دامنه یا دامین (Domain) یکی از ساده ترین و البته مهم ترین بخش های یک وبسایت است اما اینکه بدانیم دامنه چیست و واقعا به چه دردی میخورد و چطور میشود آن را تهیه کرد موضوع مفصل امروز ماست.
فهرست عناوین
داستان دامنه
فرض کنید میخواهید یک مغازه لباس فروشی بزنید شما به چندین چیز نیاز دارید:
- اجاره خود مغازه
- فضای مغازه
- دکور و اجناس
فضای مغازه که شما اجاره میکنید و از آن استفاده میکنید و خودتان در آنجا پشت میز هستید را در اینترنت هاست مینامند یعنی جایی که اطلاعات سایت شما مثل کاربران، عکس و فیلم، سفارشات، محصولات در آن ذخیره میشود.
دکور و اجناس شما همان قالب سایت شما یا ظاهر سایت شماست که به یک طراح میسپارید یا خودتان با استفاده از پلتفرم وردپرس به صورت آسان طراحی میکنید.
اما نکته مهمی که اینجاست این است که ما یک آدرس مغازه نیز داریم مثلا خیابان انقلاب پاساژ ایران طبقه اول از سمت راست اولین مغازه
ما به این آدرس در اینترنت دامنه میگوییم که دقیقا همان آدرسی است که شما در مرورگر وارد میکنید مثلا آدرس سایت ما maralhost.com است و مثلا آدرس سایت گوگل google.com است.
دامنه هم شبیه آن مغازه اجاره ای است و ما به صورت سالیانه آن را اجاره میکنیم و زمانی که دیگر نخواهیم اجاره پرداخت کنیم دیگران میتوانند دامنه یا همان مغازه مارا اجاره کنند.
به نظر تا اینجا شما یک دیدگاه کلی از اینکه دامنه چیست به دست آوردید ولی دامنه به بخش های زیادی تقسیم میشود که در ادامه همراه ما باشید تا با کل این پروسه آشنا شوید.
اسم و پسوند دامنه چیست ؟
بیایید یک دامنه را برداریم و خوردش کنیم به بخش های کوچک تر تا ببینیم به چه شکل است.
ما دامنه maralhost.com را در نظر میگیریم.
از قدیم آدرس هر سایت را با www میگفتند و مینوشتند اما باید بدانیم که www جزء آدرس دامنه نیست پس www در دامنه چیست ؟ در اصل مخفف World Wide Web است که اشاره ای به شبکه تارعنکبوتی اینترنت جهانی دارد که خیلی موضوع بحث ما نیست ولی همین کافیست که بدانیم www جز آدرس نیست.
کلمه maralhost یک کلمه کاملا اختیاری است و از سمت ما تایین میشود یعنی ما میتوانیم اسم برند، اسم خودمان یا هر اسمی که دوست داریم را ثبت کنیم و در این مورد محدودیتی جز اسم های غیر اخلاقی، سیاسی و… نداریم.
اما آمدن . (دات) و com (کام) دیگر آنچنان اختیاری نیست، بیایید یک قرارداد با هم ببندیم که هر موقع از دامنه صحبت کردیم بعد اسم حتما یک . (دات) میگذاریم.
اما سوال اصلی اینجاست که این com (کام) چیست؟
ما به این بخش از آدرس دامنه پسوند دامنه میگوییم یعنی ما میتوانیم از بین پسوند های بیشماری که وجود دارد انتخاب کنیم مثلا همین com که مخفف Commerical به معنی تجارت است یک پسوند جهانی است.
چی؟ پسوند جهانی؟
دقیقا مثل دلار که واحد پول جهانی است ما دامنه هایی داریم که به صورت جهانی استفاده میشوند و فرقی نمیکند که سایت در ایران است یا هر کشور دیگری، پسوند دامنه شما مشترک است.
در بحث پسوند های جهانی ما انواع بیشماری پسوند مثل com , org , net , biz و داریم که هر کدام به یک مفهومی اشاره میکند.
لیست کامل این پسوند ها در صفحه ثبت دامنه مارال هاست قابل مشاهده و خریداری است.
پسوند بر اساس کشور
هر کشور برای خودش یک پسوند اختصاصی دارد مثلا ایران پسوند ir و پسوند فارسی ایران و زیر مجموعه هایی برای ارگان های مختلف
ما از چند سال پیش پسوند های دامنه فارسی و حتی اسم فارسی نیز تجربه کردیم مثلا ما میتوانیم مارال “هاست.ایران” را به عنوان دامنه ثبت کنیم و آدرس سایت ما به صورت فارسی باز شود.
پس ما فهمیدیم که هم دامنه بین المللی داریم و هم دامنه ملی و همینطور امکان ثبت دامنه هایی با پسوند فارسی
تفاوت پسوند های دامنه
مطمئنا سردرگمی هایی دارید که فرق این همه پسوند دامنه چیست ها با هم چیست و کدام برای سایتتان بهتر است نگران نباشید قرار است مفصل در موردش صحبت کنیم.
به عنوان مهم ترین نکته این بخش باید توجه کنید که دامنه های بین المللی مثل com اصلا از نظر نتیجه با هم فرقی ندارند یعنی شما چه دامنه com تهیه کنید چه دامنه net هیچ فرق عمده با هم به جز اختلاف قیمت ندارند.
بیشتر اینجا روان نوشتن پسوند و کلاس کاری آن اهمیت دارد، چون دامنه com بسیار محبوب است و شما میبینید اکثر وبسایت های ایرانی و خارجی از آن استفاده میکنند شاید برای یک سایت گزینه خوبی باشد.
فرق دامنه ملی و بین المللی
از نظر سئو
اما این دو مدل دامنه تفاوت های جالبی دارند اولین نکته این است که از نظر سئو (Seo) یا همان بهینه سازی سایت برای موتور های جستجو که در نتایج گوگل رتبه بهتره داشته باشیم دامنه های ملی در جستجو های محلی یعنی همان کشور نتیجه کمی بهتری خواهد داشت.
از سال ۲۰۱۸ گوگل تمرکز بسیاری روی جستجو های محلی کرده است و اهمیت میدهد که یک وبسایت چقدر به کسی که در آن مورد جستجو میکند نزدیک باشد، اگر دقت کنید وقتی شما یک رستوران یا مکانی را سرچ میکنید سریعا در نتایج لوکال گوگل آن رستوران و وبسایتش را میبینید.
اما اگر از آن طرف نگاه کنیم برای فعالیت های بین المللی قطعا دامنه ای مثل ir که مخصوص ایران است مشکل ساز خواهد بود و داخل ابزارهایی مثل google search console که ابزار تحلیل جستجو های سایت ماست ما میتوانیم انتخاب کنیم که هدف (تارگت) سایت ما کدام کشور است، برای دامنه های بین المللی اجازه تغییر داریم ولی برای دامنه های ملی فقط کشور مربوط به دامنه از قبل انتخاب شده و اجازه ویرایش نداریم.
از نظر تحریم و بسته شدن
به شرکت های سرشاخه ثبت کننده دامنه ریجستر گفته میشود و هر کسی که توانایی ثبت دامنه دارد به عبارتی نماینده این ریجستر ها محسوب میشود و تقریبا تمامی شرکت های ایرانی نماینده یکی از چند مورد از ریجستر های معروف هستند.
نمونه ریجستر های معروف Godaddy, Dynadot, Onlinenic, Dotregistrar, Directi, ResellerClub, Resello, EuroDNS, 101domain, Domain.com, Joker هستند که در طول این چند سال بعضی از ریجستر ها ایران را تحریم کرده اند مثل Resello اعلام کرد که ما هیچ دامنه ای که در ایران ثبت شده باشد را نمیپذیریم و به نماینده های ایرانی گفت که اینقدر به شما وقت میدهیم که همه دامنه های ایرانی را از سیستم ما به جای دیگر منتقل کنید.
تقریبا هر نوع شرکتی به جز شرکت های ریجستر دامنه اگر بفهمند که ما ایرانی هستیم سرویس کامل قطع شود اما در مورد دامنه کمی وقت هم داده میشود و ما امکان انتقال دامنه به یک ریجستر که با ایران مشکل نداشته باشد را داریم.
ولی اگر به هر دلیل قوانین بین الملل را نقض کنیم و شرکتی از ما شکایت کند ممکن است ریجستر دامنه را از ما بگیرد تا ما اثبات بر عدم جرم یا نقض قوانین کنیم.
برای دامنه ملی نیز همین مورد صادق است اگر مثلا دامنه ir داشته باشیم و نقض امنیتی، سیاسی و هر چیزی که با قوانین کشور تضاد دارد انجام دهیم دامنه ما تا زمان پیگیری نهایی مرجع قضایی از ما گرفته میشود.
هر دو مدل دامنه از این نظر امتیاز برابری دریافت میکنند.
از نظر هزینه
دامنه های بین المللی با دلار روز محاسبه میشوند اما دامنه ملی با واحد پول هر کشور مثلا ir به ریال محاسبه میشود.
دامنه ملی خیلی ارزان تر از دامنه بین المللی است در حال حاضر در هر شرکتی قیمت ها متفاوت است اما در گران ترین حالت ممکن دامنه ملی سالانه زیر ۱۰ هزار تومان قیمت دارد.
ولی دامنه بین المللی با افزایش قیمت دلار در کشور ما بعضا بسیار گران خواهد بود مثلا در زمانی ارزانی دلار قیمت دامنه com حدود 30 الی 40 هزار تومان بود سالیانه ولی با افزایش یکباره دلار به 300 هزار تومان و حتی بیشتر نیز رسید و ممکن است برسد.
از نظر هزینه دامنه ملی به صرفه تر است.
دامنه های رایگان
دامنه هایی وجود دارند که به صورت رایگان با پسوند هایی مثل tk , ml , ga , cf , gq به شما داده میشود و در ازای یک ثبت نام ساده میتوانید این دامین را داشته باشید اما بهتر است که به این نوع دامنه ها اعتماد نکنید چون امنیتی از نظر مالکیت ندارید و همچنین از نظر گوگل و ابزار های سئو خیلی قابل اعتماد نیستند.
به هر حال اگر به هر دلیل خواستید حتی برای پروژه های تستی دامنه رایگانی داشته باشید میتوانید از سایت www.dot.tk استفاده کنید.
dns دامنه چیست
دی ان اس یا نیم سرور که مخفف Domain Name System میباشد، معمولا این مورد تعریف های عجیب و غریبی دارد که ما سعی کرده ایم به راحت ترین نوع ممکن توضیحش دهیم.
وقتی یک هاست یا سرور برای خودتان تهیه میکنید و میخواهید دامنه را به هاستتان وصل کنید به این صورت که با زدن آدرس maralhost.com اطلاعات داخل هاست شما مثل قالب، عکس و فیلم نمایش داده شود شما نیاز به یک ابزار اتصال دارید.
ابزار اتصال شما IP است، تمام بستر شبکه های کامپیوتری با سیستم IP راه اندازی و شناخته میشوند به این صورت که شما برای باز کردن هر سایت یا هر چیزی نیاز به صدا زدن IP آن دارید نمونه ip مثلا 192.168.1.1 که برای باز شدن تنظیمات مودم استفاده میشود.
اما این پروسه صدا زدن IP سخت بود و مردم عادی نمیتوانستند یک سایت را با آدرس IP آن حفظ کنند برای همین به آن ها اسم داده شد و به آن دسته ای که برای اتصال بین هاست و دامنه استفاده میشد Dns گفته شد.
هر هاستی برای خودش یک Dns یا NameServer دارد که شما در موقع خرید یا بعد از خرید هاست با اطلاع رسانی از طریق ایمیل از آن آدرس مطلع میشوید.
به عنوان مثال دو نمونه از نیم سرور های مارال هاست lns3.maralhost.com و lns4.maralhost.com هستند که اگر از ابزار mxtoolbox استفاده کنید میتوانید با زدن مثلا lns3.maralhost.com آی پی را پیدا کنید.
از دامنه چیست تا ثبت آن
برای ثبت دامنه ابتدا نیاز دارید بدانید که آیا دامنه مورد نظر شما از قبل ثبت شده یا نه؟
بهترین راه حل شما این است که وارد صفحه ثبت دامنه مارال هاست شوید و در کادر سرچ پایین اسم دامنه ای که میخوایید بررسی کنید را با پسوند وارد کنید مثلا maralhost2.com و بعد برای ما جستجو میکند که آیا این دامنه قبلا ثبت شده است یا نه اگر ثبت نشده باشد پیغام زیر را به ما نشان میدهد که نشان دهنده آزاد بودن دامنه است.
اما شما میخواهید اطلاعات بیشتری به دست آورید یعنی بدانید اگر دامنه ثبت شده چقدر به پایان آن باقی مانده و…
برای دامنه های بین المللی میتوانید از www.whois.com و برای دامنه ملی ir از whois.nic.ir استفاده کنید.
در نهایت پس از جستجو در مارال هاست و پیغام ثبت نبودن روی دکمه “هم اکنون ثبت کنید” کلیک میکنیم.
وارد صفحه زیر میشویم، اگر هاست هم همراه دامنه بخواهید تهیه کنید میتوانید با زدن دکمه قرمز رنگ “هاستینگ ندارید! برای افزودن کلیک کنید” هاست مناسبی برای خودتان تهیه کنید.
اگر قصد تهیه دامنه ir یا ملی داشته باشید شما نیازمند یک شناسه هستید به اسم شناسه نیک، شناسه نیک در اصل مهم ترین بخش سفارش دامنه ملی است به این صورت که شما اول باید داخل سایت nic.ir ثبت نام کنید.
و بعد از ثبت نام سایت نیک به شما یک شناسه انگلیسی میدهد که برای ثبت دامنه ir حتما به آن نیاز دارید که در کادر زیر که مربوط به دامنه ir است وارد میکنید.
NameServer همان dns هست که در موردش صحبت کردیم، در پایین صفحه dns های هاستتان را وارد کنید یا اگر قصد تهیه هاست از مارال هاست دارید دی ان اس های پیشفرض را استفاده کنید.
در صفحه بعد ما یک بخش داریم که پیشفرض یک سال است در اصل این بخش زمان ما مشخص میکنیم قصد پرداخت هزینه چند مدت استفاده از دامنه را داریم، مدت ثبت دامنه را از ۱ سال به بالا انتخاب میکنیم.
در نهایت روی گزینه پرداخت نهایی کلیک میکنیم.
در این مرحله اگر عضو سایت نبودید یک بار این بخش را پر میکنید و علاوه بر سفارش برای شما یک حساب کاربری ساخته میشود که همیشه میتوانید از آن استفاده کنید.
حتما دقت کنید همانطور که در این صفحه هم توضیح داده شده ممکن است بعدا به دلیل هویت ایرانی ما دامنه ما از دست برود برای همین سعی کنید در بخش اطلاعات ثبت دامنه یک شخص جدید با مشخصات خارج از ایران ایجاد کنید (این اطلاعات از نظر درستی و غلطی اهمیتی ندارد)
تیک تایید قوانین را میزنیم و روی دکمه تکمیل سفارش کلیک میکنیم.
تبریک دامنه ما ثبت شد 🙂 دامنه های بین المللی مدت زمان کمی نهایت چندین ساعت طول میکشد.
ولی دامنه ملی حداقل ۲۴ ساعت برای ثبت زمان لازم دارد.
شکارچیان فرصت
قطعا دیده اید که بسیاری از افراد با معامله دامنه های رند درآمد های بسیار بالایی دارند مثلا یک سایت بلیط و پرواز ایرانی که بسیار هم معروف است برای خرید دامنه اش چند سال پیش ۱۷ میلیون هزینه کرد این در صورتی بود که دامنه اش ir بود و قیمتی نهایتا 4 هزار تومان داشت.
البته که این کار آنچنان درستی نیست و موضوع صحبت ما معامله دامنه نیست بلکه معرفی یکی از ابزار هایی است که این فروشنده ها از آن استفاده میکنند.
این فروشنده ها وارد وبسایت expireddomains.net میشوند و لیست کامل دامنه های منقضی شده یعنی دامنه هایی که صاحب آن ها دیگر تمدید نکرده و دیگر افراد میتوانند آن را خرید کنند یا دامنه هایی که چیزی به اتمام آن ها نمانده را نشان میدهد.
ویژگی خوب این سایت رصد کردن دامنه خوب برای موضوع سایت شماست مثلا شما میخواهید در زمینه پوشاک یک سایت راه اندازی کنید فقط کافیست وارد این سایت شوید (اگر عضو شوید بهتر است) و در بخش سرچ هر کلمه یا هر شرطی که میخواهید بر آن اساس دامنه هایی را ببینید را وارد کنید مثلا من میخواهم حتما کلمه shop در اسم دامنه باشد آن را یادداشت میکنم و در نهایت با لیست انبوهی از دامنه ها مواجه میشوم و در جلوی اسم دامنه اگر کلمه Available را مشاهده کردید خوشحال باشید که میتوانید به مارال هاست برگردید و دامنه را ثبت کنید.
دامنه فارسی
اشاره کوتاهی به دامنه های فارسی یا همان multilingual Domain Names داشتیم و گفتیم که میتوانیم اسم و حتی پسوند فارسی داشته باشیم و نمونه دامنه ملی را مثال زدیم.
اما این فقط برای دامنه ملی نیست بلکه ما در پسوندی مثل com نیز دامنه فارسی داریم مثلا هاست.com یا هر چیزی شبیه به این.
فقط از نظر ظاهری و برای کاربران ایران شاید جذابیت داشته باشد اما برای معرفی به ابزار های خارجی دیگر اجازه درج اسم فارسی ندارید و باید اسم دامنه را به صورت کد ASCII وارد کنید.
اگر میخواهید بدانید کد اسکی دامنه چیست باید از طریق سایت verisign میتوانید کد اسکی دامنه فارسی را به دست آورید به عنوان مقاله هاست.com میشود xn--mgbg0a8e.com
از نظر سئو هم تاثیر آنچنانی ندارد چون گوگل کد اسکی را میشناسد و با اسم فارسی آن تقریبا کاری ندارد.
بهترین پیشنهاد میتواند این باشد که شما دامنه مناسب انگلیسی داشته باشید ولی فارسی آن را نیز تهیه کنید و از خاصیت ریدایرکت استفاده کنید.
ریدایرکت یعنی یک آدرس را به آدرس دیگری منتقل کنیم که از بین نرود، مثلا هر کسی maralhost.com را وارد کرد بدون هیچ کاری سایت به maralhost2.com منتقل شود.
تقسیم بندی دامنه
اصلی ترین بخش تقسیم یک دامنه زیر دامنه یا اصطلاحا ساب دامنه است، ما اگر یک دامنه را تهیه میکنیم مثلا maralhost.com میتوانیم به تعداد خیلی زیاد برای آن زیر دامنه تعریف کنیم مثلا test.maralhos.com یا shop.maralhost.com و هر کدام از این آدرس ها میتواند یک سایت جدید باشد و هیچ ربطی به دامنه اصلی نداشته باشد.
برای ساخت زیر دامنه از طریق هاست فرقی نمیکند کنترل پنل ما چیست ولی گزینه ای به اسم sub domain قطعا وجود دارد که آن بخش را باز میکنیم اسم دلخواه را مینویسیم و در پوشه Public_html فایل منیجر کنترل پنل هاست ما یک پوشه به اسم ساب دامنه ساخته میشود مثلا اگر ساب دامنه ای به اسم test.maralhost.com ساخته ایم یک پوشه به اسم test ساخته میشود که ما هر اطلاعاتی که خواستیم در آن بخش قرار میدهیم.
انتخاب نام دامنه مناسب
اینکه چه اسمی را برای دامنه خودتان انتخاب میکنید جز اصلی ترین بخش های راه اندازی یک وبسایت است، چون یک بار این پروسه را برای وبسایتتان انجام میدهید پیشنهاد میکنم حتما نکات زیر را خوب دقت کنید:
- دامنه درست تلفظ شود
- دامنه درست نوشته شود
- پسوند دامنه تا حدی شناخته شده باشد
- اسم آینده دار باشد
- مرتبط با کار باشد
- تشابه خیلی زیاد به برند های بزرگ نداشته باشد
در مورد اینکه دامنه درست تلفظ شود شما میتوانید اسم های پیشنهادیتان را بنویسید و با چند نفر از دوستان یا همکارانتان صحبت کنید که بدون گفتن شما کلمه ای که نوشته اید را بخوانند ببینید چند نفر درست تلفظ میکنند.
و همینطور از یک عده دیگر بخواهید با گفتن شما آن اسم را یادداشت کنند و نتیجه این تست را هم بنویسید.
درست است که پسوند های متنوع و خیلی بیشماری داریم که بعضی از آن ها جذابیت خاصی دارند اما به این هم فکر کنید که کاربر شما قرار است سایت را باز کند پس پسوند هایی که نوشتن و تلفظش برای ایرانی ها سخت است را تهیه نکنید مثلا چند نفر را میشناسید بتوانند پسوند دامنه construction را درست تایپ کنند؟
اگر قرار است بعدا رشد کنید و به شرکت بزرگی تبدیل شوید از همین الان به اسم دامنه خودتان فکر کنید، مثلا وبسایت های زیادی هستند که در زمینه آموزش وردپرس فعالیت میکنند و اگر دقت کنید همگی در پایان آدرس سایت wp که مخفف wordpress است را استفاده میکنند، اتفاقی که می افتد این است که مالک این سایت در آینده تصمیم میگیرد سایتش را خیلی بزرگتر کند یا موضوعش را با کمی تفاوت عوض کند ولی این کلمه wp در آدرس سایتش بعدا برایش عذاب آور خواهد بود پس سعی کنید در این ابتدا از اسمی برای آینده هایی که برنامه دارید استفاده کنید.
اسم دامنه شما در حد زیادی باید نشانگر موضوع فعالیت سایت شما باشد مثلا اگر شما طراح سایت هستید کلمه هایی مثل tarh , web , design , paint , code , project , theme , ghaleb , barname , site یا … میتواند کلمه های خوبی برای استفاده باشد.
حتما سعی کنید یک اسم انتخاب کنید که مخصوص شما باشد و از برند های معروف الگو برداری خیلی نزدیک نکنید مثلا اسم دامنه شما maralhost2 نباشد، این یکی الگوبرداری اشتباه است اما ترکیب اسم ها مثلا maralcode یک اسم تقریبا بهتر است.
جمع بندی
کل تعریف دامنه چیست چیست از اینجا شروع شد که ما بدانیم ساختار اصلی دامنه به چه درد وبسایت ما میخورد و چطور میتوانیم دامنه ای را تهیه و انتخاب کنیم.
دامنه جز جدانشدنی از وبسایت ماست پس هر چقدر از نظر امنیتی و انتخابی به دامنه اهمیت بدهیم کاملا به نفع خودمان در آینده است.
