مقدمه:

چگونه بفهمیم سایت هک شده است؟ این سؤال برای بسیاری از صاحبان سایت زمانی مطرح می‌شود که دیگر کار از کار گذشته و آسیب‌ها وارد شده‌اند. ممکن است سایت شما بدون هیچ هشدار مشخصی توسط بدافزارها آلوده شود، محتوایش تغییر کند یا اطلاعات کاربران در معرض خطر قرار گیرد، در حالی‌که شما هنوز متوجه چیزی نشده‌اید.

در دنیای امروز که حملات سایبری به سرعت در حال افزایش‌اند، حتی سایت‌های کوچک یا تازه‌کار هم از خطر هک در امان نیستند. مهم نیست سایت شما فروشگاهی باشد یا وبلاگی؛ اگر به نشانه‌های هشدار بی‌توجه باشید، ممکن است هم اعتبارتان را از دست بدهید و هم جایگاهتان را در نتایج گوگل.

در این مقاله، به زبان ساده و مرحله‌به‌مرحله بررسی می‌کنیم که چگونه بفهمیم سایت هک شده است، چه نشانه‌هایی باید شما را نگران کند، و در صورت وقوع این اتفاق چه اقداماتی باید انجام دهید تا خسارت را به حداقل برسانید. این راهنما مخصوص کسانی است که دانش فنی زیادی ندارند، اما می‌خواهند امنیت سایت‌شان را بهتر درک و مدیریت کنند.

نشانه‌های رایج که ممکن است سایت شما هک شده باشد

 بهترین نقطه شروع بررسی نشانه‌های مشکوک و غیرعادی در عملکرد سایت‌تان است. هک شدن معمولاً با علائمی همراه است که اگر به آن‌ها دقت کنید، می‌توانید خیلی زودتر از ابزارهای پیشرفته یا گزارش‌های رسمی، مشکل را شناسایی کرده و برای رفع آن اقدام کنید.

در ادامه با رایج‌ترین نشانه‌هایی آشنا می‌شوید که نشان می‌دهند احتمال دارد سایت شما مورد حمله قرار گرفته باشد:

1. تغییر محتوای سایت بدون اطلاع شما

اگر ناگهان متوجه شدید که بعضی از بخش‌های سایت—مثل عنوان‌ها، متن‌ها یا حتی تصاویر—تغییر کرده‌اند بدون اینکه شما یا تیم‌تان دست به ویرایش زده باشید، این موضوع می‌تواند یکی از اولین علائمی باشد که باید بررسی کنید. چنین تغییراتی معمولاً نشانه‌ی تزریق کدهای مخرب یا دستکاری دستی توسط مهاجم هستند.

2. قطع دسترسی یا تغییر ناگهانی رمز عبور

یکی از مهم‌ترین علائمی که کمک می‌کند بفهمید سایت هک شده است، از دست رفتن دسترسی به پنل مدیریت یا تغییر ناگهانی رمز عبور است. در بسیاری از حملات، هکرها بلافاصله پس از ورود، رمزهای عبور را تغییر می‌دهند تا دسترسی مالک اصلی را قطع کنند.

3. ارجاع کاربران به سایت‌های ناشناس

آیا کاربران سایت‌تان گزارش داده‌اند که پس از کلیک روی لینک‌ها یا باز کردن صفحات، به سایت‌های نامرتبط هدایت می‌شوند؟ این نشانه‌ای جدی از آلوده شدن سایت به کدهای مخرب است. چنین رفتارهایی یکی از نشانه‌های مشخص هک هستند که باید به آن‌ها با حساسیت واکنش نشان داد.

4. افت شدید بازدید یا کندی غیرعادی سایت

اگر ترافیک سایت‌تان به‌طور غیرعادی کاهش یافته یا سرعت بارگذاری صفحات افت کرده است، بهتر است بررسی کنید که آیا این مشکل مربوط به نفوذ امنیتی است یا نه. گاهی اوقات گوگل به دلیل شناسایی محتوای مشکوک، رتبه سایت را کاهش می‌دهد، یا کاربران به دلیل پیام‌های هشدار، از ورود به سایت خودداری می‌کنند.

5. هشدارهای امنیتی مرورگر یا گوگل

از واضح‌ترین پاسخ‌ها به این سؤال که چگونه بفهمیم سایت هک شده است، پیام‌هایی است که مرورگر یا گوگل به کاربران نمایش می‌دهد. اگر بازدیدکنندگان هنگام ورود به سایت‌تان با اخطارهایی مثل “این سایت ممکن است ناامن باشد” روبه‌رو می‌شوند، احتمالاً سایت شما توسط سیستم‌های امنیتی به‌عنوان آلوده شناسایی شده است.

بررسی دستی سایت: چه چیزهایی را باید چک کنید؟

اگر برایتان هنوز مشخص نیست چگونه بفهمیم سایت هک شده است، یکی از بهترین روش‌ها، انجام یک بررسی دستی ساده اما دقیق است. بدون نیاز به ابزارهای پیچیده یا دانش فنی بالا، می‌توانید با بررسی چند بخش مهم از ساختار سایت، سرنخ‌هایی از هک شدن احتمالی پیدا کنید.

در ادامه سه نقطه‌ کلیدی برای بررسی دستی سایت را معرفی می‌کنیم:

1. بررسی فایل‌ها و ساختار پوشه‌ها

از طریق File Manager هاست یا با استفاده از FTP وارد فضای میزبانی سایت‌تان شوید. حالا به‌دقت پوشه‌های اصلی (مثل public_html) را بررسی کنید.
به دنبال فایل‌هایی با نام‌های عجیب، پسوندهای غیرمنتظره یا فایل‌هایی با تاریخ ویرایش غیرعادی باشید. مثلاً فایل‌هایی مثل shell.php، temp_1.js یا inject.txt ممکن است به‌طور مشکوکی اضافه شده باشند.
وجود چنین فایل‌هایی یکی از سرنخ‌هایی است که کمک می‌کند بفهمید سایت‌تان ممکن است هک شده باشد.

2. بررسی کدهای HTML مشکوک

در مرورگر خود وارد سایت شوید، روی صفحه راست‌کلیک کرده و گزینه “View Page Source” یا “Inspect” را بزنید. حالا کدهای HTML سایت را بررسی کنید.
به‌دنبال کدهایی باشید که شامل iframe، اسکریپت یا لینک به دامنه‌های ناشناس هستند. اگر اسکریپت‌هایی می‌بینید که به سایت‌های خارجی و مشکوک ارجاع دارند، این یکی از نشانه‌هایی است که نشان می‌دهد باید دقیق‌تر بررسی کنید که آیا سایت شما هک شده است یا نه.

3. نگاهی به دیتابیس (برای وردپرس یا CMSهای مشابه)

اگر از وردپرس یا سیستم‌های مدیریت محتوای مشابه استفاده می‌کنید، از طریق phpMyAdmin وارد دیتابیس شوید.
چند جدول مهم را بررسی کنید:

• در جدول wp_users ببینید آیا کاربر جدید با سطح دسترسی مدیر اضافه شده؟

• در جدول wp_posts آیا پست‌هایی با لینک‌های خارجی یا محتوای تبلیغاتی پیدا می‌شود؟

• در جدول wp_options URL یا عنوان سایت تغییر کرده؟
  تغییرات غیرمنتظره در این بخش‌ها می‌توانند نشانه‌ای دیگر باشند از اینکه سایت شما در معرض نفوذ قرار گرفته است.

ابزارهای آنلاین برای بررسی هک شدن سایت

اگر هنوز نمی‌دانید سایت هک شده است یانه  و بررسی دستی هم نتیجه‌ خاصی نداد، وقت آن است که از ابزارهای آنلاین کمک بگیرید. این ابزارها به‌صورت رایگان یا نیمه‌رایگان طراحی شده‌اند تا سایت شما را از نظر وجود بدافزار، تغییرات مشکوک یا بلاک شدن توسط گوگل بررسی کنند.

در ادامه با چهار ابزار کاربردی و قابل اعتماد آشنا می‌شوید:

Google Search Console

اگر سایت‌تان را در Google Search Console ثبت کرده‌اید، این سرویس به‌صورت خودکار مشکلات امنیتی سایت را به شما اطلاع می‌دهد. اگر گوگل متوجه وجود بدافزار یا فعالیت مشکوک شود، در بخش “Security Issues” پیامی نمایش داده می‌شود.
این ابزار یکی از سریع‌ترین راه‌ها برای فهمیدن این است که آیا گوگل سایت شما را به‌عنوان هک‌شده شناسایی کرده یا خیر

Sucuri SiteCheck

Sucuri یک اسکنر آنلاین است که تنها با وارد کردن آدرس سایت، آن را از نظر ویروس‌ها، اسکریپت‌های مشکوک و مشکلات امنیتی اسکن می‌کند. این ابزار همچنین نشان می‌دهد که آیا سایت شما در لیست سیاه سرویس‌هایی مثل گوگل، Norton یا McAfee قرار گرفته است یا نه.
اگر نمی‌دانید دقیقاً چگونه بفهمیم سایت هک شده است، این ابزار یکی از بهترین نقطه‌های شروع است.

VirusTotal

VirusTotal یک ابزار امنیتی قدرتمند است که آدرس سایت شما را هم‌زمان با ده‌ها موتور آنتی‌ویروس اسکن می‌کند. اگر حتی یک تهدید کوچک در سایت شناسایی شود، در گزارش نهایی مشخص خواهد بود.
مزیت مهم این ابزار، پوشش گسترده منابع امنیتی و دقت بالا در شناسایی رفتارهای مشکوک است.

IsItHacked.com

این سرویس نیز یکی دیگر از ابزارهای ساده و سریع برای بررسی وضعیت امنیتی سایت است. کافی است آدرس سایت را وارد کنید تا بررسی کند که آیا نشانه‌هایی از هک یا تخریب در آن وجود دارد یا خیر. اگر تازه‌کار هستید و فقط دنبال پاسخ ساده به سؤال «آیا سایت من هک شده؟» هستید، این ابزار انتخاب خوبی است.

استفاده از این ابزارها کمک می‌کند اگر هنوز شک دارید که آیا سایت‌تان هک شده است یا نه، سریع‌تر به نتیجه برسید و در صورت لزوم اقدامات لازم را انجام دهید.

در صورت هک شدن سایت، چه باید کرد؟ (راهنمای گام‌به‌گام)

وقتی با بررسی نشانه‌ها و ابزارهای آنلاین تقریباً مطمئن شدید که سایت‌تان مورد حمله قرار گرفته، مهم‌ترین سوال این است که حالا باید چه کار کنیم؟ بسیاری از افراد بعد از اینکه فهمیدند چگونه بفهمیم سایت هک شده است، دقیقاً نمی‌دانند قدم‌های بعدی چیست. در این بخش، مراحل اصلی و ضروری را به زبان ساده مرور می‌کنیم:

1. قطع دسترسی مهاجم

در اولین قدم باید جلوی ادامه فعالیت هکر را بگیرید. اگر هنوز به پنل مدیریت دسترسی دارید، فوراً نام کاربری‌های مشکوک را غیرفعال یا حذف کنید. همچنین اگر وردپرس یا CMS دیگری دارید، افزونه‌های امنیتی مانند Wordfence می‌توانند کمک کنند تا آی‌پی‌های مشکوک را بلاک کنید.

2. تهیه بکاپ از وضعیت فعلی سایت

حتی اگر سایت آلوده شده، بهتر است یک نسخه پشتیبان (backup) از وضعیت فعلی تهیه کنید. این نسخه در آینده ممکن است به‌درد بررسی دقیق‌تر کدهای مخرب یا بازگردانی اطلاعات بیاید. این بکاپ را در جایی امن نگه دارید.

3. اسکن و حذف فایل‌های مخرب

با استفاده از ابزارهای امنیتی (مثل Sucuri، Wordfence یا اسکنر داخلی هاست)، سایت‌تان را کامل اسکن کنید. فایل‌هایی که به‌عنوان آلوده یا مشکوک شناسایی می‌شوند را یا پاک کنید یا با نسخه سالم جایگزین نمایید. مراقب باشید فایل‌های سیستمی اصلی را اشتباهی حذف نکنید.

4. تغییر تمام رمزهای عبور

تمام پسوردهای مرتبط با سایت را تغییر دهید:

• رمز پنل مدیریت سایت (مثلاً wp-admin)

• رمز FTP یا File Manager

• رمز دیتابیس

• رمز ایمیل‌های متصل به دامنه
  رمزهای جدید را قوی و ترجیحاً با احراز هویت دومرحله‌ای محافظت کنید.

5. تماس با پشتیبانی هاست یا تیم امنیت سایت

اگر هنوز مطمئن نیستید که حمله کاملاً متوقف شده یا فایل‌های مخرب به‌طور کامل حذف شده‌اند، بهتر است با تیم پشتیبانی هاست‌تان تماس بگیرید. برخی شرکت‌های هاستینگ ابزارها یا تیم‌های تخصصی امنیت دارند که می‌توانند کمک حرفه‌ای‌تری ارائه دهند.

چطور از هک شدن دوباره سایت جلوگیری کنیم؟

بعد از اینکه فهمیدید سایت هک شده است و موفق شدید سایت را پاک‌سازی کنید، مهم‌ترین مرحله، پیشگیری از تکرار حمله است. بسیاری از سایت‌ها بعد از یک‌بار هک شدن، به‌خاطر سهل‌انگاری در امنیت، بارها و بارها مورد حمله قرار می‌گیرند. در این بخش راهکارهایی ساده اما مؤثر برای محافظت از سایت در آینده معرفی می‌کنیم:

1. به‌روزرسانی منظم CMS و افزونه‌ها

هکرها همیشه به‌دنبال سوءاستفاده از آسیب‌پذیری‌های نسخه‌های قدیمی وردپرس، جوملا، افزونه‌ها و قالب‌ها هستند.
بنابراین همیشه CMS، افزونه‌ها و قالب‌های سایت را به‌روز نگه دارید. اگر از ابزارهای نال‌شده یا رایگان غیرمعتبر استفاده می‌کنید، همین حالا حذفشان کنید.

2. استفاده از رمزهای قوی و احراز هویت دومرحله‌ای

رمز عبور ساده یا قابل حدس، یکی از سریع‌ترین راه‌های ورود هکرها به سایت است.
از رمزهایی استفاده کنید که ترکیبی از حروف بزرگ و کوچک، اعداد و نمادها باشند. همچنین احراز هویت دومرحله‌ای (2FA) را در پنل مدیریت و ایمیل‌ها فعال کنید تا ورودهای غیرمجاز را مسدود نمایید.

3. بکاپ‌گیری منظم

اگر بار دیگر سایت‌تان دچار مشکل شد، داشتن بکاپ سالم می‌تواند شما را از فاجعه نجات دهد.
بکاپ‌گیری را به‌صورت منظم و خودکار انجام دهید و حتماً نسخه‌ای از آن را خارج از سرور اصلی (مثلاً در فضای ابری یا لوکال) ذخیره کنید. این کار کمک می‌کند حتی اگر سایت کاملاً از دست رفت، اطلاعاتتان را بازیابی کنید.

4. فعال‌سازی فایروال و ModSecurity

فایروال‌های وب (WAF) مثل Cloudflare یا افزونه‌های امنیتی، جلوی بسیاری از حملات را قبل از رسیدن به سایت می‌گیرند.
همچنین اگر هاست شما پشتیبانی می‌کند، فعال‌سازی ModSecurity به‌عنوان یک لایه امنیتی سرور می‌تواند جلوی تزریق کد و حملات متداول را بگیرد. این تنظیمات معمولاً در کنترل‌پنل‌ها مثل cPanel قابل فعال‌سازی هستند.

جمع بندی:

یاد گرفتن اینکه بفهمیم سایت هک شده است، تنها نیمی از مسیر است. بخش مهم‌تر، این است که از حالا به بعد امنیت سایت‌تان را جدی بگیرید و آن را به‌عنوان یک کار یک‌باره یا واکنشی نگاه نکنید.

هک شدن سایت، حتی اگر به‌ظاهر مشکل کوچکی به نظر برسد، می‌تواند اعتماد کاربران، اعتبار برند و حتی رتبه‌ شما در گوگل را از بین ببرد. با این حال، اگر به‌موقع علائم را بشناسید، اقدامات درستی انجام دهید و بعد از پاک‌سازی، امنیت را به‌صورت مداوم حفظ کنید، می‌توانید با خیال راحت‌تری به فعالیت آنلاین‌تان ادامه دهید.

امنیت سایت یک روند دائمی است، نه یک کار مقطعی. از آپدیت‌های منظم و رمزهای قوی گرفته تا فعال‌سازی فایروال و تهیه بکاپ—همه این‌ها باید تبدیل به بخشی از روال کاری شما شوند.

اگر دنبال هاستی هستید که امنیت را جدی بگیرد و ابزارهای لازم برای مقابله با حملات را در اختیار شما قرار دهد، پیشنهاد می‌کنیم نگاهی به خدمات مارال‌هاست بیندازید. پشتیبانی حرفه‌ای، استفاده از ModSecurity، بکاپ‌گیری منظم و زیرساخت پایدار، تنها بخشی از امکاناتی است که برای حفظ امنیت سایت شما فراهم شده است.