسط چه کسانی ارائه می‌شود و ما چگونه می‌توانیم یک سرور ایمیل داشته باشیم و در این بین نیز اشاره‌هایی به اینکه پروتکل POP3 چه نقشی دارد داشتیم. اکنون نوبت به آن رسیده است که پروتکل POP3 را به‌صورت کامل باز کنیم و ببینیم این پروتکل چیست و چه کاربردی دارد. برای این کار لازم است تا در مورد اینکه ایمیل چگونه کار می‌کند کمی بیشتر صحبت کنیم. ادامه‌ی مطلب را با بررسی تصویر زیر ادامه خواهیم داد:
عملیات سه مرحله‌ای که در شکل مشاهده می‌کنید نشان‌دهنده این است که یک ایمیل چگونه ارسال می‌شود و برای ارسال و رسیدن به مقصد باید چه مسیری را طی کند. همان‌گونه که مشاهده می‌کنید، پروتکل‌های زیادی در این رابطه درگیر هستند. برای ارسال ایمیل در اولین قدم از پروتکل SMTP استفاده می‌شود. ایمیل مورد نظر ما از طریق این پروتکل کد شده و روی بستر اینترنت به طرف سرورها به حرکت در می‌آید. میل سرور ارسال‌کننده یا همان Sender می‌تواند یکی از سرویس‌دهندگان عمومی مانند جیمیل، یاهو و یا سایت‌هایی که درباره‌ی آنها صحبت کردیم باشند، و یا می‌تواند یک میل سرور اختصاصی مربوط به سایت و یا سرور ایمیل راه‌اندازی شده شما باشد.
بعد از دریافت این ایمیل توسط سرور ما، نامه الکترونیکی مورد نظر به صورت کد شده به سمت میل سرور مقصد فرستاده خواهد شد. این انتقال در زمانی کوتاه انجام خواهد گرفت و در صورتی که آدرس ایمیل را به درستی وارد کرده باشید، ایمیل شما به سرور مورد نظر خواهد رسید. در صورتی که ایمیل مورد نظر شما به یک سرور اشتباه وارد شده باشد، خیلی از سرویس‌ها این ویژگی را دارند تا به شما اطلاع دهند که این اتفاق افتاده است و مشکلی در میانه راه پیش آمده است.
در صورتی که میل سرور مورد نظر ایمیل را دریافت کند، یک پیام یا همان نوتیفیکیشن به سیستم و یا موبایل دریافت‌کننده ارسال خواهد شد که وی از این ایمیل آگاه شود. در اینجاست که پروتکل POP3 وارد میدان خواهد شد. وقتی که دریافت‌کننده بخواهد ایمیل خود را از سرور بخواند، ایمیل باید روی سیستم وی بارگذاری شود. این بارگذاری می‌تواند به یکی از روش های IMAP و یا استفاده از پروتکل POP3 باشد.
لازم به یادآوری است که استفاده از پروتکل POP3 مبنی بر این است که تنظیمات میل سرور شما آن را تعریف کرده باشد و به سرور مورد نظر گفته باشد که در نهایت این ایمیل از نوع انتقال پروتکل POP3 استفاده می‌کند. پروتکل POP3 به این‌گونه عمل می‌کند که در صورت خوانده شدن و دانلود شدن ایمیل از روی سرور، فایل و کد اصلی ایمیل که روی سرور بود به صورت کامل به سیستم گیرنده منتقل خواهد شد و دیگر روی سرور قابل دسترسی نخواهد بود.
یعنی وقتی پروتکل POP3 مورد استفاده قرار می‌گیرد، شما نمی‌توانید دوباره به سراغ این ایمیل بروید، مگر که آن را روی سیستم خود ذخیره کرده باشید. برنامه‌هایی مانند Microsoft Outlook وجود دارند که ایمیل‌های استفاده‌کننده از پروتکل POP3 را برای شما به صورت خودکار روی سیستم ذخیره می‌کنند و حتی این امکان را به شما خواهد داد که از آنها بکاپ بگیرید. اما به طور کلی با استفاده از پروتکل POP3 ایمیل از روی سرور پاک خواهد شد.
در مقابل پروتکل POP3 پروتکل IMAP قرار گرفته است که ایمیل‌ها را روی سرور نگه می‌دارد و تقریبا تمامی میل سرورهای بزرگ و عمومی به صورت پیش‌فرض از این سرویس به جای پروتکل POP3 استفاده می‌کنند. در ادامه ابتدا بیشتر در مورد تفاوت‌های پروتکل POP3 و IMAP خواهیم پرداخت.
تفاوت پروتکل POP3 و IMAP
هر دو پروتکل POP3 و IMAP از پروتکل‌های دریافت ایمیل هستند و در سمت دریافت‌کننده مشغول به کار خواهند شد. اینکه شما با چه روشی این ایمیل را دریافت کنید، موضوعی است که سرورهای فرستنده آن را تعیین خواهند کرد. همان‌طور که پیشتر نیز به آن اشاره کردیم تفاوت اصلی پروتکل POP3 و IMAP در این است که در پروتکل POP3 شما ایمیل را روی سیستم خود دانلود کرده، در آنجا نگهداری می‌کنید و نسخه اصلی از روی سرور پاک خواهد شد، اما در پروتکل IMAP شما یک کپی از آن را روی سیستم خود می‌آورید و میل سرور شما نگهدارنده اصلی ایمیل خواهد بود.
اگر بخواهیم بگوییم بین دو پروتکل POP3 و IMAP کدام یک استاندارد است و باید مورد استفاده قرار گیرد باید IMAP را برای این مورد معرفی کنیم. در واقع IMAP پروتکل استانداردی است که به عنوان پروتکل استاندارد ارسال پیام روی بستر TCP/IP معرفی شده است و انتظار می‌رود که به صورتی کاملا حرفه‌ای و استاندارد وضعیت ایمیل‌ها را مدیریت کند. البته پروتکل POP3 هنوز کارایی‌های مربوط به خود را دارد که در ادامه معرفی خواهد شد.
مزایا و معایب استفاده از پروتکل POP3
استفاده از پروتکل POP3 هر چند کمی دردسرساز خواهد بود اما مزایای مربوط به خود را دارد و در بعضی از موارد باید حتما از آن استفاده شود. مهمترین دلیلی که می‌توان برای استفاده از پروتکل POP3 معرفی نمود، تامین امنیت محتوای ایمیلی است که برای شما ارسال می‌شود. با استفاده از پروتکل POP3 شما ایمیل را از روی سرور دانلود کرده و اکنون شما تنها کسی هستید که آن را در اختیار دارید. یا بهتر بگوییم از ین محتوای ایمیل تنها یک نسخه و آن هم روی دیوایس مربوطه به شما وجود خواهد داشت.
در این صورت اگر یوزرنیم و پسورد ایمیل شما فاش شود و یا مورد دسترسی قرار بگیرد، دیگر ایمیلی وجود ندارد که محتوای آن بخواهد مورد دسترسی قرار بگیرد. برای بعضی از ایمیل‌ها و اکانت‌های کاری نیز پروتکل POP3 به صورت بهینه و خودکار تمامی ایمیل‌هایی که ضروری نباشد را حذف خواهد کرد و شما تنها کاری که نیاز است انجام دهید این است که ایمیل‌های مورد نیاز خود و ایمیل‌های مهم را ذخیره کنید.
از معایب پروتکل POP3 باید به این مورد اشاره کرد که در صورتی که ناخواسته یک پیام را باز کرده و مرورگر خود را ببندید، ایمیل را از دست داده‌اید. حتی ممکن است از محتوای آن آگاهی نداشته باشید. یعنی این اطمینانی که ایمیل به شما می‌دهد که همیشه و هر موقع از طریق هر دیوایسی می‌توانید به آن دسترسی داشته باشد از بین خواهد رفت و ایمیل شما یک رسانه انتقال پیام کاملا ناپایدار خواهد بود.
نتیجه‌گیری
پروتکل POP3 یکی از پروتکل‌های ارسال ایمیل است که ایمیل شما را تبدیل به یک پیام یک بار مصرف می‌کند. در صورتی که به نحوی آن را ذخیره نکنید از بین خواهد رفت و دیگر به آن دسترسی نخواهید داشت. پروتکل POP3 روی سرور گیرنده فعال خواهد شد، اما استفاده از آن را فرستنده تعیین می‌کند. زمانی که می‌خواهید از سیستم ارسال این پروتکل استفاده کنید باید همه‌ی جوانب آن را بسنجید و از ارسال ایمیل‌های مهم با این پروتکل خودداری کنید. در صورتی که به دنبال یک سرویس ایده‌آل برای ایمیل خود می‌گردید به شما پیشنهاد می‌کنیم نگاهی به صفحه میزبانی ایمیل ابری بیندازید.
