Oracle چیست ؛ معرفی غول بزرگ صنعت پایگاه داده

یک برنامه کامپیوتری وقتی که بخواهد به فعالیت خود ادامه دهد لازم است، محلی را برای ذخیره داده‌های مورد نیاز خود داشته باشد. این فضا در نوع و اندازه، پیکر بندی های متفاوتی خواهد داشت. ما این فضا را به نام پایگاه داده یا همان دیتابیس می شناسیم. یکی از مهمترین و اصلی‌ترین بخش های هر برنامه، بخش پایگاه داده آن می باشد. برنامه‌های مختلف، پایگاه داده‌های مختلفی دارند و در این مقاله قصد داریم با بررسی اینکه Oracle چیست به معرفی کامل و جامع یکی از بزرگترین پایگاه داده‌های موجود که کاربرد‌‌های زیادی هم دارد بپردازیم.

مطمئنا شما نام اوراکل را در مواردی مانند مدیریت داده‌های ابری، راه اندازی بلاک چین‌های بزرگ و برنامه‌هایی که نیاز به پردازش‌های توزیع شده دارند، شنیده باشید. قبل از اینکه صحبت در مورد این نام پر آوازه را شروع کنیم و ببینیم که Oracle چیست لازم است تا کمی بیشتر در مورد کارکرد کلی پایگاه‌های داده و همینطور سیستم‌های مدیریت پایگاه داده یا همان DBMS ها صحبت کنیم تا بدانیم موضوع از چه قرار است و می خواهیم چه چیزی را بررسی کنیم.

DB‌ و DBMS

دو واژه DB و DBMS جزو سر واژه‌های پر کاربرد در کامپیوتر هستند و عموما در موارد مختلفی از برنامه های کوچک سیستمی گرفته تا سایت های پیچیده و برنامه‌های تحت وب از این علامت‌ها استفاده می شود. DB یا همان Database که در زبان فارسی آن را به نام پایگاه داده می شناسیم بخشی از یک برنامه است که با استفاده از آن تمامی اطلاعات مورد نیاز برنامه روی حافظه ذخیره سازی می شود. در واقع این بخش وظیفه نگهداری از اطلاعات و مراقبت از آنها را بر عهده دارد. به عنوان مثال شما می توانید اطلاعات مربوط به کاربران سایت را در پایگاه داده خود دستکاری کنید و یا نسبت به اضافه کردن گروهی محصولاتی که روی یک سایت وجود دارند از این طریق اقدام کنید.

اما اگر بخواهید این کارها را به صورت دستی روی DBها انجام دهید به شدت با مشکل مواجه خواهید شد و باید از زبان های رابطه‌ای و یا غیر رابطه‌ای یا همان SQL و NOSQL برای این کار استفاده کنید.متخصصان کامپیوتر به این نتیجه رسیدند که وجود یک کنترل‌گر که بتوان به وسیله آن راحت با DB کار کرد، لازم و ضروری بوده و در واقع یک نیاز مبرم است.

 DBMS یا همان Database Management System یک برنامه است که به شما این امکان را می‌دهد تا از طریق آن با دیتابیس و پایگاه داده خود یک ارتباط کاملا امن را داشته باشید، سیستم مدیریت پایگاه داده همچنین این امتیاز را به شما خواهد داد تا در عین حالی که پایگاه داده کار پیچیده خود را انجام می دهد شما از تمامی این مراحل به دور باشید و نتیجه کلی را ببینید. در واقع یک Transparency را برای شما ایجاد خواهد کرد که این امر بسیار کاربردی است.

Oracle چیست ، یک DBMS چند منظوره

 یک سیستم مدیریت پایگاه داده به صورت Multi-model یا چند مدل که می تواند از دیتابیس های مختلف بصورت همزمان پشتیبانی کند و صرفا به کنترل یک دیتابیس که در بک اند یک سایت یا برنامه قرار دارد نمی پردازد.

Oracle توسط یک شرکت بزرگ به نام Oracle Corporation ارائه و پشتیبانی می شود که کار خود را در 44 سال پیش و تحت نام Software Development Laboratories شروع کرد. این شرکت را میتوان یکی از اولین فعالان عرصه برنامه نویسی و نرم افزار در نظر گرفت که یک پایگاه داده و سیستم مدیریتی آن را برای اولین بار با زبان هایی در سطح زبان ماشین نوشتند. اولین نسخه از Oracle با زبان های اسمبلی، C و C++ نوشته شد و دو سال بعد از تاسیس این شرکت با نام Oracle v2 به صورت رسمی ارائه شد.

کاربرد های Oracle چیست

در پاسخ به این سوال میتوان یک فهرست از کاربردهای بزرگ و تقریبا ناملموس را معرفی کرد. بزرگترین و اصلی‌ترین کاربرد‌‌‌هایی که Oracle اکنون در حال ارائه آن‌ها می‌باشد، مربوط به مدیریت پایگاه داده‌های بزرگ و چند منظوره و همینطور مدیریت صحت تراکنش‌ها در سیستم های بزرگ که با نام OLTP شناخته می شود مشغول است.

استفاده در مدیریت Data Warehouse ها

 عموما Data Warehouse ها، سیستم هایی برای نگهداری اطلاعات بسیار بزرگ هستند که روی آنها فرایند های تحلیلی انجام می گیرد و این داده ها برای نتایج علمی و یا پردازش های سنگین مورد استفاده قرار می گیرند.

بزرگترین کاربردهایی که Data Warehouse ها دارند بررسی داده‌ها و آمارهای تحلیلی برای بدست آوردن آمارهای تجاری و موارد مربوط به شرکت‌های بزرگ می‌باشد. به عنوان مثال میزان خرید و فروش یک کالای خاص در ماه های مختلف سال در یک کشور و یا چند کشور هدف می تواند نتایج باور نکردنی‌ای را در اختیار مدیران قرار دهد تا بتوانند استراتژی‌های کاری خود را تعیین کنند و بیشترین بازدهی را برای آنها داشته باشد.

پایگاه داده  Oracle یکی از مواردی است که می تواند در این زمینه بهترین امکانات را ارائه کند و هر آنچه که برای مدیریت یک پایگاه داده با این ابعاد نیاز است را انجام دهد.

قابلیت OLTP

یکی دیگر از قابلیت هایی که Oracle خود را در آن یک مدعی می‌داند قابلیت OLTP یا همان Online Transaction Processing است که به کنترل برنامه هایی که پایه های تراکنشی دارند گفته می شود. وقتی صحبت از تراکنش به میان می آید، اولین موردی که به ذهن هرکسی می رسد، سیستم های پرداخت مالی است. در حالی که این سیستم ها صرفا یک جنبه کوچک از تراکنش ها هستند.

تراکنش در واقع یک قطعه کد است که تمام تغییرات آن یا باید به طور مال انجام شود و یا انگار به هیچ عنوان انجام نشده باشد. در واقع تراکنش‌ها یک قطعیت را در برنامه‌های کامپیوتری ایجاد می کنند. اگر بخواهیم یک مثال ساده بزنیم بهترین گزینه همین تراکنش‌های مالی است. وقتی پولی از حساب شما کم می شود باید حتما به حساب دیگر واریز شود. در غیر اینصورت باید این تراکنش قابل بازگشت باشد و پول خارج شده از حساب اول باز هم به این حساب باز گردد.

اما در این میان نقش Oracle چیست و چه کاری را انجام می دهد!؟ Oracle در اینجا پایگاه داده های مختلفی که در حال انجام این کار هستند را کنترل کرده و جامعیت این سیستم های جدا از هم را چک می‌کند. هرگونه اختلالی که در این جامعیت ایجاد شده باشد، Oracle آن را اصلاح کرده و تغییر را اعمال می کند. پس وقتی وجه خارج شده با یک اصلاحیه به حساب شما باز می گردد، در واقع یک سیستم مدیریتی مانند Oracle این کار را انجام داده است.

معمولا این قابلیت از Oracle همگام با قابلیت قبلی یعنی کنترل Data Warehouseها انجام می شود و اوراکل می تواند هر دو را مدیریت کند. در واقع اعمال قابلیت های کنترلی در تراکنش های انجام شده روی Data Warehouse ها برای Oracle یک مورد خیلی دلپذیر تر و بهتر خواهد بود.

کنترل پایگاه داده های On-Cloud

با توجه به ماهیت توزیع شده ای که این پایگاه داده دارد یکی از بهترین گزینه های برای کنترل پایگاه داده های کلود های بزرگ است. البته باید توجه داشته باشید که منظور پایگاه داده های خود Cloud ها است نه سایت ها و برنامه هایی که روی این کلود ها اجرا می شود. 

یک کلود برای اینکه بتواند یک مدیریت جامع از داده های خود که ممکن است روی چندین دیتاسنتر در سراسر دنیا باشد داشته باشد، به یک ابزار با دیدی وسیع نیاز دارد که اینجا نقطه ورود Oracle به ماجرا است. خیلی از کلود ها برای مدیریت سرور های توزیع شده خود از این سیستم مدیریت پایگاه داده استفاده می کنند. به عنوان مثال سرویس هایی که تحت عنوان هاست ابری و فضای ذخیره سازی ابری ارائه می شوند می‌توانند از این سیستم بهره بگیرند. 

استفاده در بلاک چین

بلاک چین ها و شبکه هایی که جدیدا بحث های داغی در مورد آنها ایجاد شده است و محصولاتی به شدت پر بازده را عرضه کردند، یکی دیگر از مواردی هستند که Oracle برای خود یک کارایی جدید را دست و پا کرده است. اگر در مورد بلاک چین اطلاعات مختصری داشته باشید قطعا می دانید که این شبکه ها در واقع داده های رمزنگاری شده ای را بر مبنای بلاک های داده ای پشت سر هم ایجاد می کنند. این داده ها به یک سیستم مدیریتی نیاز دارند که بتواند این حجم عظیم از داده ها را مدیریت کند.

انواع سرویس های Oracle 

در مورد سرویس های Oracle می توان یک فهرست تمام عیار را معرفی کرد که بیشتر گزینه های آن را کاربردهای پروژه ای تشکیل داده اند، این موارد عبارتند از:

Express Edition

ساده ترین نسخه سیستم مدیریت پایگاه داده ارائه شده توسط اوراکل است که در کمترین حد امکانات نگهداری شده است و تقریبا یک تست رایگان از این سیستم است. عموما این نسخه برای موارد آموزشی مورد استفاده قرار می گیرد و از ابزار های قدرتمند ارائه شده توسط این شرکت در این نسخه خبری نیست. شما می‌توانید این نسخه را به صورت رایگان دانلود کرده، نصب کنید و برای مواردی که می تواند نیاز شما را برطرف کند از آن استفاده نمایید.

Standard Edition

یک سرویس جامع با محوریت کاربرد برای برنامه های مخصوص کسب و کارهای کوچک است که با استفاده از آن می توان یک مدیریت جامع را روی پایگاه داده های سرویس های مختلف پیاده سازی کرد و اطلاعات توزیع شده مربوط به یک کسب و کار را جمع آوری کرد.

Standard Edition One

این سرویس را می توانیم برادر کوچکتر سرویس استاندارد معرفی کنیم. Standard Edition One دقیقا تمام ویژگی های سرویس استاندارد را دارد با این تفاوت که پایگاه داده های پشتیبانی شده، کوچکتر بوده و برای داده های خیلی بزرگ مناسب نیست. این امر به این خاطر است که سرویس ویژه کلاسترینگ اوراکل در این سرویس ارائه نمی شود.

Enterprise Edition

همانطور که از نام این سرویس مشخص است تمرکز ویژه ای را روی موارد کاربردی برای سازمان ها قرار داده است و مواردی مانند امنیت، کارایی، مقیاس پذیری و مواردی از این قبیل را تا حدی تقویت کرده است که بتوان این سیستم را به عنوان یک کنترل‌گر خوب روی سیستم های حساس و بحرانی – ایمن یا همان Safety-Critical پیاده سازی نمود.

Personal Edition

در این توزیع از سیستم های اوراکل شما به تمامی امکانات ارائه شده در ویرایش سازمانی دسترسی دارید، البته به جز قابلیت کلاسترینگ که برای سیستم های بزرگ یک ویژگی ضروری به شمار می رود.

به طور کلی می توان گفت که نسخه ها و سرویس های مختلفی که اوراکل ارائه می کند خارج از این موارد نیست و شما می توانید با امکاناتی که هر کدام از این سرویس ها به شما ارائه می کنند نیاز های مدیریتی پایگاه داده ها در سطح کلان را برطرف سازید. اکنون نوبت به این رسیده است که در مورد مزایای استفاده از Oracle صحبت کنیم.

مزایای استفاده از Oracle چیست

سازگاری بالا

یکی از مهمترین موارد این است که این پایگاه داده سازگاری بسیار زیادی را با سیستم های مختلف دارد و لازم نیست که شما نگران مواردی مانند سیستم عامل سرور مورد نظر و یا معماری شبکه ای که روی آن کار می کند باشید. Oracle تمامی جنبه های مختلف یک سیستم را پشتیبانی کرده و با تمامی پلتفرم های معروف سازگاری دارد. همینطور این سیستم مدیریت پایگاه داده با بیش از بیست پروتکل و استاندارد مختلف شبکه ای و انتقال اطلاعات همخوانی دارد که می‌تواند در شبکه های مختلف هم مورد استفاده قرار بگیرد.

در صورتی که شما به سراغ پایگاه داده اوراکل رفته و بخواهید از آن استفاده کنید، کمترین مشکل را با معماری های مورد استفاده خود خواهید داشت و مانند سیستم های دیگر که در بعضی از مواقع شما را مجبور به تغییر موارد اصلی در معماری پروژه می کنند، این کار را با شما انجام نداده و همه برنامه ها در مسیر اصلی خود باقی خواهند ماند.

بکاپ گیری و ریکاوری حرفه ای

یکی دیگر از ویژگی هایی که باید به آن اشاره داشته باشیم و اوراکل به آن مشهور است ویژگی های خوب و سطح بالا برای این بازیابی و ریکاوری اطلاعات است. سیستم هایی که اوراکل از آنها برای ذخیره اطلاعات استفاده می کند می تواند در این موارد بسیار موثر عمل کند و سیستم اوراکل توانسته است خود را به درجه ای برساند که گم شدن اطلاعات در این سیستم به صفر نزدیک شود و هیچ مشکلی در سیستم آن پیش نیاید . دلیل استفاده از این سیستم برای مدیریت بلاک چین ها هم همین موضوع است و قابلیت اطمینان بالایی در این زمینه به کاربران خود ارائه می کند.

علاوه بر ویژگی های خوبی که این سیستم می تواند برای مقابله با از بین رفتن داده های ما انجام دهد، امکانات خوبی را هم برای بکاپ گیری در اختیار ما قرار می دهد تا اگر شما به صورت سهوی و یا هر دلیل دیگری اطلاعات خود را تغییر داده و این تغییر از نظر منطقی نادرست بود، بتوانید به داده های قبلی خود دسترسی داشته باشید.

در نظر داشته باشید که در اینجا ما با دو ویژگی بازیابی خطا و مقاوم بودن در برابر از بین رفتن داده ها و همین طور بکاپ گیری و حفظ نسخه های قبلی از داده ها طرف هستیم و باید در نظر داشت که این دو مقوله از هم جدا هستند.

پشتیبانی از مالتی دیتابیس

یکی دیگر از مواردی که باید به آن توجه داشت، پشتیبانی از ویژگی های مالتی دیتابیس است که در کمتر سیستمی دیده می شود. وقتی که شما یک سیستم توزیع شده داشته باشید که بتواند روی سیستم های مختلفی کار کند، به پایگاه داده ای مانند اوراکل نیاز خواهید داشت که بتواند جامعیت داده ها را حفظ کرده و به نوعی تراکنش محور عمل کند. تغییر در سیستم های چند پایگاه داده باید به صورت تضمین شده در روی کل شبکه اعمال شده که این موضوع می تواند یکی از مهمترین موارد کاربردهای اوراکل باشد.

این قابلیت باعث شده است که اوراکل در خیلی از سیستم های بزرگ به کار گرفته شود و در صورتی که شما از یک سیستم توزیع شده برای کار خود استفاده می کنید باید گفت که بهترین راه حل و به نوعی شاید حتی تنها راهی که در اختیار شما خواهد بود استفاده از اوراکل است. اوراکل توانایی پیاده سازی Transactionها و تراکنش‌ها را به خوبی دارد و در این کار یکی از بهترین‌ها می باشد . این موضوع باعث شده است که خیلی از شبکه های بانکی برای سیستم انتقال وجه و مواردی از این دست از سیستم مدیریت پایگاه داده اوراکل برای خود استفاده کنند.

قدرت توسعه

یکی از مواردی که همیشه اوراکل را یک قدم جلوتر از رقبای خود نگه داشته است قدرتی است که برای توسعه دارد. شرکت اوراکل سومین شرکت نرم افزاری بزرگ در دنیا به حساب می آید و با توجه به درآمدی که دارد توانسته بودجه های کلانی را برای توسعه و ارائه تکنولوژی‌های جدید در نظر داشته باشد. به همین دلیل هر چیز جدیدی به بازار تکنولوژی وارد شود، اوراکل یکی از پیشگامان آن خواهد بود. مانند متاورس ها و همینطور Web 3 اشاره کرد که اکنون در حال رشد و توسعه هستند.

اعلام تغییرات قبل از بروز رسانی

یکی از مهمترین مزیت ها برای کار کردن در اوراکل، این است که قبل از هر بروز‌ رسانی مسیری که در حال توسعه آن است را برای کاربران خود مشخص می کند. در این سیاست کاری اوراکل به کاربران خود می گوید که قرار است در بروز رسانی های بعدی، چه مواردی گنجانده می‌شود و چه موارد دیگری به صورت کلی تغییر خواهند کرد.

با این سیاست، کاربران و توسعه دهندگانی که از این نوع پایگاه داده برای خود استفاده می کنند، در جریان خواهند بود که تا چند ماه دیگر با چه موارد و مشکلاتی ممکن است مواجه شده و باید در چه زمینه ای بیشتر کار کنند.این موضوع می تواند تاثیر بسیار بالایی را روی کاربر پسند شدن و همینطور تجربه کاربری ای که برنامه نویسان با این سیستم دارند ایجاد کند.

 این سیستم هم مانند هر سیستم دیگری یک نرم افزار است که در کنار تمامی خوبی ها معایبی هم دارد و در صورتی که قصد استفاده از این سیستم را در پروژه خود دارید، باید به آنها هم توجه داشته باشید. 

معایب استفاده از Oracle چیست

در کل معایب زیادی در این رابطه وجود ندارد و مزایای اوراکل به این معایب غلبه می کنند. اما موارد مهمی وجود دارند که می توان آنها را به این صورت فهرست کرد:

پیچیدگی بالا

 کار کردن با اوراکل دردسر های خاص خود را دارد. به طور کلی اوراکل سیستمی نیست که بشود در زمان نیاز آن را یاد گرفت و اندازه ای که کار راه بیفتد از آن استفاده کرد. این موضوع شاید در پایگاه داده هایی مانند MySQL و MariaDB کاملا طبیعی باشد و کسی که چیزی از آنها نمی داند برای راه اندازی یک پروژه کوچک بتواند چند نکته از آنها را یاد گرفته و کار خود را راه بیندازد. اما وقتی صحبت از اوراکل در میان باشد از این موارد خبری نیست و هر کسی از عهده آن بر نیامده است.

برای اینکه بتوان از این سیستم استفاده کرد لازم است که وقت و انرژی کافی را برای یادگیری آن در نظر داشته باشید و آن را به صورت کامل یاد بگیرید تا بتوانید بازدهی مورد نظر را از دل آن بیرون بکشید. در خیلی از پروژه ها خود اوراکل یکی از مواردی است که می تواند به عنوان یک موضوع پیچیده شناخته شود و طرز کار آن در خیلی از مواقع باعث بروز مشکلات متعدد می شود.

این سخت بودن و پیچیدگی باعث شده است تا برای کار با این سیستم به هر کسی هم نتوان اعتماد کرد و باید گفت که برنامه نویسانی که بتوانند با این سیستم به خوبی کار کنند واقعا کم است.

هزینه بالا

وقتی که یک سیستم مدیریت پایگاه داده تا این اندازه حرفه ای عمل کند و برای کاربرد های سطح بالا مورد استفاده قرار گیرد، بدیهی است که هزینه های بالایی را هم به شما متحمل کند . اگر به سراغ سیستم اوراکل می روید باید خود را برای این هزینه ها آماده کنید. ابعاد مختلفی در مورد هزینه هایی که اوراکل می تواند روی دست شما بگذارد وجود دارند. مهمترین دلیل این هزینه ها، لایسنس های مختلفی هستند که اوراکل ارائه می کند. اوراکل لایسنس های فرعی زیادی دارد که در صورتی که پروژه شما به آنها نیاز داشته باشد، مجبور خواهید شد آنها را برای داشتن ویژگی های مورد نیاز تامین کنید.

مورد بعدی هزینه استخدام برنامه نویسانی است که می توانند با این سیستم برای شما کار کنند و قابلیت مورد نیازتان را پیاده سازی کنند. همانطور که در بخش قبل هم به این موضوع اشاره کردیم تعداد برنامه نویسان حرفه ای برای کار با اوراکل زیاد نیست و در خیلی از موارد این برنامه نویسان دستمزد هایی بسیار بالا را برای خود درخواست می کنند.

مدیریت سخت

 نصب و راه اندازی و همین طور مدیریت پروژه ها در آن دشوار می باشد. در صورتی که شما قصد راه اندازی پایگاه داده ای بین سازمانی و بزرگ را داشته باشید این پایگاه داده می تواند به شما کمک کند، اما با پیچیدگی های کنترلی زیادی مواجه خواهید بود، و البته در صورتی که شما برای یک سایت با اندازه های معمولی ، راه اندازی کرده و به دنبال پایگاه داده‌ای عادی هستید، اوراکل می تواند برای شما دردسر های زیادی داشته باشد. بنابراین بهتر است به سراغ موارد ارزانتر و بهینه تری مانند MySQL بروید و سیستم خود را رو این پایگاه داده ها راه اندازی کنید.

نتیجه گیری

در این مقاله در مورد اینکه Oracle چیست با هم صحبت کردیم و دیدیم که این برنامه می تواند برای شما چه کارهایی انجام دهد. در صورتی که می خواهید پایگاه داده توزیع شده و برنامه های ابری خود را مدیریت کنید این سیستم مدیریت پایگاه داده می تواند به شما کمک کند اما در صورتی که به دنبال یک DBMS مناسب راه اندازی سایت هستید، بهتر است وقت خود را برای استفاده از این پایگاه داده روی موارد کوچکتر تلف نکنید و به سراغ گزینه های مناسب تر بروید.