فهرست محتوا
وقتی صحبت از برنامه نویسی و زبان های برنامه نویسی به میان می آید خیلی از علاقه مندان به دنبال این هستند که بهترین زبان برنامه نویسی چیست و برای ایجاد یک برنامه اصولی، خوب و کاربردی باید به سراغ یادگیری کدام یک از این زبان های رنگارنگ بروند. متاسفانه باید گفت که تحصیلات آکادمیک در ایران خیلی نمی تواند مسیر را برای دانشجویان مشخص کند و ارائه سرفصل هایی با زبان های پایه مانند C++ باعث می شود که زبان های خوبی مانند جاوا اسکریپت به صورت کلی نادیده گرفته شود. اما وقتی دانشجو وارد بازار کار می شود و می خواهد یک پروژه واقعی را هندل کند متوجه این موضوع خواهد شد که به خیلی از موارد دیگر نیز احتیاج دارد و شاید از اول باید راه خود را جور دیگری طی می نمود. در این مقاله می خواهیم در مورد اینکه جاوا اسکریپت چیست صحبت کنیم.
اما قبل از اینکه به صورت دقیق به این سوال که به سراغ جواب سوال جاوا اسکریپت برویم لازم است کمی در مورد اینکه زبان های برنامه نویسی چه هستند و چگونه کار می کنند صحبت کنیم و ببینیم که چه زمانی شما باید انتخاب کنید که به سراغ یک زبان برنامه نویسی خاص بروید و آیا انتخاب خود را درست انجام داده اید و اصلا جاوا اسکریپت مناسب کار شما است یا خیر.
زبان های برنامه نویسی، کاربرد ها و حوزه ها
وقتی صحبت از راه اندازی و ساخت یک برنامه کامپیوتر به میان می آید، عموما از واژه نوشتن در زبان فارسی برای آن استفاده می شود، واژه برنامه نویسی برای مواردی استفاده می گردد که یک برنامه توسط فرد یا گروهی در حال ساخت و ایجاد شدن می باشد. این واژه در انگلیسی به صورت Programming مورد استفاده قرار می گیرد و اگر بخواهیم آن را ترجمه کنیم معنی برنامه ریزی خواهد داشت و کسی که این برنامه را می سازد و ایجاد می کند Programmer یا برنامه ریز خواهد بود. اما در زبان فارسی بخاطر اینکه اولین برنامه ها به صورت کدهای نوشتاری پیاده سازی می شد واژه برنامه نویس جا افتاده است و اگر هم بخواهیم کمی انصاف داشته باشیم باید بگوییم که برنامه نویس از برنامه ریز خوش آهنگ تر و زیبا تر است.
کد برنامه ها همانطور که متن یک کتاب و یا مقاله نگارش می شود، نوشته می شوند و آنچه که پایه این نوشتن را تشکیل می دهد زبان های برنامه نویسی هستند. یک زبان برنامه نویسی دقیقا مانند یک زبان واقعی قوانین و گرامر مربوط به خود را دارد، هر لغت در این زبان ها نشان دهنده کار، متغیر، حالت و یا دستوری خاص است و طریقه چینش این واژه ها در کنار هم نیز بسیار مهم خواهد بود. همانطور که در یک زبان محاوره ای چند روش برای رساندن یک مفهوم وجود دارد در یک زبان برنامه نویسی هم شما به چند روش می توانید مقصد خود را پیاده سازی کنید و به طور کلی می توانیم بگوییم زبان های برنامه نویسی نیز یک زبان جامع هستند و این انتخاب نام کاملا صحیح بوده است.
اولین زبان برنامه نویسی که ارائه شد زبان FORTRAN نام داشت. البته قبل از آن دستوراتی برای کار با کامپیوتر های اولیه ای مانند ماشین IBM وجود داشت که روی کارت های پانچ کار می کردند و تقریبا دستورات زبان ماشین بودند. اما اولین زبان به معنای امروزی آن که گرامر و همینطور Syntax (نوع نگارش) مخصوص به خود را داشت زبان فرترن بود که از ترکیب دو واژه Formula به معنای فرمول و Translation به معنای ترجمه تشکیل شده بود که در واقع این زبان قرار بود همان ترجمه فرمول های ریاضی باشد.
بعد از این زبان، زبان های زیادی با کاربرد های مختلف ارائه شدند که همه آنها مانند همین زبان که پایه های ریاضی وار داشت و از تکنیک های ریاضی بهره می برد، استفاده می کردند. زبان هایی مانند کوبول، پرل، پاسکال و زبان B از این زبان ها بودند. زبان برنامه نویسی انقلابی بعدی که با آن اوضاع کمی فرق کرد زبان C بود که به صورت همگام با سیستم عامل Unix توسط کن تامپسون و دنیس ریچی ساخته شد. زبان C می توانست قابلیت های بسیار خوبی را با مفاهیم جدید ارائه کند. ورژن های تکمیلی این برنامه که در C++ مجتمع شدند توانستند یک قدرت ساخت خوب را با استفاده از مفاهیمی به نام شی گرایی ایجاد کنند و اینجا آغاز دوران برنامه نویسی مدرن بود.
بعد از C++ زبان هایی مانند جاوا و PHP وارد میدان شدند. این زبان ها را می توان از یک نسل دانست که مهمترین ویژگی آنها این بود که در حال خروج از ریاضیات بودند و به زبان قابل درک بشر نزدیک می شدند. اما کد آنها هنوز به صورت کدهای تقریبا کوتاه و عددی که با اعمال منطقی کار می کرد باقی ماند. نسل بعدی از زبان ها، اسکریپت ها بودند. زبان هایی که کدهای ریاضی صرف جای خود را به شرایط داده بود و بیشتر از آنچه که تحلیل های ساده را برای سیستم باز کنند، از سیستم می خواستند که تحت شرایط خاص چه کار کند. جاوا اسکریپت را می توان به عنوان یکی از بهترین انواع این نوع از کد معرفی کرد.
زبان های سطح بالا یا High Level Language ها که در کتاب ها با نام زبان های نزدیک به سطح کاربر هم از آنها یاد می شود روان بودند، اما قدرت پردازشی زبان های سطح ماشین به علت تبدیل کد به یک کد نزدیک به ماشین که به آن کد میانی گفته می شود و توسط یک برنامه به نام کامپایلر از کد اصلی استخراج می شد، بیشتر بود. در عوض زبان های سطح بالا خوانایی خوبی داشتند و این امر باعث شد تا زبان هایی مانند جاوا اسکریپت برای موارد خاص مانند طراحی های سطح وب که کارها در اندازه برنامه های سنگین پیچیده نبود به قدرت رسیده و به عنوان پدیده های بزرگ برنامه نویسی معرفی شوند. در بین سایر این زبان ها جاوا اسکریپت توانست با قدرت هر چه بیشتر پیش برود و خود را به یکی از مهمترین زبان های برنامه نویسی تبدیل کند. به طور قطع می توان گفت که توان این زبان برنامه نویسی در اجرای دستورات مهم و حیاتی برای وب و اینترنت بر هیچکس پوشیده نیست.
اکنون که می دانیم سیر تکامل یک زبان برنامه نویسی چیست و چگونه این مسیر طی شده است و در این میان جایگاه جاوا اسکریپت چیست وقت آن رسیده است که به بررسی این موضوع بپردازیم که زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت چیست و چه کارهایی را انجام می دهد.
جاوا اسکریپت چیست
اگر بخواهیم یک تعریف جامع در مورد اینکه جاوا اسکریپت چیست ارائه کنیم می توانیم بگوییم که جاوا اسکریپت که عموما با نام مخفف JS نیز شناخته و معرفی می شود، یک زبان برنامه نویسی اسکریپتی و سطح بالا است که سینتکس آن از استاندارد ECMA که برای زبان های اسکریپتی ارائه شده است پشتیبانی کرده و به عنوان یک زبان مفسری و همینطور چند رویه ای شناخته می شود.
مهمترین المان های تعریف بالا را بخش های مفسری بودن و چند رویه ای بودن تعریف می کنند. زبان های مفسری زبان هایی هستند که بدون کامپایل شدن و با استفاده از کد اصلی اجرا شده و آنها را موتور هایی به نام مفسر ها که خود برنامه ای اجرا شده روی پردازنده و سیستم عامل هستند اجرا می کنند. این موتور می تواند یک مرورگر وب و یا یک هسته پردازشی مانند سرویس ورکر ها باشد که از طرف سرور برای انجام کاری خاص ایجاد شده است. چند رویه ای بودن نیز یکی از ویژگی های مهم این زبان به حساب می آید که به شما کمک می کند تا برنامه ها را با استفاده از روش های مختلف برنامه نویسی طراحی کرده و به اجرا در بیاورید.
این زبان برنامه نویسی توانسته است جایگاه خود را به همراه CSS و HTML به عنوان یکی از اصلی ترین و مهمترین زبان ها و تکنولوژی های مورد استفاده در وب تثبیت نماید و این کار تا جایی پیشرفت داشته است که بیش از 97 درصد از وب سایت های طراحی شده و ارائه شده از این زبان در ساختار صفحات خود استفاده کرده اند. قابلیت های خوب این برنامه و این گسترش آن باعث شده است تا این زبان به عنوان یکی از محبوب ترین زبان های برنامه نویسی مطرح گردد. در ادامه در مورد اینکه این ویژگی جاوا اسکریپت به چه صورت بوده است بیشتر صحبت خواهیم کرد.
محبوبیت جاوا اسکریپت
زبان های زیادی وجود دارد که برنامه نویسان برای طراحی سایت از آنها استفاده می کنند و اگر به این فکر می کنید که زبان های قدیمی تر همواره جایگاه خود را داشته اند و زبان هایی برتر به حساب می آیند باید گفت که این تفکر تفکری اشتباه است. البته می توان گفت که این زبان ها و کدها از اسکریپت ها بهتر هستند و در عمل همواره برتری خود را ثابت کرده اند. اما اگر کمی به رده بندی محبوبیت ها و کاربرد زبان های برنامه نویسی نگاهی بیندازید، متوجه این موضوع خواهید شد که چه جابجایی های بزرگی صورت گرفته است و چه زبان هایی که از بالاترین به پایین ترین رده رسیده اند و از پایین به بالا آمده اند.
پشتیبانی از زبان های برنامه نویسی و توسعه قابلیت های جدید در آنها که در فریم ورک های مختلف اتفاق می افتد می تواند به عنوان یک عامل برد در این رقابت معرفی شود که با توجه به وجود غول های بزرگ طراحی وب و امکانات یعنی Node.js و Vue.js جاوا اسکریپت توانسته خود را در این رده بندی تثبیت کند.(جهت اطلاعات بیشتر در مورد فریم ورک ها می توانید به مقاله فریم ورک چیست مراجعه کنید)
در سال 2010 زبان هایی که از کد نویسی های صرف استفاده می کردند همواره در فهرست محبوب ترین زبان های برنامه نویسی بودند و 10 زبان برتر را تشکیل می دادند. در سال 2014 تنها سه زبان C#، روبی و PHP در این فهرست باقی مانده بودند و همه آنها از میدان رقابت خارج شده بودند. اینجا جایی بود که جاوا اسکریپت وارد میدان شد و توانست در کنار خیلی از زبان های اسکریپتی دیگر خود را رشد و توسعه دهد اما هیچوقت کاربرد آن از بین نرفت. این زبان برنامه نویسی توانست خیلی زود به جمع سه زبان برتر راه پیدا کند و بیش از 5 سال در این رنکینگ باقی بماند.
اگر بخواهیم بگوییم که امروز جایگاه جاوا اسکریپت چیست و آیا محبوبیت خود را دارد یا خیر باید بگوییم که این زبان می تواند به عنوان محبوبترین زبان معرفی شود. البته برای آن یک شریک قدرتمند نیز وجود دارد که به صورت خیلی نزدیک در حال حرکت هستند و در خیلی از سایت ها این زبان به عنوان زبان اول معرفی می شود و آن چیزی جز دیگر زبان اسکریپتی قدرتمند یعنی پایتون نیست. البته جاوا و C# هم درست در پشت سر این دو زبان پیش می آیند تا مبادا کسی بخواهد به این فکر کند که کد های کامپایلری قدرت خود را از دست داده است و جایگاه آن را اسکریپت ها گرفته اند.
اهمیت این محبوب بودن و رده بندی ها شاید کمی گنگ به نظر برسد. اگر بخواهیم به این سوال که اهمیت محبوب بودن جاوا اسکریپت چیست پاسخ دهیم باید بگوییم که این محبوبیت ها است که تعیین می کند جهت حرکت برنامه نویسی و تکنولوژی آینده بشر چه باشد. این موارد است که تعیین می کند منابع آموزشی برای کدام زبان بیشتر باشد و شرکت ها استخدام های خود را برای چه زبان هایی بیشتر کنند و کدام برنامه نویس بیشتر پول بگیرد. اکنون می دانیم که جاوا اسکریپت یک برنامه همه پسند است پس می توان گفت که همه جا برای برنامه نویس آن کار هست.
حالا که صحبت از استفاده از جاوا اسکریپت شده است واقعا حیف است که در مورد روش های استفاده از این زبان برنامه نویسی چیزی گفته نشود. در ادامه بیشتر در مورد اینکه روش استفاده از جاوا اسکریپت چیست و در سایت های مختلف از کد های این زبان برنامه نویسی به همراه HTML و CSS استفاده می شود.
روش های استفاده از جاوا اسکریپت در سایت
یکی از مهمترین زبان هایی که در وب استفاده می شود جاوا اسکریپت است و توانسته است کاربرد خود را به خوبی ثابت کند. معمولا استفاده از این زبان با استفاده از یک واسط اتفاق می افتد که از مهمترین آنها می توانیم به Node.js و Vue.js اشاره کنیم. شما با استفاده از این فریم ورک ها می توانید قابلیت های حرفه ای و ایده آلی را برای خود رقم بزنید. خیلی از سایت های بزرگ امروزه با استفاده از جاوا اسکریپت و فریم ورک های مربوط به آن پیاده سازی می شوند.
اما اگر در نهایت بخواهیم بگوییم که این زبان چطور در وب استفاده می شود و با فایل های HTML ترکیب می شود می توان سه روش را معرفی کرد:
InLine یا درون خطی
با استفاده از این روش شما می توانید کدهای جاوا اسکریپت را مستقیما در کدهای HTML وارد کنید. برای اینکار می توانید از تگ های HTML استفاده کنید.
Internal یا داخلی
در این نوع از استفاده شما می توانید چند خط کد را با استفاده از یک تگ <script> درون کد HTML خود وارد کنید. این نوع استفاده می تواند شبیه نوع InLine باشد اما تفاوت عمده ای که با آن دارد این است که شما با استفاده از این روش می توانید یک قطعه کد طولانی تر را وارد صفحه HTML خود کرده و این در حالی است که با استفاده از روش درون خطی صرفا می توان از یک قابلیت برای یک خط کد استفاده کرد.
External یا خارجی
عمده استفاده ای که فایل های جاوا اسکریپت در وب دارند و فریم ورک ها نیز از آنها استفاده می کنند این است که از این فایل ها با استفاده از رفرنس های خارجی و ارجاع به سایر فایل های اسکریپت و JS بهره می گیرند به این صورت که در بخشی از کد یک تگ اسکریپت معرفی شده که یک فایل اسکریپت را در مسیری خاص به نام منبع هدایت می کند.
خیلی از اسکریپت هایی که در سایت های مختلف استفاده شده است به این صورت می باشد. فایل خارجی معرفی شده می تواند یکی از فایل های موجود روی هاست باشد که در خود سایت ما است و یا یک فایل که در یک دامنه دیگر قرار دارد و این سایت به عنوان سرویس دهنده این اسکریپت و سرویس را در اختیار ما قرار داده است.
اکنون که دیدیم روش های استفاده از جاوا اسکریپت چیست و چگونه می توان آن را به کار گرفت باید به این موضوع توجه داشته باشیم که کاربرد های جاوا اسکریپت چیست و این زبان محبوب در کجای یک وبسایت و یا برنامه به خدمت گرفته می شود.
کاربرد های جاوا اسکریپت چیست
وقتی صحبت از این سوال که کاربرد های زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت چیست و این اسکریپت ها در کجا به خدمت گرفته می شوند به میان می آید، یکی از اولین گزینه هایی که برای ما آشکار می شود استفاده در وب سایت ها و موارد مربوط به آنها است. در ادامه به صورت موردی به بررسی اینکه کاربرد جاوا اسکریپت چیست خواهیم پرداخت.
پویایی صفحات وب
یکی از مهمترین استفاده هایی که از جاوا اسکریپت می شود این است که المان های پویای صفحات وب را تولید می کند. اگر بخواهیم بگوییم که یک صفحه وب پویا چیست می توانیم بگوییم که تمامی صفحاتی که با استفاده از افکت های مختلف بازدید از سایت را برای ما دلپذیر می کنند در زمره این نوع از صفحات وب قرار می گیرند. اگر بخواهیم به تعدادی از این قابلیت ها اشاره کنیم می توانیم این موارد را مثال بزنیم:
- نمایش و مخفی کردن اطلاعات با کلیک روی دکمه ها
- تغییر رنگ دکمه ها و یا آیکون ها وقتی که نشانگر ماوس را روی آنها نگه می دارید و یا زمانی که کلیک می کنید.
- کروسل ها و اسلایدر های تصاویر که به صورت خودکار و یا دستی عکس ها را برای شما جابجا می کنند.
- زوم کردن و یا دور شدن از تصاویر وقتی که ماوس را روی آنها نگه می دارید.
- نمایش تایمر ها و یا شمارش های معکوس روی سایت
- نمایش انیمیشن هایی که ماژول های سایت با استفاده از آنها حرکت می کنند.
- ساخت منو های مختلف و باز شونده که در بیشتر سایت ها مورد استفاده قرار می گیرند.
البته به جز موارد گفته شده نیز المان هایی وجود دارند که جاوا اسکریپت در تشکیل آنها نقش داشته و می تواند تجربه کاربری کار با سایت شما را خیلی خیلی بالا ببرد.
ساخت صفحات وب و برنامه های موبایل
خیلی از برنامه های موبایل و برنامه های وب که به صورت یک اپلیکیشن عمل کرده و می توانند پردازش های مختلفی را انجام دهند به وسیله پلتفرم ها و فریم ورک هایی که از جاوا اسکریپت استفاده می کنند پیاده سازی شده است. برنامه های آنلاین و توزیع شده بزرگ که امروزه با ترکیبی از فریم ورک های node.js و Vue.js ساخته می شوند، جزو بزرگترین و مهمترین برنامه ها هستند و قابلیت های ویژه یا مانند موتور جاوا اسکریپت کروم که با نام V8 شناخته می شود نیز یکی از قدرت های پردازشی بزرگی است که برای این کار ایجاد شده است.
این روش ساخت سایت و اپلیکیشن های موبایل مرتبط با آنها، رزومه ای بسیار قطور را دارد و می توان برنامه ها و سایت هایی مانند پی پال، تاکسی اینترنتی اوبر، تلویزیون اینترنتی نتفلیکس و شبکه اجتماعی لینکدین را در این زمینه معرفی کرد.
ساخت وب سرور ها
اگر با node.js آشنایی داشته باشند می دانید که پیاده سازی یک وب سرور و ساخت بک اند سایت و اپلیکیشن های تحت وب یکی از کارهایی است که این زبان برنامه نویسی به راحتی می تواند آن را برای شما انجام دهد. اکنون در خیلی از برنامه ها این کار با استفاده از نود صورت می گیرد و می توان گفت که جاوا اسکریپت توانسته است یک بازدهی خوب را برای کاربردهای مختلف با استفاده از این روش ها نشان دهد.
ساخت بازی
یکی از موارد دیگری که می تواند به عنوان یک کاربرد از جاوا اسکریپت مطرح شود ارائه بازی های کوچک برای استفاده روی مرورگر ها می باشد. بازی هایی که با استفاده از آنها می توان یک محیط سرگرم کننده را ایجاد نمود و معمولا به عنوان یک تمرین برنامه نویسی مورد استفاده قرار می گیرد. اما با یک فکر و استراتژی درست می توان این بازی ها را به یک بازی گسترده تبدیل کرد.
به طور مثال از این بازی ها می توان به بازی تراوین اشاره کرد که شما در آن یک دهکده برای فرمانروایی داشتید که باید آن را بزرگ و بزرگتر می کردید.
به طور کلی در مورد اینکه کاربرد های جاوا اسکریپت چیست باید بگوییم که جاوا اسکریپت در هر چیزی که به سایت اینترنتی شما مربوط به باشد سرک کشیده است و نمی توان آن را از وب جدا دانست. این ویژگی ها باعث شده است که جاوا اسکریپت بتواند خود را به عنوان یک زبان برنامه نویسی ایده آل تثبیت کند. در ادامه به بررسی مزایایی که این ویژگی ها برای زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت داشته اند می پردازیم.
مزایای جاوا اسکریپت چیست
به طور کلی در پاسخ به این سوال که مزایای جاوا اسکریپت می توانیم بگوییم استفاده از این زبان و ویژگی های خوبی که دارد، مزایای زیادی را به همراه دارد که عمده آنها به راحتی استفاده و سهولت این کار معطوف می شود. اما مواردی هم هستند که در مورد قدرت پردازشی این زبان می باشد. در ادامه به صورت موردی به بررسی مزایای جاوا اسکریپت می پردازیم.
سرعت در طراحی
یکی از مهمترین المان هایی که باعث می شود یک برنامه نویس به سمت زبانی خاص گرایش داشته باشد این است که این زبان تا چه اندازه می تواند باعث افزایش سرعت و همینطور سریعتر پیش رفتن کار شود. اگر بخواهیم صادقانه در این مورد صحبت کنیم، سرعتی که جاوا اسکریپت به کار شما می دهد، برابر است با تحویل زودتر پروژه، انجام پروژه های بیشتر و همینطور درآمد بیشتر. پس استفاده از آن می تواند یک گزینه ایده آل برای کسانی باشد که به دنبال برنامه نویسی های پرسود هستند.
مورد دیگری که می توانید از آن استفاده کنید بهره گیری از المان هایی است که با استفاده از آن می توانید کار طراحی خود را جلو بیندازید. استفاده از مولفه های قابل استفاده مجدد و کتابخانه هایی که فریم ورک های قدرتمند این زبان برنامه نویسی در اختیار شما قرار می دهند تاثیر بسیار زیادی روی سرعت کار با این برنامه ها را دارد.
سادگی در استفاده
یکی از مزایای خوبی که توانسته است دلیل خوبی برای محبوبیت این زبان که در مورد آن به صورت مفصل صحبت کردیم هم باشد، سادگی و روان بودن کار با آن است به طور کلی می توانیم بگوییم که جاوا اسکریپت یکی از زبان هایی است که در دسته زبان های ساده برای یادگیری تلقی می شود.
ماهیت اسکریپتی این زبان برنامه نویسی به این برنامه این امکان را داده است که جزو زبان های سطح بالا قرار گیرد و بیشتر به زبان های محاوره ای نزدیک باشد تا زبان ماشین. همین امر هم باعث سادگی و قابل درک شدن کد های این زبان شده است و کار با آن را بدون دردسر کرده است.
وجود منابع آموزشی زیاد
با یک حساب سرانگشتی می توان به این موضوع رسید که وقتی زبانی تا این اندازه محبوب باشد و امکانات خوبی نظیر سرعت را ارائه می کند و فریم ورک هایی که آن را ارائه می کنند در رده بهترین های جهان قرار دارند و توانسته اند تا یک قدرت عظیم و انقلابی را در این زمینه ایجاد کنند، قطعا منابع آموزشی آن به ناشناخته شده ترین زبان های جهان هم موجود می باشد. زبان فارسی که جای خود دارد!
شما با یک جست و جوی کوتاه می توانید به امکانات آموزشی بسیار خوبی در مورد این زبان برنامه نویسی دسترسی داشته باشید و دوره های مختلف آموزشی را برای این زبان مشاهده کنید. یادگیری برنامه نویسی با این زبان نیز تقریبا مانند کار کردن با آن ساده است و مشکل خاصی را در زمان شروع برای کاربران و علاقه مندان خود ایجاد نمی کند.
تطبیق پذیری با سایر زبان ها
یکی دیگر از مواردی که می توانیم آن را به عنوان مزایای جاوا اسکریپت عنوان کنیم این موضوع است که می توان آن را با سایر زبان های برنامه نویسی به صورت همزمان استفاده کرد. تطبیق پذیری بالای زبان جاوا اسکریپت این امکان را فراهم کرده است که هم در فرانت اند و هم در بک اند فعالیت داشته باشد و به روش های مختلفی با زبان های برنامه نویسی دیگر ترکیب شود.
همانطور که در بخش های ابتدایی نیز عنوان گردیم روش های مختلفی وجود دارد که این زبان می تواند با زبان هایی مانند CSS و همینطور HTML ترکیب شود و با آنها کار کند. باید در نظر داشت که استفاده از یک تکنولوژی برای ساخت یک زبان برنامه نویسی کمی دردسر ساز است و برای یک برنامه حرفه ای باید از چند زبان به صورت همزمان استفاده کرد که هر کدام از آنها بتواند در جای خود کارایی مورد نظر را داشته باشند. عموما در چنین برنامه هایی جاوا اسکریپت و فریم ورک های اصلی آن یکی از اعضای ثابت خواهند بود.
مزایای زیادی وجود دارد که می توان آنها را به جاوا اسکریپت نسبت داد و وقتی که برای کاربرد های خاص می پرسیم مزیت استفاده از جاوا اسکریپت چیست مطمئنا گزینه های دیگری نیز وجود دارد که می توان آنها را نام برد. اما به طور کلی می توان گفت که این زبان برنامه نویسی امکانات خوبی را برای ما در زمینه های مختلف فراهم می کند و مزایای کلی آن را به صورت کامل بررسی کردیم. باید توجه داشته باشیم که این زبان هم مانند هر زبان برنامه نویسی دیگری معایب مربوط به خود را دارد که در ادامه به بررسی پاسخ این سوال که معایب جاوا اسکریپت چیست خواهیم پرداخت.
معایب جاوا اسکریپت چیست
در کنار ویژگی های خوب و مزایای بیشماری که جاوا اسکریپت ارائه می کند لازم است تا کمی در مورد معایب این زبان برنامه نویسی که می تواند برای برنامه نویسان و برای برخی از کاربرد های خاص نیز دردسر هایی را درست کند صحبت کنیم و همه جنبه های این زبان را بررسی کنیم.
اگر بخواهیم به صورت موردی بگوییم که معایب جاوا اسکریپت چیست می توان این موارد را نام برد:
امنیت در بخش کلاینت
شاید اگر در این بخش می گفتیم که به فرض دیباگ کردن در این زبان خیلی خوب عمل نمی کند، خیلی اهمیت نداشت، اما وقتی سخن از امنیت به میان می آید هر برنامه نویسی باید شش دانگ حواس خود را به کار بگیرد و موضوع را بررسی کند زیرا یک تهدید امنیتی آن هم از سمت کلاینت می تواند دردسر های ریز و درشت زیادی را برای ما ایجاد کند.
همانطور که تا اینجا به این موضوع اشاره کردیم جاوا اسکریپت یک زبان مفسری است. یعنی باید در لحظه و از روی کد اجرا شود. پس در برنامه هایی که در اختیار کاربران قرار دارد و از این زبان در آنها استفاده شده کد ماژول ها و اسکریپت های ما موجود است و آنها می توانند به این کد ها دسترسی داشته باشند و آنها را دستکاری کنند و اجرا کنند. این اجرا اگر صرفا روی کلاینت صورت گیرد موردی نخواهد داشت و یک نسخه را تغییر می دهد. مشکل واقعی زمانی پدید می آید که این تغییرات در کلاینت باعث می شود تا داده هایی به سرور برسد که نباید برسد.
به عنوان مثال اگر قیمت گذاری و تعیین قیمت فاکتور ها در بخش کلاینت انجام گیرد و دستکاری شود ممکن است سیستم یک پرداخت موفق را ثبت کند در حالی که قیمت آن به صفر کاهش پیدا کرده است. البته این ایرادات با برنامه نویسی اصولی به صورت کامل رفع می شود و می توان مطمئن بود که این اتفاقات نخواهد افتاد. اما هر برنامه نویسی قبل از شروع با یک برنامه به این صورت باید بداند که چه کاری را دارد انجام می دهد و ممکن است چه اتفاقاتی برای کد وی بیفتد.
اختلال روی مرورگر ها
در خیلی از مواقع عدم یک نگارش استاندارد از جاوا اسکریپت باعث می شود که روی مرورگر های مختلف، نتایج مختلفی به کاربران نمایش داده شود و سایت به هم ریخته نشان داده شود. به هم ریخته بود سایت مواردی است که مستقیما با بازدهی آن در ارتباط است و اگر کاربران نتوانند از آن استفاده کنند می توان گفت که این مورد یک فاجعه را به بار خواهد آورد.
در مورد اختلالاتی که روی مرورگر ها وجود دارد ارائه کنندگان زبان جاوا اسکریپت موتور پردازشی مرورگر کروم را به عنوان یک استاندارد تعیین کرده اند اما هنوز هم انجام کارهای سلیقه ای و یا استفاده از بهینه کنندگان اسکریپتی مانند افزونه WP Rocket از وردپرس که آن را در مقاله WP Rocket چیست معرفی کردیم، ممکن است اسکریپت های ما را از حالت طبیعی خارج کرده و نمایش آنها به هم بریزد.
دیباگ غیر قابل اطمینان و بد
یکی دیگر از مورادی که در جاوا اسکریپت به عنوان یک مشکل تلقی می شود و می تواند برنامه نویسان را به دردسر بیندازد، مشکلات دیباگ این زبان برنامه نویسی است که در اولین مورد هم اشاره ای به آن کردیم. این مشکل نه چندان هاد به این صورت می باشد که دیباگ روی این زبان به خوبی جواب نمی دهد و ممکن است خطاهای منطقی زیادی هم در آن ایجاد شود. حتی این مورد در بعضی از IDE ها سینتکس و نگارش برنامه را نیز تحت تاثیر قرار داده است.
البته باید توجه داشت که فریم ورک های آن گزینه های خوبی را برای دیباگ این زبان ارائه داده اند ولی باید گفت که نمی توان کد های جاوا اسکریپت را مانند یک زبان برنامه نویسی غیر اسکریپتی مثل جاوا مقایسه کرد.
سنگین کردن سایت
وقتی از این زبان برنامه نویسی برای یک سایت اینترنتی استفاده کنید و بخواهید فرانت اند سایت خود را طراحی کنید و رابط کاربری خود را با استفاده از این کاربرد ها زیبا کنید، باید در نظر داشته باشید که این کار ممکن است سایت شما را حسابی سنگین کند. سنگین شدن سایت به منظور افزایش زمان لود شدن آن شده و این امر می تواند به این منجر شود که شما مخاطب خود را از دست بدهید. بدیهی است از دست دادن مخاطب چیزی نیست که هیچ کارفرما و مدیر سایتی بخواهد اتفاق بیفتد پس بهتر است گاهی اوقات زیبایی سایت را قربانی کاربردی بودن آن کنید و از استفاده بیش از اندازه از اسکریپت های بزرگ پرهیز کنید.
هر چه اسکریپت های یک سایت کمتر باشد صفحه ما سبک شده و سرعت لود شدن آن بالاتر می رود. همینطور خیلی از این اسکریپت ها سمت کلاینت پردازش می شوند و استفاده از منابع آن ممکن است باعث پایین آمدن کارایی کل سیستم شود. خصوصا اگر از مرورگر هایی مانند گوگل کروم برای دسترسی به سایت استفاده شود که علاقه خاصی به مصرف کردن و درگیر کردن منابع سیستم، و به طور خاص رم دارد. پس به طور کلی می توانیم بگوییم استفاده از جاوا اسکریپت می تواند کمی به سایت ما آسیب برساند.
اگر بخواهیم معایب جاوا اسکریپت را با مزایای آن مقایسه کنیم قطعا متوجه این موضوع می شویم که مزایای آن به صورت کلی تر و بزرگتر بوده در حالی که معایب این زبان برنامه نویسی عموما به صورت هشداری می باشد و برنامه نویسان قادر هستند تا با کمی دقت از خیلی از آنها جلوگیری کنند. پس باید بگوییم که رشد این زبان برنامه نویسی و کاربرد هایی که برای ما دارد به هیچ عنوان اتفاقی نبوده است.
نتیجه گیری
در این مقاله در مورد یکی از بهترین و محبوب ترین زبان های برنامه نویسی صحبت کردیم و دیدیم که جاوا اسکریپت چیست و چه کارهایی را می تواند انجام دهد. به طور کلی در مورد زیان زبان می توانیم بگوییم که با توجه به طیف کاربرد ها و سادگی ای که در استفاده از آن وجود دارد، جاوا اسکریپت یک زبان خوب است که با استفاده از آن می توان مطمئن بود که از یک زبان همه فن حریف و استخوان دار استفاده می کنیم.
