وقتی صحبت از ایمیل به میان می‌آید، ممکن است که شما را یاد یک رسانه قدیمی انتقال و از مد افتاده بیندازد اما اگر کمی روی این موضوع که ایمیل چه کاربردهایی دارد ریز بشویم و قضیه را بررسی کنیم مشخص خواهد شد که این پیرترین تکنولوژی ارتباطی در بستر رایانه و اینترنت هنوز هم از توان نیفتاده است و یکی از مهمترین موارد برای ارسال پیام‌های رسمی مانند احراز هویت‌ها و لینک‌های اصلاح رمزعبور است. پس وجود مکانیزم‌هایی که بتوان این تکنولوژی را با پیشرفت امروزی هماهنگ کرد و به بهترین شکل ممکن از آن استفاده کرد، ضروری است. جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم یکی از اقداماتی است که برای بهینه کردن ایمیل‌های دریافتی و راحت‌تر شدن کار و حتی بهبودهای امنیتی می‌شود معرفی کرد.
در این مقاله قصد داریم تا به معرفی روش های جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم بپردازیم و در این راستا نیاز است تا ابتدا ببینیم که ایمیل های اسپم چه هستند و اصلا به چه ایمیلی اسپم می گوییم.
فهرست محتوا
ایمیل اسپم چیست؟
به زبان ساده ایمیل اسپم ایمیلی است که شما نمی‌خواهید آن را دریافت کنید. شاید این ایمیل‌ها یک پیام تبلیغاتی خوب از سایتی که به‌تازگی در آن عضو شده‌اید و یا یک پیام برای فیشینگ و کلاهبرداری به زبانی دیگر باشد که اصلا درست متوجه منظور آن نشوید.
وقتی صحبت از ایمیل اسپم می‌شود معمولا همه یاد ایمیل‌های عجیب‌و‌غریب می‌افتند. ایمیل‌هایی که حاوی لینک‌های بدافزارها و ویروس‌های مخربی است که به‌منظورهای خاص ارسال می‌شوند. البته این تفکر کاملا درست است، اما اسپم‌ها خیلی ساده‌تر از این هستند و حتی خیلی از ایمیل‌های خوب و بعضا مفیدی که شما در یک اکانت ایمیل نمی‌خواهد آنها را داشته باشید می‌تواند یک اسپم به‌حساب بیاید. البته به هیچ عنوان نباید ایمیل‌های اسپم را دست‌کم گرفت.
ایمیل‌های اسپم ایمیل‌هایی هستند که تقریبا همیشه اعصاب‌خردکن هستند، البته در مواقعی ممکن است سرگرم‌کننده هم باشند ولی اگر این سرگرمی در ساعت کاری شما و با ایمیل سایتتان باشد کمی دردسرساز خواهد شد. البته نمی‌شود خطرناک بودن را به صفات این ایمیل‌ها اضافه نکرد. ایمیل‌های فیشینگ در این دسته از ایمیل‌ها قرار دارند که می‌توانند اطلاعات مهم شما را سرقت کنند.
آمار و ارقام ایمیل‌های اسپم
اگر بخواهیم نگاهی به آمار و ارقام ارائه‌شده از طرف بزرگترین سرویس‌دهندگان ایمیل که در مورد ایمیل‌های اسپم ارائه شده است داشته باشیم، می‌توان به آمار سیسکو و گوگل اشاره کرد. بنا بر آمارهای منتشر شده توسط موسسه تحقیقات سیسکو که یکی از معتبرترین ارائه‌کنندگان تجهیزات شبکه و کنترل ترافیک در دنیا می‌باشد، روزانه چیزی در حدود 320 میلیارد ایمیل اسپم در سراسر اینترنت ارسال می‌شود که این ایمیل‌ها به‌عنوان یک رابط و انتقال‌دهنده خوب برای بدافزارها و باج‌افزارها عمل می‌کنند.
همین‌طور اطلاعاتی که مرکز آمار گوگل منتشر کرده است، روزانه 100 میلیون ایمیل اسپم توسط سرویس جیمیل شناسایی و حذف می‌شود. از هر 3000 ایمیل اسپمی که در روز فرستاده می‌شود یک ایمیل حاوی بدافزار است و معمولا 94 درصد بدافزارها و باج‌افزارهایی که به‌صورت موفقیت‌آمیز روی سیستم قربانیان فعال می‌شوند و به ثمر می‌رسند از طریق همین درصد کم منتقل می‌شوند.
تقریبا بیش از نیمی از تمامی ایمیل‌هایی که ارسال می‌شود ایمیل‌های اسپم هستند. البته در صورتی که ایمیل شما در تعدادی از لیست‌های ارسال ایمیل اسپم قرار گرفته باشد و روزانه چندین ایمیل اسپم دریافت کنید، مطمئنا به نظرتان این آمار خیلی بیشتر از این حرف‌ها خواهد.
چرا ایمیل‌های اسپم ارسال می‌شوند؟
تقریبا مقاصد تجاری از مهمترین دلیل برای ارسال ایمیل‌های اسپم هستند. اما دلایل دیگری مانند سرگرمی نیز وجود دارد. تقریبا می‌توان دلیل گسترش این نوع از ایمیل‌ها را با دلایل ایجاد و گسترش ویروس‌های کامپیوتری یکی دانست. همان اندازه بیهوده و مبهم. با این تفاوت که ایمیل‌های اسپم روزبه‌روز در حال بیشتر شدن هستند ولی می‌توان برای ویروس‌ها یک کاهش امیدوارکننده را شاهد بود.
معمولا از بین تبلیغات و ایمیل مارکتینگ بی‌فایده‌ای که در ایمیل‌های اسپم شاهد هستیم، مواردی خطرناک نیز به چشم می‌خورند که هدف از ارسال آنها معمولا فعال شدن کرم‌ها، فیشینگ اطلاعات و یا راه‌اندازی بدافزار و باج‌افزار روی سیستم شما می‌باشد. این نوع از ایمیل‌های اسپم با اهداف صددرصد تجاری منتشر می‌گردند.
پس به‌طورکلی دلیل ارسال این ایمیل‌ها تطمیع یا ترغیب به استفاده در جهت سوءاستفاده از شما است. پس پیدا کردن روشی برای جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم ضروری خواهد بود که ما را از این مقاصد در امان نگاه دارد.
تقریبا برای جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم به‌صورت کاملا موفق روشی وجود ندارد. عمدتا دو دسته راه‌حل وجود دارند که شما باید برای جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم به آنها توجه داشته باشید و از آنها استفاده کنید. دسته اول قبل از آلوده شدن ایمیل شماست، و دسته دوم برای برخورد با این ایمیل‌های اسپم. در ادامه بهطور کامل بررسی هر کدام از این روش‌های جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم خواهیم پرداخت.
پیشگیری بهتر از درمان است
شعاری که در تیتر این قسمت نوشته شده یکی از بهترین پیشنهاداتی است که برای جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم می‌توان ارائه کرد. بهترین کار این است که ایمیل خود را به‌گونه‌ای نگه دارید که ارسال‌کننده‌های ایمیل اسپم شما را پیدا نکنند. برای جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم نکاتی وجود دارد که باید آنها را رعایت کنید. این موارد به این شرح می‌باشند:
انتخاب یک آدرس پیچیده
وقتی می‌خواهید ایمیل خود را انتخاب کنید، از آدرس‌های ساده و عمومی استفاده نکنید. خصوصا تکرار حرف‌ها به‌صورت پشت‌سرهم، جز آدرس‌هایی هستند که خیلی زود توسط اسکریپت‌های ارسال ایمیل اسپم شناسایی می‌شوند. بهترین ترکیب برای آدرس ایمیل یک ترکیب از اعداد و حروف به همراه علائم مجاز است که می‌تواند به‌صورت معنی‌دار و یا رمزگذاری‌های ساده ترکیب شود.
یک آدرس ایمیل سخت تا حد زیادی از ایمیل‌هایی که با اسکریپت‌ها فرستاده می‌شوند دور می‌ماند. عموما این اسکریپت‌ها ارسال‌های خود را به‌صورت حملات Dictionary Attack انجام می‌دهند. به این صورت که یک لیست با هزاران ایمیل تصادفی در اختیار یک اسکریپت قرار خواهد گرفت و این اسکریپت، تعداد بسیاری از ایمیل‌ها را از یک میل‌سرور راهی بستر اینترنت می‌کند. البته خیلی از این میل‌سرورها شناسایی می‌شوند ولی کسانی که این ارسال‌ها را انجام می‌دهند، مدام در حال تغییر این سرورها بوده و شناسایی آنها بسیار مشکل است. وقتی که این ایمیل‌ها به شما می‌رسد کار تمام نشده است و تازه شروع یک رابطه با اسپمرها است.
هرگز به اسپم‌ها پاسخ ندهید
وقتی که یک ارسال دسته‌جمعی ایمیل به‌صورت اسپم و با یک Dictionary Attack آغاز می‌شود، در واقع یک حمله Blind یا کور صورت گرفته است. اسپمر نمی‌داند که کجا ایمیل فرستاده و چه اهدافی را زده است. اکنون باید منتظر بازخورد ایمیل‌هایش باشد. کوچکترین واکنشی از طرف شما به معنای یک چراغ سبز برای اسپمر خواهد بود. اینجاست که آدرس ایمیل شما یک آدرس صحیح و علاقه‌مند تلقی شده و وقت آن رسیده است که وارد سایر میل‌سرورها و لیست‌های اسپمرها شود تا روزی چندین ایمیل اسپم تپل برای شما ارسال شود.
پس! به یاد داشته باشید که هیچ‌وقت به هیچ ایمیل اسپمی پاسخ ندهید. پاسخ دادن به یک ایمیل اسپم می‌تواند آنها را چندبرابر افزایش دهد.
دو آدرس ایمیل داشته باشید
با استفاده خیلی از سرویس‌های اینترنتی مانند دیدن یک مقاله، دانلود یک آهنگ یا فیلم، ارسال نظر در یک فروم و بسیاری موارد دیگر نیاز دارد که شما با استفاده از ایمیل در سایت ثبت‌نام کنید، معمولا هر سایتی لیستی طولانی از کاربران خود دارد که برای وی حکم یک بازار هدف خوب را دارد زیرا می‌داند که این کاربران به چه حوزه‌ای علاقه‌مند بوده‌اند. بهطور مثال وقتی شما قصد داشتید تا یک پی‌دی‌اف آموزشی در زمینه ساخت سایت دانلود کنید و یا یک ویدئو در این حوزه را نگاه کنید، یک مشتری خوب برای افزونه‌های آنها یا سرویس‌های سئو این شرکت‌ها هستید. پس این پایگاه داده ارزشمند هدف ایمیل‌های تبلیغاتی قرار خواهد گرفت.
شاید این ایمیل‌ها واقعا برای شما مفید هم باشد اما وقتی روزی 10 تا از اینها را دریافت کنید و اینباکس شما یک عدد 5 رقمی از ایمیل‌های جدید را نشان دهد که ایمیل‌های کاری و مهم خود را در بین آنها گم کرده‌اید، قطعا بدی اسپم را درک خواهید کرد. وجود یک آدرس ایمیل دوم به شما کمک می‌کند تا از این شرایط نجات پیدا کنید و به‌راحتی بتوانید هم به سرویس‌هایی که ایمیل لازم دارند برسید و هم یک ایمیل کاری تمیز و خوب برای خود داشته باشید.
به ثبت‌نام‌های خود دقت کنید
یکی دیگر از مواردی که باید در مورد ایمیل‌ها در نظر داشت این است که در ثبت‌نام‌های خود دقت ویژه‌ای داشته باشید. در مورد قبلی با هم یکی از نمونه‌های این امر را دیدیم که ایمیل شما برای چه اهدافی ممکن است مورد استفاده قرار بگیرد. اما سایت‌هایی وجود دارند که شما نیاز دارید تا با ایمیل رسمی خود در آنها ثبت‌نام کنید.
در این سایت‌ها عموما در زمان ثبت‌نام و در کنار چک باکس که برای پذیرش قوانین سایت وارد می‌کنید، یک چک باکس دیگر نیز وجود دارد که خیلی از افراد بدون مطالعه اینکه مربوط به چیست آن را نیز تیک می‌زنند. در واقع این چک باکس از شما سوال می‌کند که آیا مایل به دریافت اخبار جدید به‌وسیله ایمیل و یا عضویت در خبرنامه هستید؟ در صورتی که آن را انتخاب کنید باید خیلی زود منتظر ایمیل‌های اسپم زیادی باشید.
البته در صورتی که شما از یک سایت معتبر این ایمیل‌ها را دریافت می‌کنید می‌توانید با اسپم کردن آدرس ایمیل جلوی آن را بگیرید. معمولا سایت‌های خوب از یک آدرس ثابت برای ارسال ایمیل استفاده می‌کنند که قابل کنترل است. اما در صورتی که در جای نادرست این کار را کرده باشید حتی بدون زدن تیک هم ایمیل‌ها را دریافت می‌کنید. پس بهترین کار این است که اگر ذره‌ای به سایت مورد بحث شک دارید از ایمیل دوم خود استفاده کنید.
در صورتی که این موارد را بهطور کامل انجام دهید نیمی از مسیر جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم را طی کرده‌اید. اما با اسپم‌هایی که اکنون ما را شناسایی کرده‌اند و روزانه ایمیل‌های خود را ارسال می‌کنند چه کار کنیم. در قسمت بعدی به بررسی جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم برای ایمیل‌هایی که هم‌اکنون نیز ارسال می‌شوند خواهیم پرداخت.
جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم برای ایمیل‌های عمومی
پیشگیری یکی از موارد ضروری است اما شرایطی نیز وجود دارد که دیگر پیشگیری جوابگو نیست و نیاز است تا برای ایمیل‌های اسپمی که هم‌اکنون برای ما ارسال می‌شود هم فکری کنیم. متاسفانه باید گفت که کار زیادی از ما برنمی‌آید اما باز هم می‌شود کاری کرد که این ایمیل‌ها کم‌تاثیر شوند. خیلی از ارائه‌دهندگان ایمیل خود سرویس‌هایی را برای جلوگیری از ایمیل‌های اسپم دارند. اما نیاز است که شما نیز با استفاده از یک الگوریتم رفتاری خاص و مجموعه‌ای از کارها به آنها کمک کنید.
بلاک کردن آدرس‌ها
در اولین اقدام برای جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم هر آدرسی که برای شما ایمیل اسپم ارسال می‌کند را بلاک کنید. وقتی به یک ایمیل اسپم برخورد می‌کنید هیچ رحمی به آن نداشته باشید. در این صورت دیگر هیچ ایمیلی از آن دریافت نمی‌کنید. وقتی شما ایمیل‌های اسپم خود را بلاک کرده و به سرویس‌دهنده خود بگویید که دیگر این ایمیل و ایمیل‌های ارسال شده از این فرستنده را به شما نشان ندهد، نه تنها این ایمیل بلاک خواهد شد، بلکه سرویس‌دهنده شما هم از برخوردهایی که با این ایمیل دارید آگاه خواهد شد.
سایت‌ها و ارائه‌کنندگان خدمات ایمیل معمولا از بزرگترین شرکت‌ها هستند. به‌عنوان‌مثال، جیمیل، یاهو و اوت‌لوک توسط سه غول بزرگ پیشگام در اینترنت ارائه می‌شوند، پس این موضوع که از قابلیت‌های Machine Learning یا همان یادگیری ماشین‌ها بهره‌مند باشند چیز زیاد عجیبی نیست. در صورتی که ایمیل‌هایی خاص را اسپم کنید، سیستم متوجه خواهد شد که شما به این‌گونه از ایمیل‌ها تمایل کمتری دارید و به دنبال موضوعات دیگری هستید. پس با استفاده از قابلیت تشخیصی که دارد ایمیل‌هایی از این دست را به قسمتی دیگر که معمولا به‌عنوان بخش Other در Inbox شما نمایش داده می‌شود، منتقل می‌کند.
با این اقدام برای جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم صندوق ورودی شما تمیز باقی می‌ماند و می‌توانید به ایمیل‌هایی که برای شما مهم است دسترسی داشته باشید.
بی‌توجهی به اسپم‌های ارسال‌کننده‌های مهم
در بعضی موارد شما نمی‌توانید یک ارسال‌کننده ایمیل را بلاک کنید و آن را به‌عنوان اسپم در نظر بگیرید، زیرا ممکن است به ایمیل‌های آن در شرایط خاص نیاز داشته باشید. به‌عنوان‌مثال LinkedIn یکی از بزرگترین ارسال‌کننده‌های ایمیل است که در 90 درصد مواقع ایمیل‌هایی که برای شما ارسال می‌کند کاملا بی‌ربط است. اما شما به ایمیل‌هایی که این ارسال‌کننده می‌فرستد نیاز پیدا خواهید کرد و ممکن است بخواهید اطلاعاتی مهم مانند لینک ریست کردن پسورد یا چیزهایی مانند آن را از این ارسال‌کننده دریافت کنید.
بهترین استراتژی برای جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم در این مورد این است که آنها را باز نکنید تا سرویس‌دهنده خود آنها را از دید شما بیرون ببرد و همان قسمت Other که در بخش قبلی راجع به آن صحبت کردیم فعال شود.
فولدربندی ایمیل
یکی دیگر از کارهایی که برای جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم و یا بهتر بگوییم عدم نمایش ایمیل‌های اسپم باید انجام دهید این است که صندوق ورودی خود را فولدربندی کنید. با این کار شما این مزیت و برتری را دارید که تمامی ایمیل‌های مهم خود را در یک فولدر جدا مشاهده کنید. حتی اگر ایمیل جدیدی نیز برای شما بیاید به این فولدر خواهد رفت و می‌توانید مطمئن باشید که چیز مهمی از دید شما پنهان نخواهد ماند.
جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم برای ایمیل سایت
ایمیل‌های سایت نیز یکی از مهمترین مواردی هستند که معمولا دچار اسپم‌های گوناگونی می‌شوند که می‌خواهند سرویس‌های رنگارنگی را برای ارتقا به شما پیشنهاد بدهند. اما پنهان کردن این ایمیل‌ها کمی سخت می‌باشد و اگر یک Info@ قبل از نام دامنه شما بزنند آدرس اصلی ایمیل سایت شما را هدف قرار داده‌اند.
به‌طورکلی می‌توان این اقدامات را برای جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم و کاهش تعداد ایمیل‌های اسپم در کنار سایر اقدامات قبلی برای برخورد با این نوع از ایمیل‌ها موثر دانست:
از اسکریپت‌ها و افزونه‌های نامعتبر استفاده نکنید
یکی از عواملی که به‌عنوان یک چراغ سبز برای اسپمرها عمل می‌کند اسکریپت‌ها و افزونه‌های نامعتبر هستند که معلوم نیست ارائه‌کننده آنها چه کسی می‌باشد. در صورتی که از این موارد بی‌نام‌و‌نشان که کارکرد شفافی ندارند در سایت خود دارید باید سریعا آنها را غیرفعال و حذف کرده و آنها را با نسخه‌های استاندارد جایگزین کنید.
استفاده از IP اختصاصی
یکی از روش‌هایی که برای ایمیل‌های اسپم مورد استفاده قرار می‌گیرد این است که تعداد زیادی ایمیل برای یک IP ارسال می‌شود و دستور تحویل آن به تمامی میل‌سرورهای موجود روی هاست‌های این سرور است. پس در صورتی که از یک هاست اشتراکی استفاده می‌کنید، بهتر است با صرف یک هزینه کم یک IP اختصاصی برای سایت خود تهیه کنید که دچار این مشکلات نشوید. این امر می‌تواند در بسیاری از موارد تا حد زیادی موثر باشد.
استفاده از ابزارهای ضداسپم
یکی از خدماتی که خیلی از سرورها به شما ارائه می‌کنند این است که ابزارهایی را برای شناسایی و بلاک کردن ایمیل‌های اسپم در اختیار شما قرار خواهند داد و شما می‌توانید با فعال کردن آنها نسبت به غیرفعال کردن ایمیل‌های اسپم خود اقدام کنید. به‌عنوان‌مثال از این موارد می‌توان این ابزارها را معرفی نمود:
- Avanan Cloud Email Security
- SpamTitan Email Security
- G2 Storefront
- SaneBox
- N-able Mail Assure
با نصب و به‌کارگیری این ابزارها خیال خود را از بابت جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم تا حد زیادی راحت می‌کنید و کار را به آنها می‌سپارید. اما المان‌های امنیتی دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند به شما کمک کنند، فقط کافی است آنها را به‌روز نگه دارید.
به‌روزرسانی آیتم‌ها و سیستم‌های امنیتی
معمولا در کنترل پنل‌ها و برنامه‌های مدیریت ایمیل به‌صورت دوره‌ای پچ‌هایی ارائه می‌شود که می‌تواند برای جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم به شدت مفید باشد. در صورتی که این آپدیت‌های امنیتی را به‌صورت مدون و کامل انجام دهید تا حد زیادی در جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم به شما کمک می‌کند. در مورد این آپدیت‌ها شما این امکان را دارید تا از خدمات مطمئن و حرفه‌ای به‌صورت رایگان استفاده کنید.
به‌طورکلی در مورد ایمیل‌های سایت، جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم کار نسبتا پردردسری است، اما بازدهی خیلی بهتری را نسبت به ایمیل‌های شخصی و ایمیل‌های سرویس‌دهندگان بزرگتر خواهید داشت و می‌توانید درصد موفقیت بالایی را در این ایمیل‌ها احساس کنید.
نتیجه‌گیری
همان‌طور که در این مقاله دیدیم جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم یکی از اقداماتی است که باید به‌صورت تدریجی و مداوم انجام گیرد. در صورتی که می‌خواهید دچار این اسپم‌ها نشوید باید اقدامات گفته شده را به‌صورت کامل انجام داده و رعایت کنید. همین‌طور در مورد اینکه ایمیل خود را در کجا وارد می‌کنید، دقت لازم و کافی را داشته باشید. برای جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم می‌توانید از یک ایمیل دوم که خیلی هم مهم نیست استفاده کنید. اما در صورتی که ایمیل سایت شما به یک ایمیل اسپم تبدیل شده بود باید موارد مربوط به آن را دنبال کرده و ترجیحا IP سایت خود را تغییر دهید. به‌طورکلی جلوگیری از دریافت ایمیل اسپم کاری پرزحمت است پس بهتر است دقت کافی داشته باشید تا گرفتار آن نشوید. در صورتی که برای ایمیل‌های سایت خود به خدمات حرفه‌ای نیاز دارید نیز می‌توانید سری به صفحه سرویس ایمیل تجاری بزنید.
