یکی از اصلی ترین و مهمترین قابلیت هایی که برای سرورها و کامپیوتر های پرقدرت سازمانی وجود دارد این است که شما می توانید منابع آن ها را به اشتراک گذاشته و از تمامی این منابع بهره بگیرید. فرض کنید که برای سازمان خود هزینه هنگفتی را صرف کرده و یک سرور اختصاصی قدرتمند راه اندازی کرده اید که نیازهای سازمانی شما، یک دهم منابع آن را نیز نخواهد گرفت. شما این قابلیت را خواهید داشت تا از این منابع روی سیستم های کارمندان نیز استفاده کنید تا هم از آنچه که خریده اید استفاده نمایید، و هم سرعت کار خود را افزایش داده و از فرسایش سیستم ها جلوگیری کنید. برای اینکار باید از قابلیت مجازی سازی دسکتاپ یا همان VDI استفاده نمایید. در ادامه این مطلب بیشتر با این قابلیت آشنا خواهیم شد و با هم میبینیم که VDI چیست و چگونه این کار را برای ما انجام میدهد.
فهرست محتوا
VDI و دسترسی به سیستم از راه دور
یکی از قابلیت های اصلی و اساسی که سرور ها و یا سیستم های قدرتمند متصل به شبکه می توانند برای ما فراهم نمایند، ایجاد یک دسکتاپ مجازی است. به این صورت که به شکل یک دسکتاپ یا درگاه برای کار با سیستم مورد نظر داده خواهد شد و شما از طریق این دسکتاپ می توانید به منابع و برنامه های نصب شده روی آن دسترسی داشته باشید. این کار شبیه این خواهد بود که شما مانیتور و صفحه کلید سیستم خود را به سرور وصل کرده اید و در حال استفاده از آن هستید. تنها تفاوت اینجاست که این اتصال از طریق بستر شبکه شما انجام خواهد گرفت.
این دسکتاپ یک دریچه کاملا واقعی به سرور را در اختیار شما قرار خواهد داد. البته وقتی از اصطلاح سرور استفاده می کنیم به این معنی نیست که این کار صرفا روی سرور ها انجام می شود. شما می توانید هر سیستم قدرتمندی را که دارید به این قابلیت مجهز نموده و از آن برای اینکار استفاده نمایید.
پس اگر بخواهیم یک تعریف شسته رفته از VDI ارائه دهیم می توانیم بگوییم قابلیتی است که به ما کمک می کند تا کار مجازی سازی دسکتاپ را انجام داده و به کمک آن از منابع و نرم افزار های سیستم های قدرتمندی که در شرکت سازمان و یا اینترانت فعلی ما وجود دارند، از پشت میز خود و نه با مراجعه به این سیستم استفاده کنیم.
برای بهره مندی از این قابلیت لازم است تا اول ببینیم چطور می توان آن را پیاده سازی کرد، و ما چه گزینه هایی برای اینکار در اختیار خواهیم داشت. اجازه دهید تا با هم ببینیم ساز و کار VDI چیست و چگونه اینکار را برای ما انجام می دهد.
روش های مجازی سازی قبل از VDI چیست
VDI موضوعی گسترده است که توسط پروتکل ها و نرم افزار های سیستمی زیادی پیاده سازی می شود و می تواند روی هر سیستم عاملی انجام گیرد. اما نکته مهم این است که قبل از VDI نیز تکنولوژی هایی وجود داشتند که این عملکرد را برای ما پشتیبانی می کردند و ما به هیچ وجه با یک ساز و کار و سرویس نوظهور طرف نیستیم. اما تکنولوژی VDI آخرین تکنولوژی ای است که برای این اشتراک دسکتاپ و منابع به کار می رود. اما از چه تکنولوژی دیگری برای اینکار می توان استفاده کرد.
استفاده از ریموت یکی از ساده ترین راه های اشتراک دسکتاپ بود، و احتمالا اولین گزینه ای است که در ذهن هر کسی برای اشتراک دسکتاپ تداعی خواهد شد. اما وقتی به این مورد که مکانیزم VDI چیست بپردازیم متوجه می شویم که داستان به کل تغییر کرده است.
استفاده از ریموت
در ریموت شما یک سیستم عادی را در اختیار داشتید که با استفاده از بستر شبکه سازمان می توانستید به سرور ریموت شوید. در این روش شما با خود سرور کار می کردید و عموما اکانتی از سرور که این دسترسی را به شما میداد یک اکانت پابلیک بود که قابلیت شخصی سازی کمی داشت. در این روش شما کلیه منابع سرور را به طور کامل در اختیار کاربر گذاشته و در صورت استفاده ناصحیح، انتخاب گزینه هایی مانند ریستارت کردن سرور، متوقف کردن سرویس های مختلف و یا حذف فایل ها، به کارکرد کلی سیستم آسیبی جدی وارد می شد، که ممکن بود سایر بخش های شبکه را نیز دچار مشکل کند.
تین کلاینت ها
سیستم های مختلفی بودند که شما با استفاده از آنها این امکان را داشتید که از طریق ریموت آنها را به سرور متصل نمایید و از منابع استفاده کنید که معروفترین آنها تین کلاینت ها یا سیستم های تک برد بودند. این سیستم ها یک کیس کوچک تک برد را داشتند که صرفا قرار بود یک تصویر از سرور به شما دهد. یک مدار مجتمع ساده که رم، سی پی یو، و پورت های مختلف ورودی و خروجی روی آن قرار داشتند و یک آی سی کوچک حافظه برای نگهداری اطلاعات حیاتی به عنوان هارد روی آن تعبیه شده بود. این کیس کوچک صرفا کار اتصال شما به سرور را انجام می داد.
استفاده از این نوع سیستم ها که برای راه اندازی ترمینال های شبکه ایجاد شده بودند، یکی از مهمترین و اصلی ترین اتفاقاتی بود که در استفاده از سرور و مجازی سازی دسکتاپ اتفاق افتاد و باعث شد تا این قضیه جدی تر دنبال شوند و پیشرفت هایی در این زمینه به وجود آمد.
تفاوت ریموت و مجازی سازی دسکتاپ یا VDI چیست
در بخش قبلی در مورد ریموت و فناوری های مربوطه صحبت کردیم. اما آیا VDI از این نوع فناوری برای دسترسی به منابع سرور استفاده می کند؟ پاسخ این سوال خیر است. روشی که VDI از آن استفاده می کند یک موضوع متفاوت است که یک دسکتاپ مخصوص یک یوزر به صورت مجزا ساخته شده و آن یوزر خاص به اندازه ای به منابع دسترسی خواهد داشت که برای وی تعریف شده باشد.
این در حالی است که ریموت یک دسترسی به کل منابع و سرویس های سرور را به شخص می دهد که بعضا ممکن است براساس سطح دسترسی یوزر تغییراتی در میزان دسترسی ها خصوصا برای فایل ها اعمال شود.
معرفی پروتکل RDP برای ریموت کردن دسکتاپ یکی از تغییراتی بود، که می توان آن را شروع گسترش فناوری های جدید و مورد نیاز VDI دانست. بعد از این مرحله قابلیت VDI عرضه گردید و تکمیل این پروتکل ها و روش ها منجر به ارائه این مکانیزم خاص و حرفه ای شد. در ادامه به بررسی این موضوع که پروتکل های اصلی VDI چیست خواهیم پرداخت و اینکه چگونه VDI می تواند یک اتصال خوب و مطمئن به سرور برقرار نماید.
پروتکل های پایه برای استفاده از VDI چیست
VDI یک سرویس است که روی سطح شبکه کار می کند و قرار است برای شما یک اتصال را فراهم کند. این ویژگی ها برای کاری که میخواهیم انجام دهیم کافی است تا ما بگوییم نیاز به یک پروتکل انتقال داریم. اما پروتکل های انتقالی که برای انتقال یک دسکتاپ کامل که وقتی با آن کار می کنیم حس نکنیم که سیستم تحت شبکه است و کلیه امکانات را داشته باشیم چه پروتکل هایی خواهند بود. مسلما پروتکل هایی مانند UDP و یا TCP IP کارایی لازم برای این کار را ندارند. پس پروتکل های مورد نیاز برای گرفتن یک سرویس خوب و با کیفیت از VDI چیست . این پروتکل ها به این شرح هستند:
پروتکل RDP
در بخش قبلی اشاره ای کوتاه به این پروتکل داشتیم. این پروتکل که مخفف عبارت Remote Desktop Protocol می باشد، برای ریموت دسکتاپ مورد استفاده قرار می گیرد و قابلیت پشتیبانی از نیاز هایی که درباره آنها صحبت کردیم را دارد.
این پروتکل از سال 1998 کار خود را آغاز نمود. اولین ورژن این پروتکل ورژن 4.0 بود که از پروتکل تحت عنوان T.share یا همان پروتکل سرویس دهنده به ترمینال های شبکه، جدا شده بود و کار خود را تحت نام RDP برای ریموت کردن سیستم عامل های XP، ویندوز NT، و ویندوز 2000 شروع کرد. تاکنون 11 ورژن از این پروتکل ارائه شده است که جدیدترین نسخه آن Version 10.0 می باشد.
این پروتکل ویژگی های مختلفی مانند قدرت انتقال رنگ تا 32 بیت، رمزگذاری های 128 بیتی و همینطور انتقال اطلاعات از طریق پورت 3389، را دارا است. این پورت توسط شرکت مایکروسافت ارائه شده است و صرفا روی بستر های ویندوزی قابل استفاده می باشد. اما نمونه ها و نسخه های با عملکرد مشابه آن برای سیستم های لینوکسی از روی این پورت ساخته شدند.
پورت PCoIP
پورت PCoIP مخفف عبارت PC over IP همانطور که از نام آن پیداست برای شما امکان استفاده از PC را با استفاده از خدمات IP ارائه می کند. احتمالا شما با هم خانواده این پورت یعنی پورت معروف VoIP که فراهم کننده تلفن با استفاده از IP و روی بستر شبکه هست آشنایی داشته باشید. این دو پورت از جهاتی شباهت هایی را با هم دارند. پورت PCoIP به نحوی طراحی شده است تا بتواند یک ارتباط با امنیت بالا، سرعت مناسب و همینطور کیفیت عالی را برای مجازی سازی دسکتاپ ارائه نماید و ظاهرا در اینکار موفق بوده است.
طراحی این پورت به صورتی بوده که این قابلیت را داشته باشد تا علاوه بر دسکتاپ برنامه های مختلف را نیز ریموت کرده و از طریق بستر شبکه در اختیار کاربران قرار دهد. یکی از اصلی ترین راه های اتصال این پورت و بهره گیری از آن، به وسیله برنامه قدرتمند VMware است که امکان مجازی سازی دسکتاپ و VDI را برای ما فراهم می کند، و در این کار یکی از بهترین ها می باشد. همچنین این پورت بوسیله پروتکل امنیتی AES-128 محافظت می شود که شما می توانید به راحتی آن را به AES-256 ارتقا دهید.
نحوه کارکرد VDI چیست
کارکرد VDA پیچیدگی های به مراتب بیشتری را نسبت به ریموت دارد. این پیچیدگی ها به اندازه ای هستند که مسئولیت آنها را بر عهده نرم افزار و برنامه های دیگری مانند VMware می گذارند. این برنامه ها مسئولیت مدیریت درخواست ها، تخصیص منابع و همینطور منقضی کردن سرویس ارائه شده به یک کاربر را بر عهده دارند.
در VDI وقتی که یک کاربر و یوزر از طریق کلاینت خود به سرور و سرویس دهنده متصل می شود، سرور توسط مکانیزم های امنیتی کار احراز هویت کاربر را انجام داده و بررسی می کند که آیا این کاربر اجازه دسترسی به این امکانات را دارد یا خیر. در صورت تایید نام کاربر درخواست دهنده در یک فهرست در کنار سایر کاربران قرار داده خواهد شد.
ماژول دیگری وجود دارد که این فهرست را چک کرده و برای کاربران غیر فعالی که درخواستی معتبر دارند یک ماشین مجازی را ایجاد می کند.
در VDI برای هر کاربر یک VM یا ماشین مجازی جدید ساخته خواهد شد که کاربر از آن برای دسترسی به منابع استفاده خواهد کرد.
در صورتی که مدت زمان زیادی از آخرین استفاده کردن کاربر از ماشین مجازی ساخته شده او بگذرد، این ماشین مجازی و همینطور دسکتاپی که در اختیار او قرار دارد به صورت خودکار بسته خواهد شد و منابع او به سایر کاربران تخصیص خواهد یافت. در صورت نیاز دوباره کاربر می تواند مجددا اقدام به درخواست کند که در فهرست قرار گرفته و منابع به او تخصیص می یابد.
نکته قابل توجهی که در مورد این مکانیزم وجود دارد این است که منابع در این سیستم به طرز خوبی بهینه سازی شده است و شما می توانید از منابع خود به بهترین نحو ممکن استفاده نمایید. به عنوان مثال برای یک سیستم که دارای 500GB حافظه رم می باشد شما قادر خواهید بود 600 کاربر با فضای رم 1GB را سرویس دهی کنید. این هم افزایی به علت مدیریت VM ها و ماشین های مجازی اتفاق می افتد و چون در هر لحظه هر کاربر از 1GB خود استفاده نمی کند. این تخصیص به طور کامل انجام خواهد گرفت.
البته باید در نظر داشته باشید زمانی که لود کاری سیستم بالا باشد ممکن است کمی افت کیفیت بوجود آید ولی در کل می توان برای استفاده اشتراکی از منابع سرور این روش را بهتر از هر روش دیگری معرفی نمود.
مزایای استفاده از مجازی سازی دسکتاپ یا VDI چیست
اگر بخواهیم مزایا و نقاط قوت مجازی سازی دسکتاپ و VDI را بررسی کنیم به نکات بسیار زیادی خواهیم رسید که می توانند بسیار متنوع باشند. اجازه دهید با هم در ادامه ببینیم که این موارد چه هستند و مزایای VDI چیست
اشتراک منابع
اولین و مهمترین مزیتی که می توان برای این روش استفاده از سرور نام برد اشتراک منابع است که به تفصیل در بخش قبلی در مورد آن صحبت کردیم و دیدیم که چگونه هم افزایی منابع و همینطور استفاده از VM باعث می شود تا امکان بهره وری از منابع بالا رود.
استقلال برنامه ها
یکی از مهمترین موضوعاتی که در VDI با آن مواجه هستیم استقلال برنامه ها از هم است، اما معنی این قابلیت VDI چیست ؟
وقتی در شبکه شما، با اکانت های مختلف به سرور دسترسی ایجاد می شود و دسکتاپ های مجازی ساخته می شوند، سطوح دسترسی متفاوتی به کاربران داده خواهد شد. کاربران این قابلیت را خواهند داشت که از برنامه های روی سرور به آن صورتی استفاده کنند که شما دسترسی آن را تعریف کرده اید. به طور مثال اگر شما یک برنامه ERP و یا مدیریت ارتباط با مشتری را روی سرور خود در حال اجرا داشته باشید، وقتی یکی از کارمندان آن را اجرا کند به بخشی از آن دسترسی خواهد داشت که امکانات مورد نیاز یک کارمند در آن قرار دارد. این در حالی است که در ریموت ممکن بود شما نسخه مدیران با امکانات بالاتر را در اختیار تمامی کاربرانی که به وسیله ریموت متصل شده اند قرار دهید.
کاهش هزینه سخت افزار
کم کردن هزینه های سخت افزار یکی از مواردی است که پیاده سازی سیستم VDI در یک شرکت می تواند آن را به بهترین نحو ممکن پیاده سازی بکند و مصداق اصلی آن باشد.
شما برای یک سرور چقدر هزینه خواهید کرد؟ بله درست است، بسیار بیشتر از یکی سیستم معمولی، اما در نظر داشته باشید یک سرور چه میزان هزینه برای نگهداری و ارتقا نیاز دارد!؟ بسیار پایین تر از تمامی سیستم های معمولی شما!!! و اینجاست که خرید یک سرور با تکنولوژی بالا که در آن منابع به صورت ارزانتر نسبت به تکنولوژی های سیستم های معمولی در اختیارتان خواهد بود، و همینطور استفاده از چند تین کلاینت ارزان، بسیار بهتر از فراهم کردن سیستم های قدرتمند برای تمامی کارمندان شما خواهد بود.
سیستم های تین کلاینت و تک برد قیمت چندانی ندارند و در صورت خرابی شما هزینه زیادی را نخواهید پرداخت، اما هزینه نگهداری چندین سیستم حرفه ای برای شما مبلغی قابل توجه خواهد شد. از طرفی برای ارتقای سرور خود صرفا نیاز دارید تا یکی از منابع آن را با قیمت پایین تر افزایش دهید. اما برای ارتقای سیستم ها شما باید تمامی سیستم ها را با قیمتی افزایش دهید که نسبت به ارتقای سرور توجیه اقتصادی کمتری دارد.
کاهش هزینه نرم افزاری
بیشتر نرم افزار های کاربردی، و حرفه ای در نسخه های پرمیوم اجازه استفاده از یک اکانت را به شما می دهند، و شما باید برای تک تک کارمندانتان آن را تهیه کنید. با استفاده از این روش ها شما قادر خواهید بود تا آن را روی سرور نصب کرده و اجازه استفاده از آن را به کلیه ماشین های مجازی بدهید. در اینصورت شما از پرداخت اضافی برای نرم افزار ها جلوگیری کرده اید.
مورد نرم افزاری دیگر استفاده از آنتی ویروس و فایروال است که شما پکیج های چند کاربره را به عنوان یک گزینه خوب برای شرکت های بزرگ خواهید داشت. در اینجا شما فقط یک کاربر را دارید و آن هم سرور شماست. تمامی ماشین های مجازی می توانند توسط همین یک آنتی ویروس محافظت شوند و دیگر نیازی به پرداخت پول بیشتر نخواهید داشت.
کنترل دسترسی کاربران
در VDI این امکان وجود دارد تا دسترسی کاربران خود را آنگونه که مایلید تنظیم نمایید. شاید تعدادی از کاربران به منابع بیشتری برای انجام کارهای سنگین تر نیاز داشته باشند. در مواردی که از ریموت استفاده کنید این ویژگی ها را نخواهید داشت اما با استفاده از VDI این مشکل کامل رفع شده است.
کار پردازشی بیشتر، منابع بیشتر و البته بدون پرداخت هزینه اضافی برای سخت افزار و نرم افزار از ویژگی هایی است که نمیتوان آنها را نادیده گرفت.
کنترل کارکرد کاربران
اگر نگران آن هستید که کاربران شما در ساعت کاری با این منابع زیادی که از سرور دریافت می کنند در حال بازی نباشند باید به شما بگوییم که می توانید تمامی ماشین های مجازی خود را کاملا کنترل کنید. شما می توانید در هر لحظه به هر ماشین مجازی ایجاد شده دسترسی داشته باشید و آن را چک کنید.
البته این امکان وجود دارد که شما این کار را روی یک سیستم عادی و با استفاده از ریموت نیز پیاده سازی کنید، اما آیکون نرم افزار های ریموت که در پایین فعال مانده است و این وضعیت را اعلام میکند که شما در حال نظارت هستید ممکن است یک بی اعتمادی و فاصله بین شما و کارمندانتان ایجاد کند که برای داشتن یک محیط کاری بدون تنش و استرس که کارها به بهترین نحو پیش برود یک سم است. اما در VDI شما صرفا با یک قابلیت پیش فرض این کار را خواهید کرد.
نتیجه گیری
در این مطلب به بررسی اینکه مجازی سازی دسکتاپ یا همان VDI چیست پرداختیم. تعریفی که برای مجازی سازی دسکتاپ با توجه به موارد گفته شده می توانیم ارائه کنیم این است که، VDI در واقع یک امکان ویژه است که به شما کمک میکند از منابع یک سیستم بزرگتر به آن اندازه که نیاز دارید جدا کرده و به هرکس که می خواهید بدهید تا کار خود را انجام داده و آن را روی سیستم اصلی بازگرداند.
چنین کارکردی تفاوت زیادی را با انواع اتصال های قبلی به سرور مانند ترمینال ها و ریموت کردن داشت که در آن شما از خود سرور برای اینکار استفاده می کردید. همینطور مزایای بیشماری برای استفاده از VDI گفته شد که اگر بخواهیم بگوییم برترین مزیت VDI چیست قطعا به صرفه بودن و کاهش هزینه ها در برابر خدماتی که به شما ارائه خواهد شد می تواند دلیل کافی برای روی آوردن به استفاده از این نوع از سیستم باشد.
